Tiny houses: ecologische droom of romantische onzin?

Het internet staat er vol van: kleine droomhuisjes, vaak houten constructies in een pittoresk landschap. Zelden groter dan 30 vierkante meter maar slim ingericht voor een optimaal wooncomfort. Er staat er eentje in Dennenbad, een recreatief domein in Schoten waar dit weekend een kijkdag wordt georganiseerd.

Online gaat het evenement best hard. “We zijn wat verrast door de interesse”, zegt eigenaar Thomas Verellen, die ze als vakantiewoning wil inzetten om het domein een nieuwe schwung te geven. Veel mensen willen er permanent in gaan wonen, maar dat laten de bouwnormen nu niet toe.

De zogeheten tiny houses komen uit Canada en de Verenigde Staten, als antwoord op de woningcrisis, en via Nederland sijpelen ze ook hier stilaan door. Met prijzen rond de 30.000 euro beloven ze de vrijheid van een leven zonder hypotheek. De beperkte ruimte propageert een sobere, antimaterialistische levensstijl, en online discussiëren tiny house-adepten over allerlei energiezuinige innovaties voor een zelfvoorzienend bestaan.

“De meeste mensen die bij ons aankloppen vinden geen betaalbare woning”, vertelt Stein Meulenijzer van belangenvereniging 'tiny houses. Vlaanderen', dat pleit voor een wettelijk kader. “Ze zijn jong en willen geen 700 euro huur betalen voor een klein appartement. Veel alleenstaanden ook, en vijftigplussers die niet meer mee willen in de ratrace. Ze zien een lening niet zitten, al is de prijs van grond vaak wel een probleem.”

Nieuwe ideeën

In de Nederlandse gemeente Almere zien ze wel heil in de kleine wooneenheden. Een derde van de huishoudens is alleenstaand, terwijl er amper kleine woningen op de markt zijn. “Steeds meer mensen worstelen met woningprijzen”, vertelt wethouder Tjeerd Herrema. “Het idee van meer en groter slaat ook niet meer zo aan. Er zijn allerlei maatschappelijke stromingen waar de tiny houses mooi op aansluiten.”

Daarom loopt er nu een proefproject met enkele innovatieve tiny houses. Ook andere gemeenten zoals Haarlem hebben er een paar staan. “Deze woningen zijn heel geschikt voor braakliggende terreinen in de stad waar even niets gebeurt. Of stel dat je oude moeder ziek wordt: je verplaatst haar huisje gewoon naar je eigen achtertuin”, zegt Herrema. 

Zover zijn we hier nog niet, al loopt er in Gent wel een verkennend onderzoek. En Liesbeth Homans (N-VA), Vlaams minister van Wonen, herhaalt dat ze openstaat voor ideeën rond nieuwe woonvormen. Nog tot 31 augustus kan iedereen zijn voorstel indienen, na een oproep eerder dit jaar.

Idylle

Het minihuis dus als wonderoplossing voor allerlei prangende problemen? “Totale nonsens. Er hangt een romantische idylle rond die huisjes”, waarschuwt Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck. Want Vlaanderen is Canada niet: als iedereen zijn huisje neerpoot op een mooie lap grond en dan toch met de auto naar het werk rijdt, dan schieten we daar niets mee op.

“Opletten ook met die ecologische claims: je afvalwater moet ergens naar toe en het laten wegstromen is nefast voor de grondkwaliteit. Of verwarmen met pellets: zo vervuilend dat ik het crimineel vind.” En wat moet je trouwens als je verliefd wordt op iemand met drie kinderen, vraagt Van Broeck zich af?

Niet dat hij het concept helemaal wil afwimpelen. Kleine wooneenheden kunnen interessant zijn in verdichte woongebieden, eventueel in een cohousingverhaal met gemeenschappelijke voorzieningen. De bouwmeester heeft een punt, zegt Meulenijzer. “Tiny houses zijn niet altijd duurzaam, en evenmin zijn ze het antwoord op alle problemen. Maar er zit wel potentieel in.”

Als Meulenijzer presentaties geeft, dan toont hij drie voorbeelden: ecologische en innovatieve bouwprojecten, stapelbare wooneenheden waarmee je zelfs een soort appartementsblok kunt bouwen, en de idyllische variant zoals op de mooie plaatjes. “Wij staan open voor alle vragen, maar ons verkavelde landschap vraagt een eigen aanpak. Toch zou het zonde zijn om innovatie experimenten meteen in de kiem te smoren.”

Dit artikel verscheen in De Morgen op 23 augustus 2017.