De brug in Baltimore, een ongeluk dat ooit moest gebeuren

“Houd alle verkeer op de Key Bridge tegen”, klonk het.

Dit korte commando van een agent in de drukke commerciële scheepshaven van Baltimore was een van de eerste waarschuwingen voor de ramp. Een ramp waarvan deskundigen nu voorspellen dat die de hele scheepvaart aan de Amerikaanse oostkust zal veranderen, alsook de manier waarop schepen en bruggen over de hele wereld functioneren.

Toen het vrachtschip Dali dinsdag zijn motorvermogen verloor, was er maar weinig tijd om te handelen. In die minuten deden veel mensen - van de bemanning van het schip, die een noodsignaal uitzond, tot de agenten van de verkeerspolitie, die het verkeer op weg naar de Francis Scott Key Bridge tegenhielden - wat ze konden om een catastrofe af te wenden, waardoor allicht vele levens zijn gered.

Maar wat iedereen ook deed, verschillende factoren maakten een catastrofe zo goed als onvermijdelijk. Wanneer een schip van zulke omvang zijn motorvermogen verliest, kan er maar weinig gedaan worden om zijn koers te corrigeren; zelfs het anker uitgooien helpt niet. En de Key Bridge was bijzonder kwetsbaar. Al in 1980 hadden ingenieurs gewaarschuwd dat de brug vanwege zijn ontwerp nooit de klap van een containerschip zou kunnen overleven.

De botsing en daaropvolgende instorting van de brug deed zeven wegwerkers en een politie-inspecteur die niet op tijd gewaarschuwd en van de brug gehaald konden worden in het water belanden; twee mensen werden gered, maar vier anderen worden nog vermist en zijn vermoedelijk dood. Woensdag werden reeds twee lichamen geborgen, aldus de autoriteiten.

Ook de 22 bemanningsleden van het schip, allemaal uit India, die zich hadden voorbereid op een lange reis naar Sri Lanka, werden door de ramp getroffen. Hoewel geen van hen gewond raakte, zouden ze meer dan een dag aan boord worden gehouden terwijl de autoriteiten hun onderzoek begonnen.

Het ongeluk, de dodelijkste bruginstorting in de Verenigde Staten in meer dan tien jaar, zal een blijvende impact hebben op de haven van Baltimore, met zijn 8.000 werknemers, en industrieën die afhankelijk zijn van de haven, die de belangrijkste Amerikaanse hub is voor auto’s en ander rollend materieel. Dat heeft Pete Buttigieg, de Amerikaanse minister van Transport, woensdag gezegd. “De impact van deze botsing valt moeilijk te overschatten”, stelde Buttigieg. Hij vergeleek de Dali qua grootte met een Amerikaans vliegdekschip. “Honderdduizend ton, allemaal tegelijk op die pijler”, zei hij over de impact op de draagstructuur van de brug.

Ambtenaren van de National Transportation Safety Board, die het onderzoek naar het ongeluk leidt, gingen dinsdagavond aan boord van de Dali om documentatie te verzamelen. Ze haalden gegevens op van de reisdatarecorder, het equivalent van de zwarte doos van een vliegtuig, in de hoop dat die de onderzoekers kunnen helpen te bepalen wat tot het ongeluk heeft geleid. Buttigieg heeft gezegd dat elke private partij die aansprakelijk wordt gesteld voor het ongeluk “ter verantwoording zal worden geroepen”.

‘Complete black-out’

Het was dinsdag, ongeveer een half uur na middernacht, toen de Dali, beladen met vrachtcontainers, zijn dok verliet, zoals gebruikelijk begeleid door twee sleepboten. Aan boord was een lokale loods met meer dan 10 jaar ervaring en een grondige kennis van de haven van Baltimore, evenals een loods in opleiding. De hemel boven de Patapsco River was helder, verlicht door een volle maan.

Om 1.25 uur, nadat de twee sleepboten waren losgekoppeld en waren teruggedraaid, was de Dali versneld tot ongeveer 10 kilometer per uur. Het naderde de Key Bridge. En toen stopte het krachtige voortstuwingssysteem van het schip. De lichten gingen uit. Het schip had een “complete black-out”, stelt Clay Diamond, hoofd van de American Pilots’ Association, die op de hoogte is gebracht van het verslag van de loods van de Dali.

De loods merkte dat het schip naar rechts begon te zwenken, in de richting van een van de pijlers die de Key Bridge ondersteunt. Hij drong er bij de kapitein op aan om te proberen de motor weer op gang te krijgen en gaf de bemanning opdracht om hard naar links te sturen. Als laatste redmiddel gaf hij de bemanning opdracht het bakboordanker uit te gooien.

De bemanning sloeg om 1.27 uur alarm. Een van de sleepboten, de Eric McAllister, keerde om en haastte zich terug naar het schip. Maar de storingen aan boord stapelden zich op. De noodgenerator was aangezet, waardoor een dikke rookwolk uit de uitlaat kwam en de lichten, radar en besturing weer even werkten. Het mocht echter niet baten. Zonder voortstuwing was het 95.000 ton zware schip een onstuitbaar object geworden, en dat object dreef nu richting een van de drukste bruggen van Baltimore.

Aan land kwamen agenten van de Maryland Transportation Authority snel in actie. “Ik heb één van jullie nodig aan de zuidkant en één van jullie aan de noordkant, houd al het verkeer op de Key Bridge tegen”, valt te horen op de geluidsopname van het radioverkeer die avond. “Er nadert een schip dat zojuist stuurloos is geworden. Totdat ze dat onder controle hebben, moeten we al het verkeer tegenhouden.” Voertuigen werden aan weerszijden van de brug tegengehouden terwijl het schip zijn onverbiddelijke drift naar de 2,6 kilometer lange brug voortzette.

Vervolgens richtten de agenten hun aandacht op een aantal arbeiders, velen van hen immigranten uit Guatemala, Honduras, El Salvador en Mexico, die nog steeds op de brug aan het werk waren in de kille duisternis. “Er staat daar een ploeg”, zegt een agent op de geluidsopname. “Misschien kun je de voorman op de hoogte brengen en kijken of we ze tijdelijk van de brug kunnen halen.”

Maar toen kwam de inslag al. Bijna meteen knikte de pijler en stortte in. Daarop stortte de rest van de brug in. Ze brak in stukken en viel in het donkere water.

“De grootte en het gewicht van zulke schepen maakt het zeer moeilijk om ze te stoppen, zelfs met aandrijving”, aldus Stash Pelkowski, professor aan de State University of New York Maritime College, tevens een gepensioneerde divisieadmiraal van de kustwacht. Zonder aandrijving, stelt hij, “was er heel weinig wat de loods of de bemanning op de Dali kon doen”.

De instorting was in enkele seconden gebeurd. De overspanning stortte om 1.29 uur ’s nachts in de ijskoude rivier, al wat er overbleef van de brug waren stompjes van de pijlers. “Centrale, de hele brug is ingestort!”, riep een agent. “Iedereen, de hele brug is zojuist ingestort.”

Gekend risico

Zwervende schepen werden lang gezien als een risico voor de Key Bridge. Slechts een paar jaar nadat het bouwwerk in Baltimore in 1977 was voltooid, werd de Sunshine Skyway Bridge in Tampa Bay, in Florida, getroffen door een schip. Daarbij kwamen 35 mensen om het leven.

Ambtenaren erkenden dat de Key Bridge niet bestand zou zijn tegen een klap van een zwaar vrachtschip. “Ik zou zeggen: als dat schip de Bay Bridge of de Key Bridge zou raken, en dan bedoel ik als de hoofdsteunen worden geraakt, een voltreffer dus, dan zou de brug instorten”, vertelde John Snyder, de technisch directeur van de Toll Facilities Administration, destijds aan The Baltimore Sun. Maar een brug bouwen die zo’n inslag kon weerstaan was economisch niet haalbaar, zei Snyder. Toen de brug werd gebouwd, waren vrachtschepen nog niet zo groot als tegenwoordig. Een veel kleiner vrachtschip raakte de brug in 1980 en toen hield ze stand.

Minuten nadat de brug instortte, arriveerden beide sleepboten die de Dali hadden begeleid ter plaatse, al snel gevolgd door de kustwacht en de eerste eenheden van de Baltimore City Fire Department. Twee van de arbeiders die op de brug aan het werk waren geweest, werden uit het water gehaald, de anderen konden niet gevonden worden.

Jack Murphy, eigenaar van Brawner Builders, het bedrijf waarvoor de arbeiders werkten, kreeg een telefoontje over de instorting en haastte zich naar de plaats van het ongeluk, op ongeveer 30 minuten rijden van waar hij zich bevond. Boot- en duikploegen van de kustwacht waren het water al aan het uitkammen, op zoek naar de vermiste werklui. Hij bleef de hele nacht bij de brug en begon uiteindelijk de families van de mannen op te bellen.

De lichamen van twee arbeiders werden ontdekt in een rode pick-up-truck in de buurt van het puin van de brug, deelde de politie woensdag mee. Ze werden geïdentificeerd als Alejandro Hernandez Fuentes (35), een immigrant uit Mexico, en Dorlian Ronial Castillo Cabrera (26), een inwoner van Guatemala.

Ongeveer drie kilometer van de brug vandaan lag Andrew Middleton wakker toen hij de klap hoorde. Hij dacht eerst dat het onweer was, misschien een laagvliegend vliegtuig. Het geluid duurde ongeveer 30 seconden. Toen hij een paar uur later wakker werd, zag hij het nieuws over de ingestorte brug. “Ik dacht: ik was gisteren nog bij die jongens”, zegt hij.

Middleton, die Apostleship of the Sea leidt, een programma dat zeelieden helpt die in de haven komen, had de kapitein van het schip en een paar bemanningsleden maandag naar Walmart gebracht om goederen in te slaan voor de 28 dagen lange reis die voor hen lag: tandpasta, snacks, kleding, Bluetooth-speakers. Hij weet nog dat de kapitein hem vertelde dat hun volgende haven Sri Lanka was, maar dat ze een langere route namen, rond Zuid-Afrika, om de recente Houthi-aanvallen op vrachtschepen in de Rode Zee te vermijden. Hij herinnert zich hoe hij afscheid nam van de bemanningsleden en “God bless” zei. Middleton stuurde naar eigen zeggen meteen een WhatsApp-bericht naar de bemanning nadat hij het nieuws dinsdag had gehoord. “Ze reageerden binnen een paar minuten en zeiden dat iedereen in orde was”, zegt hij.

‘Het zal veel veranderen’

Rond de brug zwermden brandweerlieden en reddingswerkers in duikuitrusting, gevolgd door nieuwsploegen. John McAvoy, eigenaar van een nabijgelegen restaurant, deelde warme maaltijden - kip, krabballen en pretzel-bites - uit aan de werkers.

Tegen het vallen van de avond bliezen de autoriteiten de reddingspogingen af en zeiden dat ze nu op zoek gingen naar lichamen. “Het water is diep, het zicht is slecht, het is zo koud als ik-weet-niet-wat”, aldus Kevin Cartwright, een woordvoerder van de brandweer. Het U.S. Army Corps of Engineers heeft meegedeeld dat het meer dan 1.100 specialisten aan het mobiliseren is om het wrak van de brug op te ruimen en de scheepvaartroute van de haven van Baltimore te deblokkeren. In de tussentijd moet de oostkust meer vertrouwen op havens buiten Baltimore, zegt Buttigieg.

McAvoy meent dat de tragedie nog jaren zal doorwerken in de haven. Vissers gingen bijvoorbeeld altijd naar huis door de Key Bridge te volgen. “Het zal veel zaken veranderen voor veel mensen”, aldus McAvoy.

_{© The New York Times}