Videospeler inladen...

Hoe moet u vandaag geldig stemmen? En wat mag er wel en niet?

Vandaag is het zover, we vieren "het feest van de democratie". Hoe gaat u straks in het stemlokaal te werk om geldig te stemmen? We doorlopen de stappen, zowel van het stemmen met potlood en papier als met de computer.

analyse
Bart Verhulst
Politiek journalist bij VRT NWS | klik hier voor meer van Bart Verhulst.

Moet u gaan stemmen?

Videospeler inladen...

In België is er opkomstplicht. Dat betekent dat u naar het stembureau moet gaan. Als u niet gaat, dan riskeert u een boete tot 80 euro. Al is het voor het gerecht geen prioriteit om iedereen die niet naar het stembureau gaat, te vervolgen. Als u ziek bent, moet studeren of u zit in het buitenland, dan kan u een volmacht aanvragen. Dan kan iemand anders in uw plaats gaan stemmen.

Om te gaan stemmen heeft u uw identiteitskaart, oproepingsbrief en eventueel een volmacht nodig. 

Hoe stemmen met de computer?

Videospeler inladen...

In 157 Vlaamse steden wordt er elektronisch gestemd. In Wallonië wordt er nergens met de computer gestemd. In Brussel en Duitstalig België wordt er overal met de computer gestemd.

Als u elektronisch stemt, dan krijgt u één chipkaart voor de verschillende verkiezingen. Die steekt u in de computer en dan kan u op een partij stemmen, of blanco stemmen. Als u op een partij klikt, dan ziet u de namen van kandidaten waarop u kan stemmen. Of u kan een lijststem geven voor de partij. U kan altijd uw keuze aanpassen en moet nadien bevestigen. Dan wordt een papiertje geprint met een overzicht van uw stemmen en een QR-code. Dat papiertje vouwt u dicht zodat niemand uw stem kan zien.

Met uw papiertje en chipkaart gaat u naar de voorzitter van het stembureau. De chipkaart geeft u af, het papiertje vouwt u weer open en u scant de QR-code aan de stembus. Die gaat open, u steekt uw papiertje erin en dan heeft u officieel gestemd.

Hoe stemmen met potlood en papier?

Videospeler inladen...

U krijgt drie stembrieven. Om geldig te stemmen kan u het bolletje voor een partij inkleuren, dan geeft u een lijststem. Dan gaat u akkoord met de volgorde van kandidaten zoals de partij ze zelf heeft vastgelegd. Maar u kan ook een of meerdere naamstemmen geven. Dan duidt u de bolletjes voor de namen van de politici aan, waarop u wilt stemmen. U kan er ook voor kiezen om blanco te stemmen.

Wat u niét mag doen is "panacheren". Dat is de bolletjes voor de namen van politici van verschillende partijen tegelijk inkleuren. Als u dat doet, dan is uw stem ongeldig. Ook ongeldig: de stembrief scheuren, een tekening maken op de stembrief of zelf een stembrief maken.

Tot hoe laat kan u stemmen?

Met potlood en papier kan u stemmen tot 14 uur. Met de computer kan het tot 16 uur.

Meest gelezen