Examenrubriek: Examens op lege maag

‘Ik begon vorige week donderdag met de ramadan, geloof ik. Ik ben mijn tijdsbesef een beetje kwijt. Toevallig beginnen al mijn examens pas om half twee ’s middags, dus slaap ik steeds uit tot na het middaguur. Daarna maak ik een examen en dan is het relatief snel alweer zonsondergang en mag ik weer eten. Daardoor gaat de ramadan mij makkelijk af. Ik kan het prima aan. Eigenlijk mis ik alleen mijn ontbijt, maar dat is normaal gesproken toch maar één boterham.

Als moslim is het geloof erg belangrijk voor mij. De ramadan is een verplichting die bij de islam hoort. De achterliggende gedachte bij de ramadan is begrip krijgen voor de arme mensen, die altijd weinig eten hebben en altijd honger moeten lijden. In principe moet iedere moslim aan deze verplichting voldoen, maar er zijn wel uitzonderingen. Je hoeft niet mee te doen als je ziek, ongesteld of zwanger bent. Ook ouderen en kinderen mogen de ramadan overslaan. Maar ja, ik val natuurlijk niet in een van deze categorieën.

Ondanks mijn examens, twijfelde ik geen moment of ik mee wilde doen aan de ramadan. Ik wist honderd procent zeker dat ik wilde vasten. Mijn moeder zei dat ze het zou begrijpen als ik dit jaar zou overslaan, maar dat is voor mij geen optie. Zoals ik al zei: ik hecht veel waarde aan mijn geloof. De ramadan is voor mij een heel leuke tijd. Het is gezellig om iedere avond met familie de iftar (de maaltijd die gedurende de vastenmaand ramadan door moslims genuttigd wordt direct na zonsondergang, red.) te eten.

Dat biedt de nodige afleiding en daar ben ik wel aan toe! Tussen de examens door leer ik toch niet meer. Ik deed eerder mijn havo-examen en weet: vlak voor je examens leren, levert alleen maar stress op.

Bij mij in de klas doet nog ­iemand aan de ramadan. We krijgen veel vragen, ook van docenten: is het zwaar? Is het handig tijdens examens? Heb je honger? Iedereen leeft mee en respecteert het. Nee, ik mag ook geen water gedurende de dag. Dat is geen probleem, hoor. Dat andere leerlingen wél drinken tijdens hun examens viel mij niet eens op. Te diep in mijn concentratie, denk ik.

Donderdag heb ik mijn laatste examen: natuurkunde. Op de havo had ik daar een 9,3 voor, dus dat vak ligt mij wel. Hopelijk compenseert dat mijn cijfer voor Frans, want dat examen ging slecht. Op de havo had ik Frans laten vallen, maar op het vwo is het een verplicht vak. Ik moest dus in anderhalf jaar tijd vier jaar Frans inhalen. Niet te doen.

Ik heb nu vooral zin in zaterdag: de Champions ­League-finale tussen Liverpool en Real Madrid. Bij Liverpool speelt mijn naamgenoot, Mohamed Salah. Natuurlijk ga ik voor hem juichen, ik ben trots om de naam Salah te dragen. Mijn vader is voor Real Madrid, dus als Liverpool wint, juich ik extra hard.’