Daders openbare zedenschennis gaan meestal vrijuit

Een exhibistionist die opduikt in het park, een pendelaar die masturbeert op de trein of een man die kinderporno bezit. Het zijn allemaal misdrijven die bij justitie onder de noemer openbare zedenschennis vallen. Aangezien het ontbloten van geslachtsdelen in het openbaar verboden is, gaat het ook om minder ernstige feiten zoals wildplassen of koppels die iets te intiem worden.

Niet alle processen-verbaal van de politie stromen dan ook door naar justitie. In 2015 en 2016 belandden 2.714 van de 3.950 opgemaakte pv's bij het parket. Maar het valt op dat van die zaken bij het parket uiteindelijk ook een grote meerderheid wordt geseponeerd. In de periode werden 1.750 zaken zonder gevolg geklasseerd. Dat blijkt uit cijfers die Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu (Open Vld) opvroeg bij minister van Justitie Koen Geens (CD&V).

Onvoldoende capaciteit

“Je kan niet alles voor de rechter brengen, want daarvoor is er onvoldoende capaciteit”, zegt Lahaye-Battheu. “Soms komt een exhibistionist ervan af met een waarschuwing. Hij komt misschien nu niet voor de rechtbank, maar de volgende keer wel.”

Het slachtoffer kan de tegenpartij ook zelf voor de rechter dagen. Indien er strafbare feiten werden gepleegd en het slachtoffer daarvan schade ondervond, kan het slachtoffer ook een vergoeding eisen van de dader.

Maar uit de statistieken blijkt dat het aantal veroordeelde daders niet zo hoog ligt. In 2015 en 2016 waren er 741 veroordelingen. Dat betekent dat 27 procent van de processen-verbaal die het parket halen in een veroordeling uitmonden. Op het totale aantal opgestelde pv's is dat slechts 19 procent.

Oorzaak is dat openbare zedenschennis moeilijk te bewijzen valt. In 35 procent van de geseponeerde zaken blijkt de dader onbekend. In 27 procent is er onvoldoende bewijs. Daarnaast heeft de dader soms nog zwaardere misdrijven gepleegd, waardoor het parket oordeelt dat het weinig zin heeft om de dader voor de lichtere feiten voor de rechter te brengen.

Kinderporno

Minister Geens benadrukt dat er een belangrijk onderscheid is tussen openbare zedenschennis en andere misdrijven die de zeden schenden, zoals aanranding van de eerbaarheid of verkrachting. Die laatsten zijn vaak ernstiger van aard en zitten niet mee in deze cijfers.

Dat bijna 500 van de 741 veroordelingen voor openbare zedenschennis met kinderpornografie te maken hadden, toont bovendien aan dat er op zware feiten wellicht minder geseponeerd wordt. Een goede zaak, vindt Lahaye-Battheu. “Vaak gaat het om personen die op hun computer in het bezit zijn van kinderporno. Een ziekte van deze tijd, lijkt het wel, want het circuleert overal op internet."

Een gevaar dat volgens het Kamerlid niet mag worden onderschat. "Vaak werkt dat verslavend. Door ernaar te kijken, ontstaat een prikkel en ook een risico om zelf strafbare feiten te plegen."