Europese Unie verhoogt druk op Britse premier over Brexit: “We hebben meer nodig dan een goede sfeer”

© AFP

De Europese Unie wil tegen de Europese top van 18 en 19 oktober weten of een akkoord met het Verenigd Koninkrijk over de Brexit haalbaar is. Als een akkoord binnen handbereik is, dan wordt er precies een maand later, in het weekend van 17 en 18 november, een extra top georganiseerd om de losse eindjes weg te werken en de deal te bezegelen. Dat wordt geen evidente opdracht, beseft ook premier Charles Michel.

gjs

Kurz was de gastheer van een informele top in Salzburg. Woensdagavond ging de meeste aandacht van de Europees staatshoofden en regeringsleiders uit naar migratie, donderdag richtten ze hun aandacht op de Brexit. Op 29 maart stapt het Verenigd Koninkrijk uit de EU, en nu de eindfase van de onderhandelingen aangebroken is, trekken de leiders het dossier naar zich toe. Ze hebben hoofdonderhandelaar Michel Barnier aanwijzingen gegeven voor de laatste weken van zijn gesprekken met Londen.

Inspanningen nodig

Tusk verklaarde tijdens de afsluitende persconferentie dat een akkoord nog niet voor het grijpen ligt. “De sfeer was gisteren en vandaag al beter dan enkele weken geleden, maar we hebben meer nodig dan alleen maar een goede sfeer. Zeker over de Ierse grenskwestie moeten we garanties krijgen. Ik was altijd al droef over de Brexit as such, maar nu ben ik wel iets positiever gestemd over de kansen op een goede uitkomst.” Maar een ‘no deal’-scenario kan nog steeds niet uitgesloten worden, zei Tusk. Om een akkoord mogelijk te maken, moet zowel Brussel als Londen inspanningen doen, vindt hij.

Twee grote knopen

Twee grote knopen blijven nog over in de onderhandelingen. Eerst en vooral de grens tussen Noord-Ierland en de Ierse republiek. Er kan geen sprake zijn van een terugtrekkingsakkoord zonder een noodscenario (‘backstop’) waarnaar teruggegrepen kan worden om in alle omstandigheden een harde grens op het Ierse eiland te vermijden, zei Tusk. Het probleem is dat de Britse premier Theresa May niet kan leven met het voorstel dat Barnier op tafel heeft gelegd, omdat dat een andere harde grens zou creëren, namelijk tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. De EU27 steunen Barnier in zijn zoektocht naar een oplossing, aldus Tusk. May zou alvast met een nieuw, alternatief voorstel willen komen.

De tweede hindernis is de politieke verklaring die aan het terugtrekkingsakkoord moet worden gehecht en die de grote lijnen moet bevatten van de manier waarop het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie in de toekomst economisch willen samenwerken. Het plan van May, dat begin juni door de Britse regering werd aangenomen op haar landgoed Chequers, is onwerkbaar, zei Tusk in Salzburg. “Het riskeert de interne markt te ondermijnen.” De EU vindt dat Londen de ondeelbaarheid van het vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal niet respecteert.

Aartsmoeilijke opdracht

Belgisch premier Charles Michel wijst erop dat Barnier voor de aartsmoeilijke opdracht staat een akkoord uit te werken dat Europese concessies bevat die de interne markt in al zijn aspecten respecteren, maar die tegelijk substantieel genoeg zijn om het uiteindelijke Brexit-akkoord goedgekeurd te krijgen door het Britse parlement. Barnier zal dus rekening moeten houden met de gevoeligheden in het Lagerhuis, maar ook in de Conservatieve Partij van premier May.

Of Michel gelooft in een goede afloop? “Ik ben van nature voorzichtig. Ik ben niet pessimistisch of optimistisch, maar realistisch. Er ligt enorm veel op tafel.”

Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker besloot dat alle voorbereidingen getroffen zijn voor het geval er geen akkoord bereikt wordt en de Britten op 29 maart zonder concrete afspraken uit de EU scheuren. “Maak u geen zorgen”, zei hij glimlachend.

“Leugenaars”

De Franse president Emmanuel Macron had zich al in weinig positieve bewoordingen uitgelaten over de mensen die achter de Brexit staan. “Het zijn leugenaars”, aldus Macron. “Zij die uitleggen dat we eenvoudig zonder Europa kunnen, dat alles goed komt en dat het veel geld zal opleveren, die liegen.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen