Regering wil ingrijpen op huizenmarkt
De Nationale Bank maant de regering aan om extra maatregelen te nemen om de huizenmarkt af te koelen. Ze wil de Belgische banken verplichten om een extra kapitaalbuffer van zowat 550 miljoen euro aan te leggen voor hun portefeuille hypothecaire kredieten. Dat blijkt uit een advies dat De Tijd en L'Echo konden inkijken en dat intussen bevestigd is door de Nationale Bank.
Door de steeds duurdere woningen en lage rente wordt er alsmaar meer geleend voor vastgoed. Concreet stijgen de uitgeleende bedragen met 5 à 6 procent per jaar. Banken blijven nog altijd erg soepel met het verlenen van krediet; door de hevige concurrentiestrijd stelt de Nationale Bank zelfs een daling van hun marges vast.
Deze evolutie maakt dat Belgische gezinnen gemiddeld met een hogere schuldenlast kampen dan gezinnen elders in de eurozone. Eén lening op de vijf hapt meer dan de helft van het beschikbaar gezinsinkomen weg, stelt de Nationale Bank vast. En sinds begin dit jaar gaan ook de looptijden van nieuwe leningen weer in stijgende lijn.
Wanbetalingen
Dat kan leiden tot wanbetalingen, wat op zijn beurt de banken kwetsbaar maakt. "De hoeveelheid hypothecaire leningen in de portefeuille van de banken is niet afgenomen, integendeel. Bovendien staan daar te beperkte kapitaalbuffers tegenover, zodat dit een mogelijke bedreiging voor het financieel stelsel vormt", zegt de Nationale Bank dinsdag in een persbericht.
Om die reden stelde ze in het voorjaar aan de regering voor om een extra kapitaalbuffer op te leggen aan banken als ze een woonkrediet verstrekken van meer dan 80 procent van de aankoopwaarde. Maar die ingreep bleek politiek niet haalbaar, omdat gevreesd werd dat de toegang tot krediet in het gedrang zou komen.
Extra buffer
De Nationale Bank werkte daarom een ander voorstel uit. In plaats van te focussen op individuele leningen, stelt ze voor dat banken een extra buffer aanleggen in functie van de risico's van de volledige portefeuille woonkredieten. Als een bank een risicovollere portefeuille uitbouwt, zal ze dus grotere buffers moeten aanleggen. "De maatregel wil de banken beter bestand maken tegen problemen met hypothecair krediet en eventuele schokken op de vastgoedmarkt, wat zowel de consumenten als de Belgische economie beschermt", luidt het in het persbericht van de Nationale Bank. "Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat een lening duurder wordt".
Deze keer zou niet afwijzend worden gereageerd door de regering, bericht De Tijd. Volgens de krant beseft de regering dat de druk groot is, want als ze niets doet, dreigt de Europese Centrale Bank ons land te verplichten in te grijpen. België is een van de acht landen die eind vorig jaar een waarschuwing kregen. In een persbericht merkt het kabinet van premier Michel op dat deze maatregel bedoeld is om de financiële en economische stabiliteit te garanderen. "Ze maakt het vooral mogelijk de brede toegang tot hypothecair krediet te garanderen, wat in lijn ligt met het voorstel van de regering".
Begrip van de banken
Ook Febelfin, de sectororganisatie van de banken, toont begrip voor de voorgestelde maatregelen. Dat de Nationale Bank en de regering een kader vastleggen voor het verlenen van hypothecaire kredieten is volgens de organisatie een goede zaak.
"De sector vindt het essentieel om zijn taken als kredietverstrekker op alle vlakken correct te kunnen vervullen en te streven naar gezonde kredietverlening. Het essentiële criterium voor de toekenning van een hypothecair krediet blijft een analyse van de terugbetalingscapaciteit. Een voldoende terugbetalingscapaciteit is in het belang van alle partijen: kredietnemers, kredietgevers, overheden en de maatschappij in het algemeen", luidt het in een reactie.
Het voorstel van de Nationale Bank dient nog, via de geijkte procedures, goedgekeurd te worden door de ECB en andere Europese instanties.