Handelsakkoord EU en Japan oogst lof en kritiek

Brussel

‘Dit opent exportmogelijkheden voor onder meer vlees, zuivel en bloemen’, reageert Winand Quaedvlieg, gedelegeerde van werkgeversorganisatie VNO-NCW in Brussel, opgetogen.

Het nieuwe handelsblok is goed voor ruim een derde van de totale wereldeconomie en de afspraken bestrijken 99 procent van de onderlinge handel. Daarmee is het voor de EU het grootste bilaterale handelsakkoord dat zij ooit heeft afgesloten.

Na vier jaar onderhandelen sloten voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, en de Japanse premier Abe vrijdag de gesprekken af over het vrijhandelsakkoord Japan EU Free Trade Agreement. Het JEFTA-verdrag creëert één handelszone tussen de EU en Japan, waar importtarieven fors dalen en andere handelsbelemmeringen wegvallen.

Voor Japan komt het akkoord op een goed moment, want de economie van het land sukkelt al twee decennia. De verwachting is dat Japanse bedrijven hun elektronica en auto’s goedkoper naar de EU-landen kunnen exporteren. Voor auto’s gaan de handelstarieven op termijn richting nul. Ook ­willen de Europese Unie en Japan op het terrein van autoveiligheid en -onderdelen samenwerken en nieuwe internationale standaarden ontwikkelen.

In Nederland verwacht de land- en tuinbouwsector veel van JEFTA. Italiaanse en Franse exporteurs denken dat hun export van onder meer kazen en wijn richting Japan gaat groeien.

arbitrage

Anders dan bij handelsakkoorden met de VS (TTIP) en Canada (CETA) telt het Europees-Japanse verdrag geen speciale arbitrageregeling, waarmee bedrijven – buiten de rechter om – landen kunnen aanklagen, als ze menen dat nieuwe wetten hun belangen schaden en strijden met het handelsakkoord.

Quaedvlieg (VNO-NCW) betreurt het ontbreken van deze ‘investeringsbescherming’. ‘We hopen dat dit nog wordt ingehaald.’

Milieuorganisatie Greenpeace loopt te hoop tegen JEFTA. Zij stoort zich er onder meer aan dat er met Japan geen afspraken zijn gemaakt over een verbod op walvisjacht en illegale houtkap. Volgens de Europese Commissie is dit niet nodig, omdat beide activiteiten sowieso niet zijn toegestaan.

Volgens SP-Europarlementariër Anne-Marie Mineur geeft het Europees-Japanse akkoord ‘een blanco cheque af voor toekomstige afspraken tussen de handelspartners over persoonsdata, terwijl de bescherming van data in Japan veel minder sterk is’.

Mineur hekelt ook dat het bedrijfsleven een rol krijgt, wanneer Japan en de EU nationale regels gaan harmoniseren. ‘Dat gebeurt achter gesloten deuren, buiten de waarneming en controle van parlement en publiek.’

Voordat JEFTA naar verwachting in 2019 in werking kan treden, moeten de EU-lidstaten en het Europees Parlement hun goedkeuring geven. <