De Belgische start-up Coosha maakt zich sterk Afrika te kunnen helpen om af te raken van een ongezonde gewoonte die schadelijk is voor natuur en milieu: koken op hout. Voor naar schatting 2 miljard mensen op aarde is dat momenteel de enige mogelijkheid om eten warm te maken, stelt Johan Moyersoen, de topman van Coosha.

De ambitie van Coosha is om tegen 2030 honderdduizend gezinnen in Afrika te laten koken op groene waterstof op atmosferische druk. Dat gas kunnen ze in zakken aankopen bij een lokaal bedrijf dat waterstof produceert met in België ontwikkelde zonnepanelen. Coosha ontwikkelt dat in Namibië, waar vorige week koning Filip kwam kijken en heeft ook plannen om dat in Oeganda en Rwanda te doen.

Coosha staat voor Cooling and Cooking in Subsahara Africa, legt Johan Moyersoen uit. Hij heeft het bedrijf opgericht samen met Johan Martens, emeritus hoogleraar aan de KU Leuven, die de voorbije tien jaar de drijvende kracht was achter de ontwikkeling van een nieuwe technologie waarbij een zonnepaneel direct waterstof produceert, in tegenstelling tot een klassiek zonnepaneel, dat elektriciteit opwekt.

Rugzak

De Belgische koning was in Namibië in het gezelschap van federaal minister van energie Tinne Van de Straeten (Groen) om te zien wat de Belgisch-Namibische samenwerking voor de ontwikkeling van groene waterstof tot nog toe heeft opgeleverd. De twee landen sloten in 2021 tijdens de klimaatconferentie in het Schotse Glasgow een principeovereenkomst om daar werk van te maken.

De koning kreeg een demonstratie van koken op waterstof. Hij mocht ook de grote zak bewonderen waarmee de consument het gas op zijn rug kan vervoeren. Dat onderdeel van het staatsbezoek leidde tot heel wat commentaren en discussie over de zin of onzin van groene waterstof. Vooral over de veiligheid rezen vragen.

Waterstof is zeer explosief als het in contact komt met zuurstof. Dat maakt opslag, transport en overhevelen niet zonder gevaar. Tegelijk werd betwijfeld of zo’n zak volstaat voor een kookbeurt of om een koelkast te doen draaien.

‘Een klassieke zonneboiler, die warmte produceert, of klassieke zonnepanelen lijken eenvoudiger en veiliger alternatieven om het koken op hout in Afrika terug te dringen’, stellen energie-onderzoekers Joannes Laveyne van de UGent en Pieter Vingerhoets van Energyville.

Moyersoen maakt zich sterk dat ze wat de veiligheid betreft niet over een nacht ijs zijn gegaan. “We zijn dit project al drie jaar aan het voorbereiden.”

Volgens Jan Rongé die aan de leiding staat van Solhyd, het bedrijf dat de waterstofpanelen ontwikkelt en produceert is een zo’n waterstofzak goed voor 3 kilowattuur energie. ‘Wat gelijk staat aan twee kookbeurten’.

Rongé zegt ervan overtuigd te zijn dat er in Afrika nood is aan verschillende alternatieven om clean cooking een forse en snelle boost te kunnen geven. Hij wijst erop dat het Internationaal Energie Agentschap (IEA) het een flinke stap vooruit zou vinden als de helft van de Afrikanen die koken op hout de overstap zouden maken naar milieuvriendelijker kooktoestellen op hout of op fossiele brandstoffen

De grote uitdaging is volgens Rongé om een goedkoop alternatief te bieden, dat de concurrentie aankan met houtwinning. Coosha maakt zich sterk dat groene waterstof in zakken qua prijs kan concurreren met petroleum en aardgas in flessen. Pieter Vingerhoets van Energyville vraagt zich af of dat niet een al te rooskleurige voorstelling van zaken is.

De productie van de waterstofpanelen moet overigens nog echt op gang komen. Tot nog toe is er een tiental gemaakt, die gebruikt worden voor demonstratieprojecten. Speciaal voor het bezoek van de Belgische koning aan Namibië werden twee panelen naar het Afrikaanse land verscheept.

Lees ook

 Komt de redding van zonnebrandstof?