Spanje wil Catalaanse autonomie opschorten, na dreigend antwoord Puigdemont
De Spaanse premier Mariano Rajoy bevestigt dat Madrid zaterdag artikel 155 van de grondwet in werking zal stellen en zal inbreken in de Catalaanse autonomie. De Catalaanse leider Carles Puigdemont dreigde er vanmorgen mee formeel de onafhankelijkheid van zijn regio uit te roepen als Spanje niet ingaat op het aanbod tot dialoog en artikel 155 van de grondwet toepast.
Puigdemont zorgt al sinds vorige week voor verwarring over het al dan niet afscheiden van Catalonië. Madrid verlangde vandaag om 10 uur ten laatste helderheid. Die kwam er ook: Puigdemont maakt in zijn antwoord duidelijk dat de onafhankelijkheid nog niet formeel is uitgeroepen, maar dreigt er wel mee het parlement daarover te laten stemmen.
"Als de (Spaanse, red.) regering de dialoog blijft vermijden en de repressie verderzet, kan het Catalaanse parlement overgaan tot de stemming van de formele onafhankelijkheidsverklaring, die op 10 oktober niet werd gestemd."
Artikel 155
De centrale regering in Madrid bevestigde daarop meteen dat ze zaterdag in een bijzondere ministerraad bij elkaar zal komen en artikel 155 in werking zal stellen om het bestuur van Catalonië over te nemen. Volgens de Spaanse regering is Puigdemont niet tegemoet gekomen aan hun eis tot duidelijkheid. "De regering zal verdergaan met de procedure voorzien in artikel 155 om de wettelijkheid in de Catalaanse regering terug te brengen" klinkt het in een mededeling vanuit Madrid.
"Zaterdag zal de ministerraad de maatregelen goedkeuren om de algemene belangen van de Spanjaarden te beschermen, waaronder ook de inwoners van Catalonië, en om de grondwettelijke orde te herstellen in de autonome gemeenschap."
De Spaanse grondwet laat de centrale regering toe de "noodzakelijke maatregelen te nemen" om een autonome regio tot haar wettelijke verplichtingen te dwingen. Zo kan ze Puigdemont afzetten, de Catalaanse regering wandelen sturen of een nieuwe verkiezing van het Catalaanse parlement gelasten. Artikel 155 wordt wegens zijn strengheid door media en waarnemers als een "atoombom" bestempeld. Het zou de eerste keer worden sinds de inwerkingtreding van de grondwet in 1978 dat het artikel formeel wordt geactiveerd.
De regering van premier Rajoy moet nog toestemming krijgen van de Spaanse Senaat voor het opschorten van het zelfbestuur van Catalonië, maar dat lijkt geen probleem te worden. De conservatieve Partido Popular van Rajoy krijgt steun van andere partijen die ook vinden dat er moet worden ingegrepen om de afscheiding van Catalonië te voorkomen.
Tal van Spaanse media hadden gisteren geopperd dat de organisatie van vervroegde verkiezingen in Catalonië een uitweg uit de crisis zou kunnen bieden. Maar volgens het linkse Catalaanse parlementslid Joan Tarda ligt dit niet op tafel.
Protesten
Als de Senaat het groene licht geeft, kan Madrid Puigdemont en de rest van zijn regering aan de kant zetten en zelf een vertegenwoordiger benoemen die het bestuur van de regio overneemt. Madrid wil dan nieuwe verkiezingen uitschrijven, in de hoop dat de tegenstanders van onafhankelijkheid dan de overhand zullen krijgen.
In een poging om het referendum te voorkomen had Madrid al de volledige controle overgenomen over de publieke financiën van Catalonië en de regionale politie, Mossos d'Esquadra. Maar het afzetten van het regiobestuur zal ongetwijfeld tot felle protesten leiden onder de bevolking. De afgelopen dagen hebben de Catalanen al massaal gedemonstreerd tegen de arrestatie van twee leiders van de onafhankelijkheidsbeweging. Gevreesd wordt dat de vlam helemaal in de pan zal slaan als de Spaanse politie Puigdemont en zijn kabinet zal proberen te arresteren.
Geen duidelijkheid
Puigdemont riep vorige week in een toespraak tot het parlement in Barcelona onverwacht níet de onafhankelijkheid uit, maar vroeg om een mandaat om dat wel te doen. "Ik deed dat om de dialoog mogelijk te maken, die sindsdien door overheden en politieke leiders uit heel Europa en de rest van de wereld is aangeboden", schrijft Puigdemont nu in zijn brief. "In mijn brief van maandag heb ik u voorgesteld samen te zitten, wat nog niet gebeurd is."
Puigdemont betreurt in zijn antwoord aan Rajoy dat "de repressie nog is toegenomen", waarmee de premier verwijst naar de opsluiting van de leiders van twee onafhankelijkheidsorganisaties maandag. Catalonië beschouwt de twee als politieke gevangenen.
"Het is duidelijk dat u zich niet bewust bent van het probleem en dat u niet wil praten", sluit Puigdemont zijn brief aan Rajoy af. "Zeker gezien alle moeite die wij doen en onze wil tot dialoog, waarop het enige antwoord de opheffing van de autonomie zou zijn."