Christendemocraten en liberalen: het 'motorblok' van de volgende regering?
Sammy Mahdi, de voorzitter van CD&V, was niet uit het weekendnieuws weg te slaan. Hij dook op in interviews in De Standaard, Het Nieuwsblad en De Tijd, en in VTM Nieuws debatteerde hij met één van de voorzitters van Groen, Jeremie Vaneeckhout. Hij wil, samen met Georges-Louis Bouchez van de MR, de kern vormen van de volgende regering. En verder herhaalde de voorzitter van Vooruit, Melissa Depraetere, het idee van de 'integratiesteun' voor asielzoekers, en lanceerde de N-VA, als laatste Vlaamse partij, haar campagne.
1. Het 'motorblok' van de volgende regering
De voorzitter van CD&V, Sammy Mahdi, was dit weekend alomtegenwoordig. In een interview in Het Nieuwsblad bekennen Mahdi en MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez zich tot elkaar. Ze willen het 'motorblok' vormen van een toekomstige regering. De term 'motorblok' in de betekenis als de kern van de regering, komt uit Nederland overgewaaid.
"Wie bel ik eerst om een regering te vormen?", zo vraagt Mahdi zichzelf af. "Liefst vanuit het centrum, dat doe ik met Maxime Prévot. Ook Georges-Louis en ik spreken nu al met elkaar", zegt Mahdi. En Bouchez valt hem bij. "Dat is ons ideaalscenario, met onze zusterpartij Open VLD natuurlijk. (...) Wij willen een zo centrumrechts mogelijke regering."
In VTM Nieuws zei Mahdi dat hij niet zonder de 2 Franstalige partijen in de federale regering stapt. Een 'motorblok' in het centrum dus. Ook in 2014 vormden CD&V en de MR al eens zo'n motorblok.
Wouter Beke en Charles Michel hadden elkaar leren appreciëren tijdens de onderhandelingen voor de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, waar ze allebei toegevingen moesten doen. Maar zodra de Zweedse regering van start ging, werd Bart De Wever de schaduwpremier en ging CD&V, onder leiding van Kris Peeters, geregeld op de rem staan. Zo sterk bleek dat motorblok toen niet en de regering Michel viel ook nadat de N-VA uit de regering was gestapt of geduwd, naargelang de versie.
De centrumpartijen willen op die manier de N-VA verleiden om zich bij hen te voegen. "Ofwel willen ze eerst met de PS nadenken over het ruilen van geld voor het splitsen van justitie, politie of de NMBS. Ofwel proberen ze met ons te bekijken welke sociaaleconomische hervormingen ze willen doen. Wat ons betreft, kan dat ook met een staatshervorming", voegt Mahdi er nog aan toe.
2. "Groen is het communicatiebureau van extreemrechts"
De partij Groen, die werd voorgesteld in De Zevende Dag, wordt niet bij het motorblok uitgenodigd. Sammy Mahdi heeft écht moeite met de visie van de groenen op migratie. Dat is een departement dat hij nog beheerde als staatssecretaris in de federale regering. Mahdi wierp Ecolo-vicepremier Georges Gilkinet, in De Tijd toe dat de "visie van de groene partijen op migratie een rode loper is voor extreemrechts".
In een debat met Jeremie Vaneeckhout zei hij dat "Groen het communicatiebureau van extreemrechts is". Het leidde tot een bits debat in VTM Nieuws over woonstbetredingen én het opsluiten van uitgeprocedeerde asielzoekers mét kinderen, iets wat Groen altijd heeft geweigerd in deze regering. Voorzitter Vaneeckhout van Groen beweerde op zijn beurt dat CD&V met haar beleid Vlaams Belang groter maakt.
Ook in De Zevende Dag kreeg Groen vragen over dat migratiebeleid, want de partij zit tussen hamer en aambeeld. Groen maakt uiteindelijk wel deel uit van een regering die beslist heeft mannelijke asielzoekers niet meer op te vangen wegens plaatsgebrek in het opvangnetwerk. Gilkinet stelde in De Tijd voor om asielzoekers te laten werken tijdens hun procedure. "Als hun werkgever tevreden is, moeten die mensen het recht krijgen om in ons land te blijven, zelfs als hun asieldossier een negatief antwoord krijgt." Dat idee noemde Mahdi "een opengrenzenbeleid".
De voorzitter van Vooruit stelt dan weer voor om het leefloon voor nieuwkomers te vervangen door een 'integratiesteun'. Dat deed Melissa Depraetere in de krant De Zondag, en daarmee herhaalt ze een oud voorstel uit 2023. "Wie niet wil integreren, verliest zijn geld. Als je bijvoorbeeld een sociale woning wil, dan moet je de taal leren en een job zoeken. Dat zijn onze voorwaarden."
Zowel de voorstellen van Vooruit als die van CD&V passen perfect in het beeld dat politicoloog Stefaan Walgrave schetste in 'De afspraak op vrijdag': "PVDA, CD&V en vooral Vooruit blijken dichter naar het standpunt van Vlaams Belang op de migratiestellingen te zijn geëvolueerd." Dat is op basis van de antwoorden van de partijen op de stellingen in De Stemtest.
3. Een fiscale hervorming in de volgende regering
Vooruit stelt voorwaarden aan een volgende federale regering: die moet een fiscale hervorming doorvoeren. Melissa Depraetere zei dat het verschil tussen werken en niet-werken groter moet worden. "500 euro is een mooi streefcijfer", zegt Depraetere. "Wij willen de lasten op arbeid verlagen en verschuiven naar vermogen, want het geld moet van ergens komen."
Maar ook CD&V komt met dezelfde eis, waarbij ze nogal makkelijk voorbijgaat aan het feit dat één van de andere partijen van het motorblok, de MR, die hervorming tegenhield.
Ook de N-VA, die dit weekend een verkiezingscongres hield, zet het verschil tussen werken en niet-werken in zijn toekomstig programma, dat verder een begroting op orde bevat, naast een rechtvaardiger sociaal beleid, een keuze voor kernenergie, meer investeringen in veiligheid en defensie, en een migratiebeleid op Australische leest. En daarmee richt de N-VA haar pijlen volop op haar "beste vijand", de Franstalige PS. Zo hebben alle Vlaamse partijen hun verkiezingsprogramma voorgesteld.
En dan zijn er nog de parlementsleden die een stuk van hun uitkeringsvergoedingen opgeven. Het gaat om Patrick Dewael van Open VLD en Servais Verherstraeten van CD&V. Zij genieten nog van de oude regels over die uittredingsvergoedingen waardoor ze meer krijgen dan de huidige 24 maanden na afloop van hun parlementaire carrière. Beide parlementsleden hebben nu beslist vrijwillig die nieuwe regeling op zichzelf toe te passen, en ze laten daardoor een stuk van hun vergoeding ook liggen.
Het siert deze anciens dat ze zich vrijwillig neerleggen bij de nieuwe regels.