Wanneer het federaal parlement wordt ontbonden, gaat de Vivaldi-regering in lopende zaak, tot na de verkie­zingen van 9 juni een nieuwe meerderheid is gevormd. In die periode is de uitvoerende macht beperkt tot ‘dagelijks beheer’, beslis­singen die al eerder in gang waren ­gezet, en dringende zaken.

Tot nu toe werd aangenomen dat een regering in lopende zaken geen ambtenaren kon aanwerven vanaf het derde hoogste niveau (A3) en kon promoveren vanaf het vierde hoogste niveau (A2). Het ging om honderden soorten functies, zoals adviseurs, inspecteurs, coördinatoren en experts in overheidsadministraties of bij jus­titie of het leger, die zo tijdelijk niet ingevuld konden worden.

Volgens de nieuwe instructies in de brief vervalt dat verbod. Kandidaten kunnen zo in lopende zaken tot het hoogste niveau van statutair amb­tenaar (A5) benoemd worden. De enige uitzondering die wordt gemaakt, is voor de allerhoogste overheidsbeambten, de voorzitters van de federale overheidsdiensten. Nieuw is wel dat het mandaat van zo’n voorzitter in lopende zaken kan worden ­vernieuwd, mits de eerste termijn positief werd geëvalueerd.

Experts stellen zich vragen

Experts stellen zich volgens De Tijd grote vragen bij de koerswijziging. Professor grondwettelijk recht ­Emmanuel Vandenbossche (VUB) noemt de instructies in de krant strijdig met de principes van lopende zaken. “Dit werkt willekeur in de hand, het principe van lopende zaken mag geen vodje papier worden”, aldus Vandenbossche.

De maatregel kwam er volgens De Tijd mede op aansturen van de top van de administraties zelf, onder meer omdat die vreest dat de regeringsvorming na de verkiezingen zal aanslepen. Dat kan door de strikte regels in lopende zaken hun werking verlammen.