VS voltooien drijvende pier voor de kust van Gaza, ingebruikname voor leveren noodhulp duurt nog even

De pier, die 320 miljoen dollar kost, moet helpen de grootste nood in Gaza te verlichten. President Biden beloofde de bouw al in maart, maar eerst moesten de benodigde marineschepen met materialen naar de Middellandse Zee varen.

Als het zogeheten Joint Logistics Over-the-Shore-systeem (JLOTS) operationeel is, kan er een equivalent van 150 vrachtwagens per dag aan land worden gebracht. Dat komt neer op zo’n twee miljoen maaltijden en twee miljoen flessen water per dag, aldus de VS. In Gaza wonen ruim twee miljoen mensen.

In theorie kan de pier een grote aanvulling zijn op het aantal vrachtwagens dat Gaza dagelijks binnenkomt. Begin mei was dat aantal opgelopen tot 252. Maar nu Israël ook het gebied rondom Rafah heeft ingenomen, controleren de Israëliërs inmiddels alle grensovergangen over land, ook die tussen Gaza en Egypte. Onduidelijk is wanneer er via Rafah weer noodhulp binnenkomt in Gaza.

De twee andere landgrensposten, in het zuiden van Gaza bij Kerem Shalom en in het noorden bij Erez, staan sowieso onder controle van Israël. De overgang bij Erez is open, maar die bij Kerem Shalom werd tijdelijk gesloten na een aanval door Hamas op de grenspost, waarbij vier Israëlische militairen omkwamen. Israël heeft beloofd Kerem Shalom woensdag weer te openen.

Ook nu het gebruik van de pier aanstaande is, blijven de grensovergangen via land de meest effectieve route voor hulptransporten, zo zeggen hulporganisaties. Het Amerikaanse ministerie van Defensie bevestigt dat. “De beste manier is via de landroutes en we willen dat die geopend zijn”, aldus Pentagon-woordvoerder Sabrina Singh. “De pier is bedoeld om te helpen en complementair te zijn aan andere manieren waarop hulp binnen kan komen.”

Hulporganisaties zeggen dat er dagelijks 500 vrachtwagens nodig zijn om Gaza van genoeg noodhulp te kunnen voorzien.

Een drijvende kade en een pier

In feite bestaat het JLOTS-systeem uit twee delen, die op zee door de Amerikaanse marine in elkaar zijn gezet. Het eerste deel is een drijvende kade, waar straks schepen met noodhulp uit Cyprus op zullen aanmeren. Dat komt enkele kilometers uit de kust van Gaza te liggen. Op die kade wordt de noodhulp overgeladen op vrachtwagens. Die worden vervolgens met kleinere schepen vervoerd naar het tweede JLOTS-deel: een langwerpige pier die aan de kust van Gaza wordt vastgemaakt. Vanaf die pier zullen de vrachtwagens Gaza binnenrijden.

Nu liggen de delen nog voor de kust bij het Israëlische Ashdod, zo’n 30 kilometer ten noorden van Gaza. Als de steiger is versleept, zal die 5 kilometer uit de kust van Gaza-Stad komen te liggen. Volgens de VS is het afhankelijk van het weer wanneer het verslepen gaat gebeuren.

Militairen van de VS zullen de delen alleen maar verplaatsen; president Biden heeft toegezegd dat geen Amerikaan voet op de grond zal zetten in Gaza. Het vastleggen van de pier zal gebeuren door Israëlische militairen.

Huiverig voor aanvallen

Eenmaal operationeel moet het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties een grote rol spelen bij het verdelen van de noodhulp. Particuliere noodorganisaties zijn huiverig vanwege eerdere Israëlische aanvallen op hulpkonvooien. Begin april doodde Israël zeven hulpverleners van World Central Kitchen bij een gerichte aanval. Volgens Israël betrof het echter een vergissing. WFP heeft garanties van Israël geëist dat hulpverleners met rust worden gelaten. Overigens moeten de details over hoe WFP te werk gaat, nog worden uitgewerkt.

Met het gebruik van de pier kan Israël VN-organisatie UNRWA verder omzeilen. Israël beschuldigt de organisatie ervan banden te hebben met Hamas. UNRWA zou ook toestaan dat noodhulp door de militante beweging wordt ingepikt. De VN gelastte een onafhankelijk onderzoek naar de vermeende banden tussen UNRWA en Hamas. In april kwam daaruit als vaststelling dat Israël geen bewijs heeft geleverd voor zijn beschuldigingen jegens UNRWA.

Het is nog onduidelijk wanneer de zeeroute voor noodhulp aan Gaza op volle sterkte zal zijn. In eerste instantie moeten er per dag negentig vrachtwagens via de pier Gaza binnenrijden. Dat aantal moet snel oplopen tot 150 als blijkt dat deze distributieroute goed werkt, aldus Pentagon-woordvoerder Singh: “Ik denk dat je een kruip-loop-ren-scenario zult zien.”