Met de zwarte lijst wil de EU in de nasleep van schandalen als de Panama Papers en de Paradise Papers aantonen dat het haar menens is met de strijd tegen belastingontwijking en -ontduiking. De publicatie van de lijst moet de druk op de betrokken jurisdicties zetten om in de toekomst meer medewerking te verlenen.

Na anderhalve maand werpt die strategie al vruchten af, zegt de Bulgaarse minister van Financiën Vladislav Goranov, die dinsdag de vergadering met zijn Europese collega’s heeft voorgezeten. Er is beslist om Barbados, Grenada, Macau, Mongolië, Panama, Tunesië, de Verenigde Arabische Emiraten en Zuid-Korea van de lijst te halen. Ze hebben “engagementen” aangenomen die de EU-lidstaten als voldoende beschouwen. De landen verhuizen van de zwarte lijst naar de Europese ‘grijze lijst’. Hun engagementen zijn door Europese experten tegen het licht gehouden en kregen in de betrokken landen politieke rugdekking.

“Jurisdicties van over de hele wereld hebben hard gewerkt om zich ertoe te kunnen engageren hun fiscaal beleid te hervormen”, zegt een tevreden Goranov. “Het is onze doelstelling om overal ter wereld goed bestuur op het vlak van belastingen te promoten.”

Onduidelijkheid

Het is echter niet duidelijk wat de aangegane engagementen precies zijn. Vooral de linkse politieke partijen vragen meer transparantie, terwijl ook de Europese Commissie wil dat de lidstaten de beloftes publiceren die belastingparadijzen hebben gedaan om van de zwarte lijst af te raken. Een betrokken diplomaat wierp daar maandag tegen op dat te veel openheid het vertrouwen kan schaden tussen de EU en de landen die het als belastingparadijzen beschouwt maar tot hervormingen wil aansporen.

De landen en jurisdicties die na dinsdag nog steeds op de Europese zwarte lijst staan, zijn Amerikaans-Samoa, Bahrein, Guam, de Marshalleilanden, Namibië, Palau, Saint Lucia, Samoa en Trinidad en Tobago. De EU blijft de druk hoog houden om hen tot een meer verantwoord fiscaal beleid aan te zetten. Als ze weigeren het geweer van schouder te veranderen, houdt de EU zich het recht voor ‘defensieve maatregelen’ tegen die landen uit te werken. Het in de hand werken van belastingontduiking en -ontwijking, zadelt de lidstaten namelijk met minder inkomsten op.