Legendarische kroeg pakt uit met tentoonstelling: “We hadden weinig wetten in De Muze, maar er gebeurde eigenlijk ook niets”

De spits wordt afgebeten door een groepstentoonstelling met werk van zowel oude rotten als het jonge geweld van collectief Troebel Neyntje. Tone Pauwels is de curator van dienst. Heel toepasselijk, want hij is niet alleen zelf een begenadigd kunstenaar, maar ook een van de twee originele uitbaters die De Muze in 1964 openden.

“Het is allemaal begonnen omdat Tone regelmatig in ons atelier op de Paardenmarkt binnenstapt en er ook zelf werk maakt”, zegt Idris Sevenans van Troebel Neyntje. “Daar is het idee ontstaan om in De Muze een expositie te organiseren.” En dat is niet vanzelfsprekend, vult Tone aan. “Want veel kunstenaars willen niet in een café tentoonstellen. De kans op beschadiging of diefstal is er tenslotte altijd. Maar anderzijds een kroeg is veel laagdrempeliger dan pakweg een kunstgalerie. En dus hebben we besloten om mijn werk hier te combineren met dat van een aantal jonge gasten. Het is de eerste keer dat ik voor curator speel dus ik ben benieuwd naar de reacties.”

Het resultaat is een mix van schilderijen, beeldhouwwerk en installaties die op één of andere manier verbonden zijn met het verleden van De Muze. “We wilden ook uit een ander vaatje tappen en terug naar de mentaliteit van de jaren 60 gaan, de tijd van de happenings en de opkomst van de Universele Rechten van de Mens. Dat zorgde wereldwijd voor een heel bijzonder klimaat, al waren we onszelf daar toen helemaal niet van bewust. We waren gewoon bezig, zonder concreet idee of strategie. Het was een soort flow waar we in zaten, heel organisch.”

Slecht bier

“En dat had De Muze destijds gemeen met Troebel Neyntje nu”, zegt Idris. “We proberen los van het economische aspect en professionalisme te werken, maar wel een soort continuïteit uit te bouwen en het speelse te behouden. Je moet gewoon dingen doen zonder er te veel over na te denken.”

Tone ziet het iets prozaïscher: “Wat deed een jonge mens toen als hij net van de kunstacademie kwam en moest overleven? Een café openen.” Maar om dat in het centrum van de stad, in een middeleeuws pand bovendien, te doen, is minder vanzelfsprekend. “Onze brouwer destijds – Wieze, heel slecht bier trouwens – was eigenaar van het pand, stond achter het idee en heeft ons in de beginjaren enorm geholpen. Het café begon snel te draaien, dus ze waren heel content. Het mooie was dat we matrozen uit alle hoeken van de wereld als klant hadden. En die mannen van de boot namen vaak plaatjes mee, die we dan in onze jukebox staken. Zo konden we toen al een soort staalkaart van wereldmuziek aanbieden.”

Terrein verdedigen

In de beginjaren waren er weliswaar enkele problemen. “Die van het VMO uit De Leeuw van Vlaanderen kwamen hier regelmatig ambras zoeken en we moesten natuurlijk ons terrein verdedigen.” Maar algauw werd De Muze een befaamde uitgaansgelegenheid die gefrequenteerd werd door talloze beroemdheden, gaande van saxofonist Mike Zinzen (die ook lang de jazz­programmatie op zich nam), kunstenaars Fred Bervoets en Panamarenko, actrice Loes Van Den Heuvel (die volgens de geruchtenmolen zowat elk manspersoon onder tafel kon drinken) en vele anderen. “We hadden hier weinig wetten, maar er gebeurde eigenlijk amper iets. We waren al bij al een voorbeeldig, gemoedelijk café.”

De Muze werd decennialang bestierd door Jan Van Den Braak, maar sinds maart 2017 deelt Joris Vyt, die er al een tijdje als barman werkte, er de lakens uit. “Ik kon het echt niet laten gebeuren dat het café zou worden omgevormd tot pakweg een brasserie. Nu blijft alles bij het oude, inclusief de dagelijkse concerten, maar met ook een paar nieuwigheden zoals tentoonstellingen en optredens van dichters. Ik vind het verrassend dan het allemaal nog veel beter loopt dan ik ooit had durven hopen. Echt een hele fruitmand op de taart.”

INFO

De groepstentoonstelling van Tone Pauwels en Troebel Neyntje kan nog tot eind juli worden bezocht.