plusartikels
Federale regeringsvorming
De belangrijkste maatregelen uit het regeerakkoord
Een meerwaardebelasting van 10 procent, een tax cut van 1,5 miljard euro, woonstbetredingen bij mensen zonder papieren: dat zijn slechts enkele maatregelen uit het regeerakkoord. Een werkend koppel zou op jaarbasis gezamenlijk tot 1.900 euro extra netto overhouden tegen het einde van de legislatuur.
Intussen is de volledige tekst van het regeerakkoord beschikbaar, lees het hier. Wie zich (voorlopig) liever beperkt tot een greep op de opvallendste beslissingen, krijgt hierbij een selectie.
Een van dé discussiepunten in de formatie was een pensioenhervorming. De pensioenen van ambtenaren, werknemers en zelfstandigen worden op elkaar afgestemd. Er komt een bonus-malussysteem. Wie langer dan zijn of haar 67ste werkt, zal meer pensioen krijgen, wie vervroegd met pensioen gaat, zal wat minder krijgen. Wie bijklust na zijn pensioen, zal minder belast worden op zijn of haar bijverdienste.
De werkloosheidsuitkeringen worden voortaan beperkt in de tijd, tot maximaal twee jaar, behalve voor wie ouder is dan 55. De werkloosheidsuitkering wordt ook regressief in de tijd: wie zonder werk valt, zal de eerste zes maanden meer uitbetaald krijgen dan vandaag, maar nadien zal de uitkering sneller dalen.
De voorstellen om de index fors aan te pakken zijn grotendeels gesneuveld. De indexering van het leefloon en de uitkeringen van langdurige werklozen blijft behouden. Het indexcijfer blijft berekend worden op basis van vier maanden in plaats van twaalf maanden.
Om de kloof tussen werken en niet werken naar minstens 500 euro netto te brengen komen er lagere lasten op arbeid. De maatregel is gericht op de lagere lonen door de sociale werkbonus te versterken. De belastingvrije som wordt verhoogd en de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid wordt afgeschaft.
De nieuwe regering zet ook in op de verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt. Het verbod op zondagswerk sneuvelt en nachtwerk start pas vanaf middernacht. De verplichte sluitingsdag gaat op schop en openingsuren worden versoepeld. Studenten zullen tot 650 uur per jaar mogen werken, nu is dat 475 uur. Een flexi-jobber zal 18.000 euro per jaar mogen verdienen, nu is dat nog 12.000 euro. Het maximum uurloon wordt verhoogd tot 21 euro.
Gezondheid
De aanpak van het half miljoen langdurig zieken in ons land, wordt één van de grootste prioriteiten van de regering-De Wever.
Eén van de opvallendste maatregelen uit het regeerakkoord is een uitbreiding van het rookverbod naar terrassen, naast het verderzetten van de uitrol van het huidige tabaksplan.
Er wordt werk gemaakt van een nieuw artsenconventiemodel dat in 2026 in werking moet treden. De regering wil “het verschil tussen geconventioneerde artsen en niet-geconventioneerde artsen groter maken”, zodat het interessanter wordt voor artsen om aan de officiële overheidstarieven te werken.
Fiscaliteit
In totaal zou die lastenverlaging 6,5 miljard euro moeten bedragen, waarvan het grootste deel voor werknemers bestemd is. Een werkend koppel zou op jaarbasis gezamenlijk tot 1.900 euro extra netto overhouden tegen het einde van de legislatuur, rekende men aan de onderhandelingstafel uit. Die lastenverlaging wordt slechts deels gecompenseerd met andere belastingen. Georges-Louis Bouchez haalde voor de MR een tax cut van 1,5 miljard euro binnen – hoger dan wat tot voor kort op tafel lag.
De bijdrage van sterkste schouders zou 2,3 miljard euro in het laatje moeten brengen. Dat is wel inclusief inkomsten uit fraudebestrijding. De belasting op winsten uit beursaandelen, de meerwaardebelasting, zal niet 5 procent maar 10 procent bedragen. Er geldt wel een vrijstelling van belasting op de eerste 10.000 euro.
Voor wie een aanmerkelijk belang heeft in een bedrijf, wordt er een getrapt systeem ingevoerd. Op de aandelenwinst tussen 1 en 2,5 miljoen euro geldt een tarief van 1,25 procent, tussen 2,5 en 5 miljoen euro betaal je 2,5 procent, tussen 5 en 10 miljoen euro 5 procent en boven 10 miljoen euro 10 procent. Aan de andere kant wordt de taks op de effectenrekening niet verhoogd van 0,15 naar 0,25 procent.
Energie
Een belangrijk punt voor de N-VA en de MR: de wet op de kernuitstap sneuvelt. Dat zal nog overleg vergen met Engie voor de verlenging van de levensduur van de kerncentrales.
Institutionele hervormingen
Ook belangrijk voor de N-VA is een institutionele hervorming. Daarvan is alvast de afschaffing van de Senaat bekend. Er zou ook een weg worden voorbereid naar een soort bicefaal beleid op het vlak van gezondheidszorg en arbeidsmarktbeleid.
Arizona wil ook het goede voorbeeld geven door de partijdotaties niet te indexeren gedurende de volledige legislatuur.
Bart De Wever zal als premier de staatshervorming naar zich toetrekken.
Veiligheid
De Brusselse politiezones zullen gefuseerd worden tot 1 zone. Elders worden vrijwillige fusies van politiezones aangemoedigd.
De politie moet werk maken van nabijheid: het aantal wijkagenten wordt verdubbeld.
Een gezamenlijke opsporingsdienst tussen Financiën en Justitie moet criminele geldstromen lamleggen.
Op technologisch gebied wil men gezichtsherkenningstechnologie inschakelen op camera’s om verdachten en veroordeelden op te sporen.
Relschoppers wil Arizona dan weren van betogingen met rechterlijke betogingsverboden. In het voetbal moeten amokmakers in een nationale databank terechtkomen, met biometrische toegangscontrole aan de ingang van stadions.
Het vertrouwen in justitie moet hersteld worden met een resem maatregelen, waaronder verhoogde morele schadevergoedingen, specifiek ingerichte slachtofferruimtes, het inzetten van virtuele profielen om (online) seksuele uitbuiting van kinderen tegen te gaan, verhoogde straffen en een effectievere strafuitvoering.
Het gevangeniswezen krijgt extra middelen om overbevolking van gevangenissen tegen te gaan. Er wordt nagedacht over “modulaire constructies” om gevangenen in onder te brengen. Veroordeelden die illegaal in ons land verblijven, zouden dan weer overgebracht kunnen worden naar gevangenissen elders in Europa.
Asiel en Migratie
Ook op het vlak van asiel en migratie staan er tal van hervormingen op het programma. In navolging van Duitsland, Frankrijk en Nederland komen er grenscontroles. Voortaan zal alle opvang van asielzoekers in collectieve centra gebeuren: de lokale opvanginitiatieven (LOI’s) worden afgeschaft. De mogelijkheid om gezinnen in detentie te houden is geschrapt. Gezinshereniging wordt strenger gemaakt.
Mobiliteit
De investeringen in het treinverkeer worden nu “vraaggestuurd”: stations waar dagelijks slechts een handvol mensen de trein neemt, sluiten definitief. Maar haltes waar veel mensen opstappen, krijgen extra capaciteit.
Wie binnen de drie jaar twee keer met meer dan 0,8 promille alcohol in zijn bloed achter het stuur wordt betrapt, krijgt automatisch een alcoholslot.
Recidivisten in het verkeer worden strenger aangepakt. Er komt een “veelplegersdatabank”. Overtreders die de voorbije drie jaar te veel overtredingen hebben begaan, worden automatisch voor een politierechtbank gedagvaard. Verbetering wordt beloond: wie een cursus verkeersveiligheid volgt en minstens een jaar geen enkele overtreding begaat, scheldt de vier oudste overtredingen kwijt.
Nieuw is ook het voornemen om “een rijbewijsslot” in te voeren: chauffeurs die vaak hun rijbewijs kwijtspelen, zullen hun rijbewijs moeten scannen vooraleer hun auto kan starten.
Defensie
De nieuwe regering zal de investeringen in defensie versnellen. Op dit moment besteedt België slechts 1,3 procent van zijn bbp aan defensie, terwijl de afspraak is dat elke lidstaat minstens 2 procent bijdraagt. België zal uiterlijk tegen 2029 2 procent van zijn bbp besteden aan defensie. Tegen 2034 wordt dat 2,5 procent. Maar dat is onvoldoende om de Navo tevreden te stellen.
De nieuwe regering belooft alleen dat ze de heropbouw van Defensie “dringend versnelt en consolideert”. Onder andere de aanwerving van nieuwe soldaten gaat door. Er is ook sprake van investeringen in luchtafweer, jachtvliegtuigen, transportvliegtuigen, drones, helikopters, een derde fregat en mijnbestrijdingsmiddelen.
Ethische thema’s
Helemaal aan het eind van de onderhandelingen in de Koninklijke Militaire School (KMS) werden nog de ethische hangijzers behandeld. Zo wordt de termijn van twaalf weken voor abortus verlengd. Met hoeveel tijd en hoelang, dat blijft een regeringsbeslissing. Het parlement krijgt dus niet de vrijheid om zelf stappen te zetten in dat dossier. Dat is eigenlijk dezelfde regeling als tijdens de Vivaldiregering waarbij de abortustermijn uiteindelijk niet werd gewijzigd.
