De private huurmarkt in Vlaanderen wordt nog steeds geconfronteerd met het probleem van discriminatie. Op vraag van minister Homans heeft het Steunpunt Wonen onderzocht of (en hoe) zelfregulering vanuit de sector kan helpen in de strijd tegen discriminatie.

Uit het onderzoek blijkt dat er vier stappen nodig zijn voor een succesvol antidiscriminatiebeleid met zelfregulering op de private huurmarkt. Zo zijn er in een eerste stap duidelijke regels nodig. Vervolgens zijn er maatregelen nodig die ervoor zorgen dat de regels nageleefd worden. Daarbij is er een onderscheid tussen maatregelen die gericht zijn op ‘overtuigen’ (stap 2) of ‘afschrikken’ (stap 3). Als sleutel op de deur (stap 4) is er een metatoezicht op de voorgaande stappen nodig, zeg maar een controle op de controle.

Overtuigen en afschrikken

Volgens de onderzoekers levert een mix van overtuigen en afschrikken, dus stappen 2 en 3, de beste resultaten op qua zelfregulering. Maar daar wringt meteen het schoentje. Terwijl huurders en experts hameren op het versterken van afschrikkingsmaatregelen, inclusief bestraffing van overtredingen (stap 2), geloven verhuurders en eigenaars meer in bijkomend informeren en sensibiliseren (stap 3). Ook de discussie over het inzetten van discriminatietesten verloopt grosso modo over dezelfde breuklijn. Huurders en experts geloven in het nut van dergelijke testen, maar aan de ‘aanbodzijde’ ontbreekt het draagvlak daarvoor.

Volgens de onderzoekers kan de sector zeker “een belangrijke bijdrage leveren in de strijd tegen discriminatie”. “Toch kan de inzet van de sector zelf niet toereikend zijn en kan de strijd tegen discriminatie op de private huurmarkt niet volledig aan de sector worden overgelaten”, klinkt het. Dat komt volgens de onderzoekers in de eerste plaats door de “geringe organisatiegraad” op de private huurmarkt. Daardoor blijft samenwerking met externen nodig.

Breed overlegcomité

De onderzoekers stellen voor om een “breed overlegcomité” op te richten waarin alle betrokken actoren op zoek kunnen gaan naar een eventuele consensus. Met het onderzoek willen de onderzoekers naar eigen zeggen ook de nodige input geven bij het opstellen van het actieplan ‘Vlaams discriminatiebeleid op de private huurmarkt’, of toch althans voor wat de mogelijkheden van zelfregulering betreft.

Het actieplatform Praktijktesten Nu ziet in het onderzoek een bewijs voor de noodzaak van praktijktesten. “De argumenten tegen praktijktesten zijn op”, zegt woordvoerder Sarah Scheepers. “Uit het onderzoek blijkt dat zelfregulering op zich altijd onvoldoende zal zijn. Dit onderzoek bevestigt wat wij al jarenlang zeggen. De traditionele argumentatie van tegenstanders dat praktijktesten een vorm van uitlokking zouden zijn, is nu helemaal achterhaald”, aldus Scheepers.