Ook vastgeplakt aan je telefoon in de speeltuin?

Van alle kanten worden we gewaarschuwd voor het overmatig schermgebruik van kinderen. Maar zullen we het ook eens over de vaders en moeders hebben die vastgeplakt zitten aan hun mobieltje? Zo’n 34 procent van de ouders pakt geregeld de telefoon erbij als ze met hun kroost zijn, zo blijkt uit een enquête van Jantje Beton onder duizend ouders. The New York Times doopte dit fenomeen ‘the guilty secret of distracted parenting’. Er bestaat zelfs een Tumblr met de toepasselijke naam ‘Parents of phones’ waar deze sms’ende, whatsappende en bellende types aan de digitale schandpaal worden genageld.

Beschadigen we onze kinderen door in de speeltuin of thuis op de bank ondertussen óók een berichtje te tikken aan een vriendin? Er is nog nauwelijks onderzoek gedaan naar het effect hiervan op het kind, zo blijkt uit een belrondje langs wetenschappers. Wel wijzen verkennende studies erop dat de aanwezigheid van steeds meer schermen in en om het huis de interactie tussen ouder en kind in de weg kan zitten.

Wat zeggen de deskundigen?

Allereerst is het niet zo handig om het slechte voorbeeld te geven. ‘Kinderen luisteren niet naar wat je zegt, maar naar wat je doet’, zegt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. ‘Je kunt heel hard schreeuwen tegen je kind dat het niet moet schreeuwen, maar dat is niet effectief.’

Belangrijk is welk signaal de vader of moeder afgeeft wanneer het mobieltje er steeds bij wordt gepakt. ‘De grootste dreiging voor een kind is het gevoel niet belangrijk te zijn voor de ouders’, zegt Pont. ‘Voor een jong kind is ouderlijke beschikbaarheid gekoppeld aan veiligheid. Ze krijgen zo het vertrouwen dat het loont om een relatie met een medemens aan te gaan.’ Een ouder die vaak afwezig reageert, kan dus het hechtingsproces verstoren.

De Amerikaanse psycholoog Jenny Radesky observeerde gezinnen in een fastfoodrestaurant. Veertig van de vijfenvijftig ouders pakten tijdens de maaltijd direct hun mobieltje erbij. Deze afgeleide vaders en moeders konden rekenen op drukkere kinderen tijdens het eten die ook nog eens niet goed luisterden als ze gecorrigeerd werden. Wellicht denkt u nu: ‘Wat een slechte ouders zeg, zo ben ik gelukkig niet’. Vergeet dan niet dat telefoongebruik vaak onbewust gaat. Elke zeven minuten kijkt de smartphonehouder op zijn toestel, blijkt uit onderzoek. ‘Veel ouders hebben geen grip op hun eigen telefoongebruik. Het is een epidemie met vergaande invloed’, zegt Jan Derksen, hoogleraar Klinische Psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Waarom we zo graag met ons gezicht in dat scherm zitten is gemakkelijk te verklaren. Elke keer als je een bericht krijgt, maken de hersenen dopamine aan, het beloningshormoon. Voor ouders die thuiszitten met een baby of peuter kan het voelen alsof ze een heerlijke hijs nemen van hun volwassen leven dat – godzijdank - ook nog blijkt te bestaan. Maar door die constante stroom aan informatie hebben we een overprikkeld brein en lijken andere situaties al gauw saai. ‘Je ziet dat moeders tijdens het borstvoeding geven hun telefoon naast zich op de bank leggen, omdat het zo lang duurt’, zegt Pont.

Hoe moet het wel?

‘Je moet al vóór de geboorte van de baby afspraken maken over schermgebruik in huis’, zegt Jan Derksen. ‘Ga je pas regels opstellen als het kind ouder is, dan loop je achter de feiten aan en krijg je gedoe.’ Derksen adviseert om telefoons en tablets alleen toe te staan in bepaalde delen van het huis. ‘Spreek af dat de apparaten in de werkkamer blijven en niet meegenomen worden in de slaapkamer en de ruimte waar je eet.’

Werkende moeders en vaders ontkomen er niet aan om soms een email te versturen. Het heeft natuurlijk ook voordelen dat we altijd bereikbaar zijn, want juist daardóór kunnen we vaker thuis zijn bij de kinderen dan vroeger. Toch zegt Steven Pont: ‘Beter dertig minuten met volle aandacht bij je kind en dertig minuten naar zolder om te werken dan een uur lang half aanwezig.’ 

Meer over opvoeden

Het ochtendritueel van Selwyn Senatori

Met een lekker kopje koffie en de krant is kunstenaar Selwyn Senatori dik tevreden op de vroege ochtend. Maar de baby krijgt tandjes, poes Peer is hongerig én zijn twee oudere kinderen moeten de deur uit voor school. Hoe houdt hij het hoofd koel?

Kinderen en een creatief beroep: gaat dat samen?

Thuiswerken én kinderen opvoeden is geen gouden combinatie, ondervindt schrijver Rutger Lemm. Een boek schrijven met een baby in huis blijkt knap lastig. ‘Ik schrijf de laatste tijd steeds vaker korte stukjes.’

Help, mijn kind heeft een depressie

Geen zin om te spelen, binnen willen blijven en zelfs dood willen; kinderen met een depressie vallen in Nederland veel te vaak tussen wal en schip. Artsen en ouders slaan alarm. ‘Ik heb echt gevreesd dat mijn 8-jarige kind zich van kant zou maken.’

Het Beste van de Gids

Doe ook mee met de Oktober Opruim Challenge

Iedereen wil het, zelden lukt het:  een georganiseerd leven. De hele maand oktober gaat de Volkskrant je helpen om orde op zaken te stellen. Of het nu gaat om het uitmesten van je koelkast of het slimmer organiseren van je mailbox. Ook de rommella en je financiën moeten eraan geloven. Haal de bezem door je leven en doe ook mee! Word alvast lid van onze Facebookgroep. 

Vaccinatie: de truc die levens redt

Voor iedereen die het even vergeten is of niet meer weet hoe het precies zit: bekijk hieronder hoe vaccineren ons beschermt tegen gevaarlijke ziektes als polio, rode hond en tyfus.

De zomervolkskeuken: salades, barbecue en andere gerechten voor zonnige dagen

Nog een paar zonnige dagen krijgen we deze week en dus is dit het moment om in het park te picknicken of de barbecue aan te steken in de tuin. Hier vind je ter inspiratie de lekkerste zomerse recepten.