Met de trein van Hasselt naar Brussel: zo stipt (of net niet) rijdt uw trein

Het is nog slechter gesteld met de stiptheid van de Belgische treinen dan de officiële cijfers aangeven. Dat zeggen reizigersvereniging TreinTramBus, Franstalige tegenhanger Navetteurs en consumentenorganisatie Test Aankoop, na analyse van de vertragingsattesten van de NMBS. Het verschil zit hem in het gebruik van andere parameters. Zo meet TreinTramBus alleen treinen die door de week rijden en doet de reizigersorganisatie geen aanpassing op basis van het aantal reizigers, in tegenstelling tot de officiële cijfers.

Volgens de nieuwste cijfers van de NMBS en Infrabel bedraagt de stiptheid over het hele net sinds begin 2018 gemiddeld 87,6 procent. Maar volgens de reizigers- en consumentenorganisatie haalden slechts twee van de 23 grote lijnen dat niveau. Op zestien grote lijnen is de stiptheid dit jaar afgenomen, op slechts zeven ging ze erop vooruit.

Hasselt

Opvallend: de twee verbindingen vanuit Hasselt die in de analyse werden opgenomen maakten vooruitgang sinds 2017. De stiptheid op de verbinding Hasselt-Brussel via Aarschot is globaal met 1,8 procent gestegen. Op dezelfde verbinding via Landen is de stiptheid met 6 procent gestegen. Via Landen rijdt nu 75,9 procent van de treinen stipt en bedraagt de gemiddelde vertraging 5’35”. Via Aarschot rijdt 71,3 procent stipt en bedraagt de gemiddelde vertraging 6’07”. Toch moeten reizigers tussen Brussel en Hasselt rekening houden met zo’n 3 procent van de treinen die meer dan 20 minuten vertraging hebben. Via Landen wordt 2,1 procent geschrapt, via Aarschot is dat 1,7 procent.

“Naar de reden van de lichte verbetering op beide lijnen kunnen wij ook alleen maar speculeren”, zegt Kees Smilde van TreinTramBus. “Het blijft echter een feit dat het gemiddelde van beide verbindingen onder het Belgische gemiddelde ligt, en dat is al veel te laag.” Redenen voor die benedenmaatse score zijn volgens TreinTramBus onder meer de grote drukte tussen Hasselt en Aarschot en de kruisende bewegingen bij het binnenrijden van het station van Hasselt.

Thomas Baeken van Infrabel heeft wel een verklaring voor de verbeterde stiptheid tussen Hasselt en Brussel. “Ten eerste is er een nieuw verkeerssturingssysteem geïnstalleerd in het seinhuis in Hasselt. Bij incidenten kunnen we het treinverkeer daardoor beter aansturen en vermijden dat er een domino-effect van andere incidenten optreedt. Ten tweede hebben we - precies omdat de stiptheid in de regio Hasselt voor verbetering vatbaar is - een werkgroep opgericht die enkele kleine aanpassingen aan het transportplan heeft doorgevoerd. Daardoor kan de capaciteit nu beter benut worden.”

(Lees verder onder de grafiek)

Ambitie

Ondanks het kleine succes vinden TreinTramBus en Test Aankoop dat er meer middelen en ambitie nodig zijn om de stiptheid van de treinen te verhogen. “Ook gebeurt het te vaak dat treinen bij het minste incident op een traject of de kleinste materiaalpanne gedeeltelijk of volledig worden geschrapt. Om te besparen werden de voorbije jaren wissels en uitwijksporen opgebroken en werd het mes gezet in het personeel dat kleine pannes kan verhelpen, hetgeen de souplesse en robuustheid van het net aangetast heeft”, klinkt het.

Thomas Baeken van Infrabel ontkent niet dat er een probleem is. “De stiptheid is niet goed en we willen er alles aan doen om dat te verbeteren. We steken de hand in eigen boezem, maar daarnaast hangt een groot aandeel van de vertragingen samen met factoren buiten ons bereik, zoals kabeldiefstal of spoorlopers.”

Mobiliteitsminister François Bellot (MR) heeft al laten weten dat hij actie wil. “Als de tendens niet keert, zal dat binnenkort impact hebben op het loon van de topmanagers van de NMBS.”