Direct naar artikelinhoud
Opinie

Het zullen de burgers zijn die Vlaanderen op het juiste klimaatpad dwingen

Bert de SomvieleBeeld RV

Bert De Somviele is directeur van natuurorganisatie BOS+.

Om de opkomst voor de klimaatmars van december vorig jaar mee te bevorderen én om te illustreren dat bossen een cruciale rol spelen in onze strijd tegen de klimaatverandering, beloofde BOS+ om voor elke deelnemer aan de Klimaatmars een vierkante meter bos te planten. De onverhoopt hoge opkomst op die Klimaatmars resulteerde dus in 75.000 vierkante meter aan fonkelnieuwe bossen. Het grootste deel daarvan werd zondag aangeplant in Kortrijk, Willebroek en Ecuador. Later dit voorjaar, wanneer het regenseizoen daar start, volgt Uganda.

De noodzaak om méér – veel méér – te doen tegen de klimaatverandering is ook na die mars begin december niet meer uit de actualiteit geweest. Sinds enkele weken zetten ook de scholieren hun jonge schouders massaal onder dit pleidooi, door te ‘brossen voor de bossen’.

Schauvliege

Helaas volgt de politiek niet. Ons land beschikt over een recordaantal klimaatministers, maar Vlaams klimaatminister Joke Schauvliege (CD&V) geeft amper thuis, of stelt dat er eerst toch nog wat rondetafels georganiseerd zullen moeten worden en experts geraadpleegd vooraleer ze tot meer actie kan overgaan… 

Het brokkenparcours van deze minister is stilaan welbekend: naast haar non-beleid voor ons klimaat heeft zij immers nog een pak andere bevoegdheden die een grote impact hebben op het milieu, waarbij ze telkens ondermaats presteert. Zo is er de aangekondigde betonstop: tegen 2040 moet het ruimtebeslag in Vlaanderen naar 0 gaan, maar in de feiten is de bebouwing opnieuw toegenomen naar maar liefst 7 hectare per dag. Ook met het bosbeleid blijft het fout lopen, en blijven er bijvoorbeeld over het zo lang beloofde plan van aanpak voor onze waardevolle bossen zeer veel vragen onbeantwoord. 

Tijdens haar regeerperiode slaagde Schauvliege erin om meer dan 2.000 hectare ontbossingen te laten vergunnen, en alle beloftes ten spijt neemt het tempo zeker niet af

Tijdens haar regeerperiode slaagde Schauvliege er ondertussen wel al in om meer dan 2.000 hectare ontbossingen te laten vergunnen, en alle beloftes ten spijt neemt het tempo zeker niet af: in 2017, het laatste jaar waarover officiële cijfers beschikbaar zijn, werd 259 hectare bos mét vergunning vernietigd; 71 hectare daarvan passeerden opnieuw via het achterpoortje van de zogenaamde ministeriële ontheffing, de uitzonderingsmaatregel op het ontbossingsverbod die de bevoegde minister discretionair kan toepassen.

Dwingen op het juiste pad

De geschiedenis leert dat wanneer de overheid tekortschiet, er burgers opstaan, niet alleen om te eisen dat er een ander beleid wordt gevoerd, maar ook om zelf de handen uit de mouwen te steken en het hoofd te bieden aan de maatschappelijke uitdagingen. Het lijkt er meer en meer op dat dat scenario ook bij de klimaatcrisis van toepassing wordt, en dat het de burgers zullen zijn die Vlaanderen op het juiste pad zullen moeten dwingen.

De geschiedenis leert dat wanneer de overheid tekortschiet, er burgers opstaan

Voor BOS+ is in elk geval duidelijk dat de 75.000 vierkante meter die we nu voor de klimaatmars zullen planten, slechts een begin is van een klimaatbossencampagne waarbij we samen met die wakkere burgers, met bezorgde middenveldorganisaties en met bedrijven die wél werk willen maken van verduurzaming, de noodzakelijke verandering waarmaken op het terrein, ruimte creëren voor nieuwe bossen en groenvoorzieningen die Vlaanderen echt helpen wapenen tegen de klimaatcrisis, en daarnaast een plek opeisen voor een nieuwe generatie politici voor wie het aangaan van de klimaatuitdaging niet langer een loze belofte is.

Het is tijd voor een klimaatbeleid. Het is tijd voor een bosbeleid. Het is tijd voor een ruimtelijke ordening.