In plaats van de erfbelasting te hervormen, zou de regering beter eerst de wooncrisis bezweren
Jos Geysels en Michel Debruyne, voorzitter en coördinator van Decenniumdoelen, een breed samenwerkingsplatform rond armoede.
Binnenkort zal de Vlaamse regering een beslissing nemen over de hervorming van de erfbelasting. En daarvoor heeft ze een mogelijk budget voorzien van 117 miljoen euro. De politieke partijen hebben uiteenlopende voorstellen geformuleerd, waarbij het ene voorstel al meer kost dan het andere. Uiteraard is het debat over een grondige en rechtvaardige hervorming van ons belastingsysteem waarbij alle vormen van inkomens en vermogen in rekening worden gebracht, relevant en belangrijk. Maar toch stelt zich de vraag of deze aangekondigde aanpassing van de erfbelasting zo urgent en/of zo essentieel is om er nu zoveel extra middelen voor uit te trekken.
Of zijn er andere, meer dringende noden?
‘De onzichtbare wooncrisis’. Dat was titel van een dossier in deze krant (DM 12/12/17) waarin duidelijk werd dat veel mensen met een laag inkomen het moeilijk hebben om aan een betaalbare woning te geraken op de private huurmarkt. Armoedeorganisaties en huurdersverenigingen wijzen er al lang op dat 30 procent van de huurders maandelijks te weinig geld overhoudt om menswaardig te kunnen leven en dat velen terechtkomen in huizen die niet of nauwelijks voldoen aan de minimale kwaliteitsnormen. Bovendien staan er ongeveer 125.000 mensen op een wachtlijst voor een sociale woning.
Er zijn dus wel degelijk andere noden. Daarom stellen we aan de Vlaamse regering voor om deze 117 miljoen een andere bestemming te geven en dit budget te gebruiken om deze wooncrisis (enigszins) te verminderen.
Huurpremie
We hebben de huurpremie. Mensen die al vier jaar op een wachtlijst staan voor een sociale woning kunnen deze premie aanvragen. Deze premie bedraagt (gemiddeld) ongeveer 140 euro per maand (1.680 euro per jaar). Vandaag worden er ongeveer 13.000 premies uitgereikt. Met 117 miljoen per jaar kunnen ongeveer 70.000 extra huurpremies uitgereikt worden waardoor minstens evenveel gezinnen en dus een groot gedeelte van de mensen die op een wachtlijst staan, meer kansen hebben om een fatsoenlijke woning tegen een fatsoenlijke prijs te huren.
Met 117 miljoen per jaar kunnen ongeveer 70.000 extra huurpremies uitgereikt worden
We hebben sociale woningen. Ondanks hogere budgetten is er nog altijd een (te) groot tekort. Sociale huisvestingsmaatschappijen vragen al enkele jaren om grotere ondersteuning. Met 117 miljoen extra investeringen kunnen deze maatschappijen 700 extra woningen per jaar bouwen (tegen 160.000 euro per woning). Met de huuropbrengsten van deze 700 woningen beschikken de sociale huisvestingsmaatschappijen over meer middelen voor onder meer renovatie of ondersteuning van sociale huurders.
We hebben privéhuurwoningen. De sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren kunnen zelf privéhuurwoningen huren en verder verhuren. Met 117 miljoen kunnen minstens 14.000 privé-huurwoningen (tegen 700 euro) gehuurd en verhuurd worden voor een sociaal tarief.
117 miljoen euro is meer dan een druppel op de hete plaat, het kan een begin van een oplossing zijn
Juiste keuzes
Wat kun je nog doen met 177 miljoen? Huurwaarborgregeling, huurgarantiefonds, geconventioneerd verhuren wegwerken van selectie en discriminatie op de huurmarkt,…
In elk geval, er kan op korte termijn heel wat gedaan worden om de wooncrisis aan te pakken. 117 miljoen is meer dan een druppel op de hete plaat, het kan een begin van een oplossing zijn.
Het vraagt enkel de juiste keuzes te maken op het juiste moment. Geld vrijmaken voor een vermindering van de erfbelasting of kiezen voor de mensen die geen eigendommen, grote spaartegoeden of aandelen (kunnen) achterlaten en van wie de kinderen wel een armzalige toekomst dreigen te erven.