Facebook in 2018: elke week excuses, goede voornemens en nieuwe plannen
Mark Zuckerberg verklaarde op vier januari dat hij geen persoonlijke uitdaging zoals Chinees leren of elke dag een das dragen zou aangaan. Reden? Zijn Facebook moest 'gefixt' worden. Sindsdien regent het aankondigingen voor een beter vriendennetwerk. Maar wie gelooft Facebook nog?
"We moeten het beter doen en we hebben in het verleden niet voldoende gedaan", sloeg Sheryl Sandberg, de chief operating officer van Facebook, net zoals haar vriend en baas Mark Zuckerberg mea culpa tijdens een Facebookconferentie voor bedrijven in Brussel. De technologiereus is volgens zijn nummer twee zo goed geworden in het ten gelde maken van zijn netwerk dat het te lang blind gebleven is voor neveneffecten zoals valse informatie, racisme en oproepen tot geweld.
Het Facebook van de toekomst zal gebruikers volgens Sandberg meer controle over hun privacy geven. Artificiële intelligentie en 20.000 werknemers zullen IS- en andere haatboodschappen naar de vergetelheid verbannen. Fake news wordt een term waar media in 2017 te veel woorden aan vuilmaakten. En staatsinmenging zal via Facebook-advertenties een unieke gebeurtenis in de geschiedenis blijken.
'We moeten het beter doen en we hebben in het verleden niet voldoende gedaan'
Trump
De sleutel tot toekomstig succes: back to basics. Facebook wil de interacties tussen vrienden en kennissen opnieuw versterken. Berichten van bedrijven en media zouden enkel leiden tot gebruikers die zich ongelukkig scrollen. Noch onafhankelijke experts, noch mediabedrijven zijn het best geplaatst om te beoordelen of een bepaalde bron al dan niet betrouwbaar is, dat kan de Facebookcommunity zelf.
Waar komt die drang naar verantwoordelijkheid nu vandaan? Begin deze week startte Facebook zelf nog een essay-reeks op zijn website waarin zelf antwoorden zoekt op de vraag: Welk effect heeft sociale media op de democratie?
Heeft Mark Zuckerberg echt spijt dat zijn platform mede verantwoordelijk is voor de verkiezing van Donald Trump of spelen er toch puur zakelijke overwegingen?
Het bericht van 12 januari, waarin Zuckerberg liet verstaan dat nieuwe maatregelen voor een beter Facebook ervoor konden zorgen dat mensen minder tijd zullen spenderen op zijn netwerk dan voorheen, viel in eerste instantie alleszins niet in goede aarde bij de beurzen. In geen tijd zakte de waarde van Facebookaandelen en was Zuckerberg een paar miljarden lichter.
'Zuckerberg heeft ondervonden dat je maar beter nadenkt over de manier waarop je een sociaal netwerk ontwerpt. De realiteit heeft hem ingehaald'
Broadcaster
Maar de baas van Facebook van altruïsme verdenken, is naïef. Dat vindt Jochanan Eynikel, businessfilosoof van ondernemersforum ETION. Volgens hem kon je de technologiewereld tot voor kort opsplitsen in twee profielen.
Het profiel Musk, dat gelooft in vooruitgang, maar tegelijkertijd heel kritisch kijkt naar technologische omwentelingen. "Elon Musk sluit zich bijvoorbeeld aan bij wetenschappers zoals Stephen Hawking. Die liet in november 2017 nog eens verstaan dat artificiële intelligentie wel eens de allerlaatste uitvinding van de mens zou kunnen zijn."
De Zuckerbergprofielen kijken naar technologie als een opportuniteit, een neutrale tool om de wereld te verbeteren. "Zuckerberg heeft ondervonden dat je maar beter nadenkt over de manier waarop je een sociaal netwerk ontwerpt. De realiteit heeft hen ingehaald. Nu komt het erop neer goed te reageren."
Dé vraag is wat Zuckerberg in de cijfers achter het platform ziet. Zou de nieuwe mea culpa strategie geen manier zijn om de tanende populariteit - vooral bij jongeren - van het netwerk te counteren?
Recente cijfers uit de Digimeter bevestigen dat gevoel. Het aantal maandelijkse gebruikers van Facebook steeg in 2017 dan wel van 69 procent van de Vlamingen naar 71 procent. Die stijging is vooral te danken aan veertigplussers. "Bij zestienplussers daalt het maandelijks gebruik van 93 naar 84 procent", vertelt Bart Vanhaelewyn, analist mediaconsumptie bij Imec. "Facebook wordt in die groep veel meer ervaren als een broadcaster, een plek waar je doelloos scrolt en zelf niet al te veel deelt."
'Facebook wordt bij tieners veel meer ervaren als een broadcaster, een plek waar je doelloos scrollt en zelf niet al te veel deelt
Een vervelende vaststelling als je weet dat het winsmodel van het platform gebaseerd is op gebruikers die delen, liken en reageren. Mensen opnieuw stimuleren om onder elkaar meer data te doen genereren is dus zeker een optie.
Duivels verbond
Al verklaart dat volgens economiefilosoof Rogier De Langhe (Ugent) niet alles. "De grootste bedreiging voor het hele business model van Zuckerberg is de politiek." Het is ondertussen duidelijk geworden dat er met sociale media niet alleen geld, maar ook macht te verdienen valt. En dan kom je in het vaarwater van politici en overheden terecht.
"Op dit moment lijkt de waardering op de beurs voor Facebook minder belangrijk dan de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Maar dat is slechts schijn. Net zoals na de industriële revolutie zie je een duivels verbond ontstaan tussen de markt en de staat. De deal is duidelijk: Facebook mag veel geld blijven verdienen, zolang het van de macht van overheden af blijft." Dat lijken ook de aandeelhouders van Facebook ondertussen begrepen te hebben, de beurskoers heeft zich ondertussen hersteld.
'De grootste bedreiging voor het hele business model van Zuckerberg is de politiek'
Facebook in januari: elke week excuses, goede voornemens en nieuwe plannen:
• 4 januari: Zuckerbergs persoonlijke challenge is het kapotte Facebook fixen.
• 12 januari: Zuckerberg vindt dat mensen minder tijd op FB moeten doorbrengen. Waardevolle tijd, daar ligt nu de focus. Berichten van media en bedrijven zullen minder in de tijdlijn te zien zijn.
• 19 januari: Zuckerberg benadrukt dat nieuws belangrijk blijft, maar de community zal wel bepalen wie de betrouwbare bronnen zijn.
• 22 januari: Op de bedrijfsblog publiceert FB essays over de negatieve impact van sociale media op de democratie.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
