Wat verandert er door de wet?
Met het wetsvoorstel wil demissionair minister Hugo de Jonge (Wonen) huurders beschermen die nu te veel betalen. Vooral in de grote steden zijn de huren in de vrije sector hoog. Nederland behoort tot de duurste EU-landen. Zowel Amsterdam, Rotterdam als Den Haag staat in de top vijf van prijzigste Europese steden.
De Jonge wil deze huren in de vrije sector voor een deel aan banden leggen via het puntensysteem dat al wordt gebruikt in de sociale huursector.
Het bestaande systeem loopt tot 148 punten. Dat zijn de duurste sociale huurwoningen, met een huurprijs van zo'n 880 euro. In de wet wordt deze grens opgerekt tot 187 punten, wat overeenkomt met ongeveer 1.125 euro. Op deze manier wil De Jonge zorgen voor meer betaalbare huurwoningen voor mensen met een middeninkomen.
Deze regels gaan overigens pas in op het moment dat er een nieuwe huurder is. Mensen die in een te dure huurwoning wonen, krijgen dus niet plots een lagere huur.
Het wetsvoorstel regelt daarnaast dat het puntensysteem afdwingbaar wordt. De gemeente gaat erop toezien dat een verhuurder zich aan het puntenstelsel houdt en niet te hoge huren vraagt. Ook wordt het voor de huurder laagdrempelig om zelf aan de bel te trekken.
De Jonge schat dat de wet er uiteindelijk voor zorgt dat de huurprijs van ruim 300.000 huurwoningen gemiddeld 190 euro per maand lager wordt.
Hoe werkt het puntensysteem?
Elke woning krijgt punten voor bepaalde kenmerken, zoals de grootte, de buitenruimte en hoe luxe de badkamer is. Ook verduurzaming van de woning telt straks zwaarder mee.
Hoe meer punten een huis heeft, hoe meer huur er mag worden gevraagd.
Waarom is er zo veel weerstand tegen de wet?
Niet iedereen staat te springen om deze wet. Direct nadat De Jonge twee jaar geleden zijn plan bekend had gemaakt, reageerden beleggers en particuliere verhuurders kritisch. Zij vrezen dat verhuren straks niet meer loont. Als gevolg daarvan zullen verhuurders hun panden verkopen.
Ook waarschuwen ze voor het stilvallen van de bouw van huurwoningen, omdat het niet meer genoeg zou opleveren. Het tekort aan huurwoningen zal volgens hen alleen maar toenemen als dit wetsvoorstel wordt aangenomen.
Volgens De Jonge loopt het niet zo'n vaart. Om beleggers tegemoet te komen, heeft hij het voorstel onlangs nog aangepast. Bij woningen waarvan de bouw voor 1 januari 2026 van start gaat, mogen de huren 10 procent hoger zijn. Ook heeft de minister het puntensysteem nog iets aangepast.
De Jonge vindt verder dat hij een goede balans heeft gevonden in het wetsvoorstel, door de grens van de regulering op 187 punten te zetten. Er blijft dus ruimte voor verhuren zonder beperkingen. Zo hoopt hij huurders te beschermen, maar te voorkomen dat er onder de streep huurwoningen verdwijnen.
Wat zijn de verhoudingen in de Tweede Kamer?
VVD, BBB, FVD en JA21 zijn tegen het wetsvoorstel. Ze vrezen net als de beleggers en particuliere verhuurders dat het aantal huurwoningen in de vrije sector afneemt.
Ook zijn ze het ideologisch niet eens met het plan, omdat ze vinden dat een verhuurder zelf de prijs moet kunnen bepalen. De partijen ontkennen niet dat er woekerhuren bestaan, maar ze willen die "uitzonderingen" niet via deze weg aanpakken.
Onder meer GL-PvdA, D66, NSC, CDA, SP en ChristenUnie zijn juist voorstander van het plan. Deze partijen spreken niet van uitzonderingen en vinden dat de marktwerking is doorgeslagen. Ze willen de geest terug in de fles, maar erkennen dat het lastig zoeken is naar de juiste balans.
De PVV heeft zich deze week aangesloten bij de voorstanders. De partij heeft zowel in de Tweede als in de Eerste Kamer een doorslaggevende stem. Daarmee kan De Jonge rekenen op de steun van een meerderheid.
Hoe gaat het nu verder?
De Kamer heeft maandag al de hele dag gedebatteerd over de wet. Veel partijen hebben toen plannen - ook wel amendementen genoemd - ingediend om het wetsvoorstel aan te passen.
Zo willen linkse partijen het voorstel nog verder aanscherpen, in het voordeel van huurders. De PVV is hier overigens geen voorstander van. Voorstellen van de VVD zorgen er juist voor dat de wet flink wordt afgezwakt. De Jonge noemde ze dan ook "destructief".
De Kamer praat woensdag nog een keer over de wet. Dan kan er donderdag worden gestemd, zodat het voorstel naar de Eerste Kamer kan.
NUjij: Uitgelichte reacties