De 10 gevaarlijkste plekken voor fietsers in Antwerpen: dit wil de stad eraan doen

Bekijk hier alle inzendingen van onze lezers op kaart

1. Turnhoutsebaan: “Een waar obstakelparcours”

Met ruim negentig inzendingen is de Turnhoutsebaan in Borgerhout volgens de lezer de gevaarlijkste plek om te fietsen in Antwerpen. Er werden al meerdere fietsers doodgereden, en de verkeersonveiligheid door de mix van autoverkeer, openbaar vervoer en fietsers is al jaren een punt van discussie. Dat blijkt ook uit de inzendingen over de Turnhoutsebaan. “Er is geen fietspad en iedereen sjeest kriskras over de baan”, zegt iemand. “Langs geparkeerde auto’s rijden is een nachtmerrie. Mensen zwaaien zonder te kijken het portier open. Met zeer pijnlijke gevolgen.”

Ook de vele dubbel geparkeerde auto’s zijn een doorn in het oog. “Fietsers moeten noodgedwongen op de middenberm, waar de trams en bussen rijden. Levensgevaarlijk”, klinkt het.

Een grondige aanpak van de straat zal nog lang op zich laten wachten. “Tot 2024 zal er weinig veranderen”, zei schepen van Mobiliteit Koen Kennis (N-VA) al in uw krant. Om ruimte te maken voor fietspaden, zou het tramverkeer onder de grond moeten en daarvoor moeten premetrostations in gebruik genomen worden. Daar is geen geld voor. De straat zou op termijn worden overgeheveld van het Agentschap Wegen en Verkeer (het Vlaams Gewest dus) naar de stad. Maar daarvoor zouden de eerste stappen pas worden gezet aan het eind van de volgende legislatuur, eind 2024 dus.

Koen Kennis zette in 2014 kwaad bloed door te zeggen dat fietsers niet thuishoren op de Turnhoutsebaan, die volgens hem de functie van invalsweg moet blijven vervullen. Hij stelde dat fietsers beter de parallelwegen nemen. Dat plan zal ook worden uitgevoerd. In straten als de Kattenberg en de Helmstraat, die min of meer evenwijdig met de Turnhoutsebaan lopen, wordt een “rode loper” van fietsstraten gepland. Dat leidde tot een fikse botsing tussen het district, dat bevoegd is voor zijn straten, en de stad. Na een klacht van het district bij gouverneur Cathy Berx, oordeelde die laatste dat de stad de “rode loper” wel degelijk mag opleggen aan het district, omdat er een groot stedelijk belang is. Hoe ver het staat met die discussie, wilde het kabinet van Koen Kennis (N-VA) gisteren niet kwijt. “Er is nog overleg over. We voeren dit debat aan tafel en niet in de media”, klonk het.

2. Plantin & Moretuslei: “Te weinig veilige oversteekplaatsen”

Op het kruispunt van de Plantin & Moretuslei en de Simonsstraat kwam de 27-jarige Evelien Van Ranst begin oktober om het leven. Meer dan zeventig lezers lieten ons weten dat de lange baan, die van Antwerpen via Borgerhout tot aan de Binnensingel loopt, een dikke buis haalt op het vlak van fietsveiligheid. Het fietspad is op veel plaatsen te smal en er zijn te weinig veilige oversteekplaatsen. “De hele straat moet worden herzien”, zegt een van onze lezers. “Ook het wegdek laat te wensen over.”

Het Agentschap Wegen en Verkeer, dat bevoegd is voor de Plantin & Moretuslei, erkent die problemen. “We gaan ze aanpakken”, zegt woordvoerder Jef Schoenmaekers. “We werken goed samen met de stad en plannen de volledige heraanleg van de fietspaden en de oversteekplaatsen. Ze worden breder en het wegdek wordt aangepakt. Die werken zouden we binnen een termijn van twee jaar willen opstarten. Daarnaast beginnen we eind dit jaar met het systematisch aansluiten van alle lichten op een soort supercomputer (zie verder, red.). Specifiek voor het kruispunt met de Kroonstraat komen er op korte termijn ook wegmarkeringen. We bekijken ook of aanpassingen aan de verkeerslichten mogelijk zijn vóór de volledige heraanleg van de fietspaden.”

3. Nationalestraat: “Oldschool overleven tussen tramsporen, auto’s en bussen”

De Nationalestraat in het centrum van de stad belandt op de derde plaats. Opvallend, want de straat werd nog maar in 2013 helemaal heraangelegd. Uw krant kreeg bijna vijftig meldingen binnen van fietsers die de as, die de Groenplaats met het Zuid verbindt, ronduit gevaarlijk vinden. Vooral het ontbreken van een apart fietspad stuit hen tegen de borst, maar ook het feit dat er te weinig ruimte is tussen de perrons voor de tramhaltes en de tramsporen. “Oldschool overleven tussen tramsporen, afslaande auto’s en bussen”, omschrijft een lezer het.

Districtsburgemeester Paul Cordy (N-VA) wijst erop dat de heraanleg aan het einde van de vorige legislatuur begon, maar zegt niet te willen schieten op het vorige stadsbestuur. “Men heeft toen duidelijk gekozen voor een maximaal toegankelijk openbaar vervoer en dat impliceert dat men keuzes moet maken”, zegt hij. “Er is geen plaats voor én tramverkeer én fietspaden.”

Het district Antwerpen werkt nu aan een alternatieve route voor wie van het centrum van Antwerpen richting Zuid wil, of andersom. “Die route loopt via de Steenhouwersvest en de Korte en de Lange Ridderstraat naar de Sint-Andriesplaats en de Pachtstraat”, aldus Cordy. “De Steenhouwersvest hebben we recentelijk heraangelegd waardoor er beter kan worden gefietst. De rest van dat traject is ook al befietsbaar, maar hier en daar is er nog ruimte voor verbetering. Die aanpassingen willen we bij het begin van de volgende legislatuur verwezenlijken.”

4. Kruispunt Nationale Bank: “Veel te verwarrend”

De kruising van de Mechelsesteenweg met de Britselei/Frankrijklei (de Leien veranderen op dat punt van naam) is een bron van ergernis voor heel wat fietsers. Het complex voor de Nationale Bank is een plaats waar alles in veelvoud aanwezig is: véél fietsers, véél voetgangers, véél auto’s, véél trams en véél bussen. En dat, zo menen vele lezers, is levensgevaarlijk.

“Veel te verwarrend”, zegt iemand. “Het fietspad stopt plots, en de trams die naar rechts afdraaien, hebben op hetzelfde moment groen als de fietsers.”

Districtsschepen Paul Cordy, die zelf dicht bij het kruispunt woont, erkent dat de splitsing ongelukkig in ingedeeld. “De opstelstroken zijn niet goed en de situatie is onoverzichtelijk”, zegt hij. “En het probleem met een slecht ontwerp is dat je er jaren aan vast zit. Strikt genomen zijn fietsers die stadinwaarts rijden verplicht om een stukje “om te rijden” en via de oversteekplaats aan de Maria-Henriëttalei naar de Leopoldstraat te fietsen. Maar dat is onlogisch”, geeft Cordy toe. “Je komt van de Mechelsesteenweg, waar er wel gewoon een fietspad is, en moet dan plots blokje om rijden. Daarom werken we eraan om het stukje Mechelsesteenweg dat richting de Sint-Jorispoort leidt, dubbelrichting te maken. Het is er breed genoeg voor en het zou het overzicht verbeteren. We wachten nog op het advies van de verkeerspolitie, maar in principe is die aanpassing slechts een kwestie van maanden.”

5. Kruispunt De Zwaantjes: “Onduidelijk wie waar moet fietsen”

Wie op de Sint-­Bernardsesteenweg van het Kiel richting Hoboken fietst, moet aan het kruispunt met de Antwerpsesteenweg (ook bekend als De Zwaantjes) een aantal bizarre – en volgens onze lezers ook gevaarlijke – manoeuvres uitvoeren om over te steken en op de Sint-Bernardsesteenweg te blijven. “Fietsers, auto’s en trams hebben er op hetzelfde ogenblik groen”, klinkt het in de inzendingen van de lezers die we over dit kruispunt ontvingen. “Het is onduidelijk wie waar moet fietsen. En dat op een punt waar vijf drukke straten samenkomen.”

Het Agentschap Wegen en Verkeer is bevoegd voor dit kruispunt. “Het kruispunt werd een aantal jaar geleden opnieuw ingericht door De Lijn, vooral met het oog op doorstroming voor de trams”, zegt woordvoerder Jef Schoenmaekers.

“Voor fietsers is het kruispunt vandaag inderdaad niet overzichtelijk. De enige structurele oplossing zou een volledige herinrichting zijn, maar dat vergt forse investeringen”, geeft Schoenmaekers toe. “Plannen voor een volledige heraanleg zijn er niet. Wel gaan we de huidige problemen zo goed mogelijk proberen op te vangen door de verkeerslichten aan te sluiten op de Verkeerslichtencoördinatiecentrale (VLCC). Dat houdt in dat een soort supercomputer alle lichten in de omgeving op elkaar afstemt en op een kruispunt uitgaat van een maximaal conflictvrije regeling. De uitrol daarvan is gepland in de loop van volgend jaar.”

6. Royerssluis: “Schots en scheef”

Het fietspad aan en over de Royerssluis, bij het Havenhuis, is een doorn in het oog van heel wat fietsers. “Slechts één meter breed, waardoor je vaak gedwongen bent om op de baan te fietsen of af te stappen als je een tegenligger tegenkomt.” Bovendien ligt het fietspad ten zuiden van de sluis er schots en scheef bij, melden verscheidene lezers. Het Havenbedrijf, dat bevoegd is voor dit fietspad, plant een heraanleg.

“Aan het zuidelijke gedeelte gaan we de fietspaden verbeteren en wordt de kruising veiliger gemaakt”, zegt woordvoerster Annik Dirkx. “De oversteekplaatsen worden beveiligd door middel van lichten. We zijn afhankelijk van de nodige vergunningen, maar hopen die werkzaamheden ten laatste in het eerste kwartaal van 2018 uit te voeren.” De brug zelf wordt aangepakt in het kader van de renovatie van de sluis, die wellicht volgend jaar plaatsvindt.”

7. Lange Leemstraat: “Te smal”

De problemen in de Lange Leemstraat, een lange as die van de Nationale Bank tot aan de buurt van het treinstation van Berchem loopt, zijn gelijkaardig aan die van de Nationalestraat. De straat is te smal, er is geen fietspad, het wegdek is in slechte staat en er lopen tramsporen door. Verscheidene fietsers melden dat de tramchauffeurs zich er te agressief opstellen tegenover de fietsers. “Ze rijden op één meter achter je en bellen als je niet aan de kant gaat.”

“Willen we de tramlijn daar behouden, dan is er geen plaats voor een fietspad”, reageert districtsschepen Paul Cordy (N-VA).

Voor dit punt is er dus niet meteen verbetering in zicht: er zijn voorlopig geen plannen voor een heraanleg, want dat vergt forse investeringen – ook van vervoersmaatschappij De Lijn – en dat geld is er nu niet.

8. Stenenbrug: “Ik viel over de tramsporen en verbrijzelde mijn pols”

Op de Stenenbrug tussen de Turnhoutsebaan en de Engelselei is er geen fietspad. Het wegdek is er bovendien in slechte staat, waardoor verscheidene lezers al ten val zijn gekomen.

“In 2015 ben ik hier met de fiets gevallen door de tramsporen. Met verbrijzelde pols en zes weken arbeidsongeschiktheid tot gevolg”, meldt een lezer. “Onlangs reed ik daar met mijn velo’ke in een put, waardoor ik tegen een auto ben gebotst. Nu moet ik voor de schade aan de wagen opdraaien. Om nog maar te zwijgen van de lelijke val die ik heb gemaakt”, meldt iemand anders.

Het Agentschap Wegen en Verkeer, dat bevoegd is voor dat punt en dat recent ook de Turnhoutsepoort iets verderop heraanlegde, meldt dat er staduitwaarts een fietspad komt.

“Stadinwaarts niet”, zegt Jef Schoenmaekers. “Voor fietsers die vanuit de richting van Deurne de stad Antwerpen inrijden, is er een veilige oversteek gepland onder sporen door, om via de Statielei op de “rode loper” van fietsstraten terecht te komen.”

9. Quellinstraat: “Een wildernis”

“Vrachtwagens, bussen, auto’s die dubbel parkeren om hun kinderen af te zetten aan de school, auto’s die parkings in- of uitrijden. In de Quellinstraat word je in een wildernis gegooid. Het is er ieder voor zich.” Zo beschrijft een van onze lezers zijn ervaringen met de Quellinstraat, tussen het Stadspark en de De Keyserlei. En hij is niet alleen. Er is (relatief) goed nieuws: de straat wordt aangepakt. Maar nog niet meteen.

“Eigenlijk stond de Quellinstraat in onze meerjarenplanning, maar door de ‘knip van de Leien’ is het onmogelijk om ze nu op te breken”, zegt Paul Cordy. “Het is de bedoeling om het stramien van de as Paleisstraat - Justitiestraat - Rubenslei door te trekken tot aan Park Spoor Noord. Vermoedelijk wordt dat dé grote werf van de volgende legislatuur.”

10. Kerk van Berchem: “Te veel fietsers”

Een te smal fietspad voor te veel fietsers: dat is volgens onze lezers het grote probleem op het kruispunt van de Binnensingel met de Grote Steenweg, bij de Sint-Willibrorduskerk in Berchem. “Bovendien staat het verkeerslicht te kort op groen om met z’n allen veilig de oversteek te maken”, melden verscheidene lezers.

Dat er ruimte is voor verbetering, erkent ook het Agentschap Wegen en Verkeer, dat bevoegd is voor het bewuste kruispunt. “En we zijn ook van plan om het aan te pakken”, zegt woordvoerder Jef Schoenmaekers. “We willen het echter niet houden bij het verbreden van de fietspaden, maar het volledige kruispunt herinrichten. Zo willen we ook bekijken waar er in twee richtingen kan worden gefietst en waar niet. Momenteel is het kruispunt nog in studie. Het begin van de werkzaamheden plannen we voor 2019.”