Bpost schrapt vanaf 2020 postrondes, maar wat met de postbode?

In een interview met Le Soir en De Standaard herhaalde Koen Van Gerven zijn voornemen om de brievenpost niet langer dagelijks te laten bezorgen. Eerder dit jaar had de CEO van Bpost dat al eens aangekondigd, onder meer in De Morgen. Toen sprak hij van 2019, maar nu blijkt dat het eerder 2020-2021 wordt. Ook politiek – de overheid is grootaandeelhouder – is dat stof voor discussie. Het betekent namelijk dat er wordt afgestapt van een impliciete belofte: elke gemeente heeft een postkantoor, elk postadres in België kan dagelijks post bezorgd krijgen.

De reden voor die strategie is glashelder: in een periode van vijf jaar verloor Bpost 19 procent van de briefwisseling en zo 266 miljoen euro inkomsten. Een postbode moet zijn ronde afleggen, of hij nu veel of weinig brieven bijheeft. "Ons model is einde verhaal. Je lost het niet op door de postbode te vragen nog sneller te fietsen op zijn ronde", laat Van Gerven optekenen. "We moeten de volumes bundelen per twee of drie dagen. Daardoor krijgt de postbode opnieuw een brieventas zoals in 2004-2006 en kunnen we een aantal jaren voort."

'Tijd kopen'

Van Gerven legt de vinger op de wonde: tijd kopen. Door de digitalisering neemt de kernactiviteit van de klassieke postbedrijven almaar meer af, terwijl nieuwe inkomsten niet meteen voorhanden zijn. Bpost staat daarin niet alleen, sterker nog: PostNL, de Portugese Post, of Deutsche Post bloeden minstens even hard. Ook zij zagen hun beurskoersen fors dalen, al spande Bpost met een koersverlies van zo'n 50 procent wel de kroon. Het zorgt her en der voor een voorzichtig debat of postbedeling niet weer een openbare dienst moet worden, weg van de huidige geliberaliseerde omgeving.

Er wordt binnen de Europese postbedrijven al eens gelonkt naar het Deense overheidsbedrijf NordPost. De Denen hebben hun UPD (de zogenaamde Universele Postdienst) drastisch versoberd om de verliezen te beperken. De post mag er maximaal vijf dagen over doen, dus loopt er in Denemarken nog maar een paar keer per week een postbezorger door de straat. Wie zijn brief sneller bezorgd wil hebben, betaalt een dubbel tarief. Het zou niet verbazen mocht Van Gerven de mosterd daar halen.

Senior Financial Economist Tom Simonts van KBC Groep denkt dat Bpost nu wel het ergste achter de rug heeft, qua afstraffing op de beurs, klinkt het in zijn marktanalyse naar aanleiding van de Capital Markets Day in juli. "Maar het licht staat op oranje voor het bedrijf. De brievenpost was ooit de kaskoe, maar die koe graast steeds minder en geeft almaar minder melk. Bpost moet werk maken van zijn kostenbeheersing. Want het pakjessegment groeit wel, maar dat vergt veel investeringen, en de prijzen zijn laag door de enorme concurrentie op dat segment." Op een brief verdient Bpost 15 tot 18 procent, op een pakje slechts 6 tot 8 procent. Willem De Meulenaer, van Dierickx, Leys & Cie., is hard in zijn analyse. "Bpost kan niet uit hetzelfde vaatje blijven tappen en postkantoren sluiten of werknemers ontslaan om de resultaten op peil te houden."

'Consolidatie'

CEO Van Gerven ziet vooral heil in een toekomst als logistieke dienstverlener voor de e-commercesector. De overname van het Amerikaanse logistiek bedrijf Radial was daar de voorbode van. Alleen legde Bpost met 820 miljoen dollar (716 miljoen euro) daarvoor (te) veel geld op tafel, terwijl de resultaten van Radial tegenvallen. De problemen zijn intussen geïdentificeerd, en via een stappenplan worden ze aangepakt. Tegen 2022 moet Radial een bruto bedrijfswinst halen van 100 à 120 miljoen euro.

Bpost komt daarmee steeds vaker in het vaarwater van kleppers als DHL of Amazon. Is dat haalbaar? Nee, zeggen ze in Nederland. PostNL (her)opende het debat om stappen te zetten in een consolidatie: Het samengaan van verscheidene postbedrijven, om via schaalvergroting de kosten onder controle te houden.