Excuses minister Blok na omstreden uitspraken
Den Haag
Zowel zijn eigen VVD als coalitiepartijen namen vrijwel direct afstand van zijn woorden en eisten per brief uitleg. Pas na een paar uur topoverleg volgden voorzichtige excuses van Blok. ‘Ik heb mij in te scherpe bewoordingen uitgelaten. Ik betreur dat ik daarmee aanstoot heb gegeven.’
Steen des aanstoots is een filmpje dat in handen is gekomen van het onderzoeksprogramma Zembla van BNNVARA. Blok zegt daarin tijdens een besloten bijeenkomst dat hij geen enkel land kent waar ‘etnische groepen vreedzaam met elkaar samenleven’. Als iemand in de zaal oppert dat Suriname wel zo’n land is, moet hij lachen en zegt: ‘Suriname is een failed state. En dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling.’ De minister denkt ook dat het ‘in onze genen zit dat we niet goed in staat zijn om een binding aan te gaan met voor ons onbekende mensen’.
Blok wijkt in zijn ongelukkige toespraak ook af van het kabinetsstandpunt over het spreiden van migranten over Europa. Volgens Blok vallen daar met Oost-Europese landen geen afspraken over te maken en moet daar ook niet op worden aangedrongen, want ‘gekleurde mensen’ hebben daar geen kans op een normaal leven. Blok druist hiermee in tegen het kabinetsbeleid, dat er juist op gericht is Oost-Europese landen te dwingen om meer vluchtelingen op te nemen.
In een reactie stelt Blok inmiddels dat hij voorbeelden heeft gebruikt ‘die in het publieke debat ongelukkig kunnen overkomen’. Hij vindt het achteraf gezien ook onverstandig wat hij heeft gezegd over Suriname. Hij benadrukt dat het regeerakkoord voor hem leidend is, ook voor migratie-afspraken. Premier Mark Rutte heeft nog niet gereageerd op de uitglijder.
lomp
De knieval kon niet uitblijven nadat woensdag een groot deel van politiek Den Haag in rap tempo zijn handen van Blok had afgetrokken. ‘De uitspraken, weliswaar gedaan in een besloten setting, zijn lomp’, zei partijgenoot en VVD-buitenlandwoordvoerder Han ten Broeke. D66 oordeelde nog harder en noemde de uitspraken ‘onbegrijpelijk’. Samen met coalitiepartijen CDA en de ChristenUnie eisten de partijen uitleg van de minister.
Slechts één partij was blij met Bloks woorden: de PVV. Geert Wilders wilde van de premier weten waarom het kabinet een beleid voert dat ‘volstrekt haaks’ staat op de woorden van Blok.
opmerkelijke inschattingsfout
Het is opmerkelijk dat juist Blok deze politieke inschattingsfout maakt. Bij zijn aantreden in februari was de opluchting groot omdat het kabinet na het vroegtijdige vertrek van minister Halbe Zijlstra weer een nuchtere, stabiele vertegenwoordiger op het internationale toneel zou krijgen. De ‘zeer ervaren’ Blok had volgens de minister-president ‘eerder laten zien dat hij betrouwbaar en solide’ is en ‘dingen erdoor krijgt, met breed draagvlak’, aldus Rutte.
Tijdens de formatie werd in de wandelgangen zelfs gefluisterd dat er meer ‘Stef Blokjes’ in Rutte III zouden moeten zitten. Want volgens Haagse politici was hij de ‘ideale minister’ die politieke risico’s schuwt. Bij de VVD hoopten ze dat Blok het onlangs in verlegenheid gebrachte ministerie van Buitenlandse Zaken weer in rustiger vaarwater zou brengen.
Maar de recente uitspraken van Blok zijn allesbehalve diplomatiek en vallen niet goed in het buitenland – in het bijzonder niet in Suriname, waar regeringspartij NDP hem ervan beschuldigt dat hij ‘totaal niets weet’ over het land. De uiterst rechtse en harde kant die van Blok te zien is in het filmpje is bij insiders wel bekend van zijn rol als campagneleider in 2010, toen hij Rutte aan zijn eerste verkiezingsoverwinning hielp. Reden voor sommige Kamerleden om te vermoeden dat hier geen sprake was van een faux-pas van de VVD’er, maar van een opzetje om weer eens een onversneden rechts geluid te laten horen. <
