Komt de 60 miljard dollar van de VS op tijd? ‘Het armageddon, waar sommigen over spreken, zal zich niet voltrekken’
Oekraïne zet zich schrap voor een grootschalig Russisch offensief. Het Amerikaans hulppakket van omgerekend 57 miljard euro komt geen dag te vroeg. Maar wat betekent dit op het terrein?
‘We hebben ons werk hier gedaan”, sprak Mike Johnson, de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden na de stemming zaterdag waarin het pakket werd goedgekeurd. De Republikein hield zelf de steun lang tegen, maar keerde onlangs zijn kar, omdat de situatie in Oekraïne zo nijpend is.
In totaal bevat het pakket 95 miljard dollar voor Amerikaanse bondgenoten, waarvan 60,8 miljard dollar (omgerekend 57,2 miljard euro) naar Oekraïne vloeit. Dinsdag stemt de Amerikaanse Senaat er nog over, waarna president Biden er zo vlug mogelijk een krabbel onder zal zetten. Dan is de maandenlange politieke mallemolen voorbij.
Steunpakket Verenigde Staten aan Oekraïne
$ 23 mld.
$ 14 mld.
Aanvullen van
Amerikaanse militaire voorraden
Oekraïens
gevechts-materiaal
$ 8 mld.
$ 11 mld.
Niet-militaire steun
Amerikaanse militaire operaties in de regio
$ 4,8 mld.
Andere
Steunpakket Verenigde Staten aan Oekraïne
$ 14 mld.
$ 23 mld.
Aanvullen van Amerikaanse militaire voorraden
Oekraïens
gevechtsmateriaal
$ 8 mld.
$ 11 mld.
Niet-militaire steun
Amerikaanse militaire operaties in de regio
$ 4,8 mld.
Andere
Het Oekraïense leger heeft aan zowat alles een tekort, maar vooral aan luchtafweerraketten en artilleriegranaten van het kaliber 155 millimeter. Hoewel er niet met zoveel woorden gezegd wordt welke wapens er naar Oekraïne gaan, zijn deze twee wel een prioriteit. Dat gaf Patrick Ryder, de woordvoerder van het Pentagon, ook aan.
Het Pentagon had al voorbereidingen getroffen om maanden aan voorraden naar Oekraïne te sturen, maar had groen licht vanuit de politiek nodig om ermee door te gaan. “We kunnen op enkele dagen tijd bewegen”, zei Ryder vorige week op een persconferentie. Analisten schatten dat het enkele weken zal duren voor de eerste leveringen daadwerkelijk in Oekraïne aankomen.
Russisch offensief
Dit zal geen dag te vroeg zijn: nog voor de zomer wordt een groot Russisch offensief verwacht. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov heeft bevestigd wat het doel is. Rusland wil de oostelijke stad Charkiv innemen. Maar dit lijkt volgens de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War nogal “ambitieus”.
Feit is dat het Oekraïense leger er niet goed voor staat, onder meer omdat de Amerikaanse hulp door de politieke impasse was stilgevallen. De Russische troepen, die veel talrijker zijn dan de Oekraïense, zijn in het oosten aan het oprukken en hebben bijna de strategische stad Chasiv Yar in handen. De Oekraïners zullen zich dus met beperkte middelen door de volgende maanden moeten worstelen.
Kyrylo Boedanov, hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, geeft in een interview met de BBC toe dat er vanaf midden mei een “moeilijke periode” zal aanbreken. “Maar het wordt niet catastrofaal”, zegt Boedanov. “Het armageddon, waar sommigen over spreken, zal zich niet voltrekken.”
'Het armageddon, waar sommigen over spreken, zal zich niet voltrekken'
De Amerikaanse wapens zullen dus hard nodig zijn om de Russische opmars te stuiten. Maar ze zullen niet voldoende zijn om het tij van de oorlog te keren. “De meeste experts denken niet dat dit een gamechanger wordt”, zegt defensiespecialist Dick Zandee (Clingendael Instituut). “Het steunpakket zal Oekraïne helpen stand te houden. Maar of het her en der weer in het offensief kan gaan? Dat is erg twijfelachtig.”
Oekraïne worstelt niet enkel met een gebrek aan materiaal en munitie – voor elke Oekraïense artilleriegranaat hebben de Russen er tien – maar ze komen ook militairen tekort. President Zelensky heeft de mobilisatieleeftijd verlaagd van 27 naar 25, maar dit is volgens Zandee een zwaktebod. “Een grote groep mannen van boven de 18 valt hier buiten”, zegt Zandee. “Het heeft geen zin wapensystemen te leveren, als het Oekraïense leger ze niet kan bemannen.”
Tegelijk zijn er ervaren instructeurs nodig, om nieuwe militairen op te leiden. Als die ontbreken, heeft een verruimde dienstplicht ook niet zoveel nut, erkent Zandee. In het Amerikaanse pakket zit er een luik dat tegemoetkomt aan die vraag om opleiding. Elf miljard dollar wordt voorzien voor Amerikaanse militaire operaties. Daaronder vallen trainingsopdrachten en logistieke missies om materieel in Oekraïne te krijgen.
De hoofdmoot (ongeveer 37 miljard dollar) gaat naar het kopen van nieuwe wapens of naar het leveren van materiaal uit de Amerikaanse stocks. Dit pakket zou ook langeafstandsraketten bevatten van het type ATACMS, waarmee Oekraïne de Russische aanvoerlijnen kan viseren. Daar heeft president Zelensky nog eens uitdrukkelijk om gevraagd.
Europa
Maandag zaten ook Europese buitenland- en defensieministers samen om militaire hulp aan Oekraïne te bespreken. Ze overlegden over de financiering voor het Tsjechische initiatief om munitie bij producenten buiten de EU aan te kopen en dachten na over hoe ze meer luchtafweer konden leveren.
Nu Duitsland één Patriot-batterij stuurt, komen Spanje en Griekenland onder druk om hetzelfde te doen. “De Grieken zeggen dat ze die zelf nodig hebben, omdat ze Turkije niet vertrouwen”, zegt Zandee. “Maar ik zou denken dat de urgentie nu toch in Oekraïne ligt?”
Hoewel de nood in Oekraïne erg hoog is, verwacht Zandee niet dat Europese landen hun hulp nog opschroeven. Er is binnen de EU volgens hem erg veel verdeeldheid. Sommige landen willen geen wapens meer geven, omdat ze dicht bij Rusland aanleunen, zoals Hongarije en Slovakije. Ons land zit dan weer met het probleem dat het nauwelijks munitie heeft voor zijn eigen strijdkrachten.
“Ik zie weinig bewegen”, zegt Zandee. “Ook in het zuiden van Europa is er niet veel animo voor hulp aan Oekraïne. Nu Amerika met zijn pakket over de brug is gekomen, is de druk op Europa ook weer afgenomen.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
