Wiskundige Giovanni Samaey: "Zonder de telefoon zou ik het noorden kwijtraken"

Giovanni Samaey, wiskundig ingenieur aan de KU Leuven, de eerste persoon in deze rubriek met een iPhone X.

“Ai, de wiskundigen zitten al meteen in het geek-hoekje.”

Dat valt makkelijk te ­ontkrachten. Ik zie Natuur­punt, puzzelgame Two Dots en Wordfeud op uw scherm.

“Wiskundigen zijn ook normale mensen. (lacht) Two Dots en Wordfeud zijn wel de enige twee spelletjes. Maar ik moet ze ­dringend wissen.”

Waarom?

“Omdat ik snel verslaafd raak. Spelletjes doen de dode momenten teniet, en net op zulke momenten krijg je de beste ideeën.”

Wat zegt uw smartphone over de persoon die hier voor me zit?

“Dat ik zonder die smartphone verloren ben.”

Hoe dan?

“Ik ben een pure chaoot. De ­telefoon is een extern systeem dat mij op het rechte pad houdt. Daarom heb ik veel apps die alle to do’s structureren. Zonder de telefoon zou ik het noorden kwijtraken. Dus zegt mijn telefoon me álles: wat er die dag moet gebeuren, wat ik niet mag vergeten, wie ik moet mailen of bellen, en de telefoon herinnert me ook aan afspraken en floorballwedstrijden, gelukkig.”

Floorball?

“Dat is indoorhockey, vergelijkbaar met ijshockey, maar dan zonder ijs en zonder het chargeren. Ik speel in derde nationale.”

Knap.

“Maar er zijn maar drie ­nationales, en niets daaronder.” (lacht)

En u bent wellicht het meest geïnteresseerd in de tactiek?

“Inderdaad. Ik zocht een laagdrempelige sport waarin winnen het doel is. Niet dat doelloos joggen of fietsen, maar een wedstrijd proberen te winnen.”

Wat bent u nu aan het onderzoeken aan de KU Leuven?

“Een onderwerp dat nauw samenhangt met mijn doctoraatsonderzoek. Samen met mijn team zoeken we manieren om systemen van deeltjes te simuleren.”

Euhm.

"Kijk, het zit zo: deeltjes bewegen en interageren. Denk aan atomen die bewegen. Denk aan auto’s op de snelweg. Denk aan biologische cellen in een lichaam. Wel, elk deeltje wordt beïnvloed door de deeltjes errond. Zoals een auto op de snelweg rekening houdt met auto’s op andere ­rijvakken.

“In plaats van afzonderlijk uit te rekenen wat elk van die deeltjes doet, zoeken wij naar een manier om het overzicht te bewaren. Een methode die het effect van al die interacties tevoorschijn kan toveren ­zonder alle details te moeten berekenen. Die we dan kunnen gebruiken om in te schatten hoe files evolueren. Of hoe ­kankercellen evolueren, hoe een tumor zich vormt. Zie je wel dat wij ons nuttig proberen te maken.” (lacht)

Zijn er wiskunde-apps die dat onderzoek ­enigszins ­vergemakkelijken?

"Neen, daarvoor is het onderzoek te specifiek. Het gaat vaak om wiskundige vergelijkingen die niet zomaar met een app op te lossen zijn. Maar als ik mede-onderzoekers of leerlingen inzicht wil geven in die vergelijkingen, dan gebruik ik wel een technologische tool: een smartpen.”

Wederom: euhm.

“Een smartpen heeft een ­ingebouwde camera en microfoon. Daarmee schrijf ik in een schrift met speciale pixels. De pen herkent de pixels en weet meteen op welke pagina in het schrift ik aan het schrijven ben. Medeonderzoekers of ­leerlingen kunnen live mee­volgen hoe ik een vergelijking oplos.

“Dat hele proces wordt nadien in een behapbare ­enhanced pdf gegoten, waardoor iedereen het oplossen van die vergelijking kan herbekijken via het opgenomen video- en audiomateriaal.”

Cijfers spelen een belangrijke rol in uw leven. Doet cultuur dat ook?

“Als ik thuis strijk, kijk ik soms naar James Bond-films. Dan speel ik die af op dubbele snelheid. Dat kan perfect bij zo’n film. (lacht)

“Nee, serieus: ik ga graag naar theater. En ik lees veel en graag. Orhan Pamuk bijvoorbeeld. Of John Williams van Stoner.  En Milan Kundera.”

Waar droomt u van?

"Van het schrijven van een roman. Al zeg ik dat al twintig jaar zonder eraan te beginnen. In mijn telefoon zitten een paar ideeën die tot een boek kunnen leiden.

“In wezen is er weinig verschil tussen een roman en wetenschappelijk onderzoek. Je ­bestudeert de menselijke aard. In mijn geval zal ik toch iets moeten doen met de invalshoek van een wiskundige.”