Middenin een bos in de Ardennen: een foto, aan een boom
Een goede vriendin kreeg het op haar hart, haar vijftigste verjaardag te vieren in de overtreffende trap. Net als in 2007, haar vorige kroonjaar. En zo vonden we onszelf en de andere gasten terug in een vergrijsd, negentiende-eeuws kasteeltje in de Ardennen, gevat in het bladgoud van de herfst. Zocht je ’s nachts het toilet op, dan trok een ontzaglijk kraken door de vloeren. Het geluid van één nacht ijs, in een honderdjarig huis. De muren hingen er vol portretten van uit de tijd gekomen mensen. Oud, jong, militair, man, vrouw, kind. Licht verontrust, besnord of hooggekraagd namen zij al die vrolijkheid en levenslust in ogenschouw: Pardon? In zo’n situatie komt het erop aan, terug te staren. Wij weekendgasten waren nog net in de meerderheid, dat hielp, net als hard zingen voor de jarige. Lambrizeringen, mottige hertenkoppen, jachttaferelen, ah!, élégance – we logeerden achter het behang van de tijd. Ik voelde me thuis. De tafels bogen bijna door van de overvloedige spijzen.
Onze zondagwandeling voerde diep de bossen in, cohorten rechtstammig en stram, als een Ardennenoffensief. En hoewel we niet om portretten verlegen zaten, hing daar midden in dat woud, op een kruispunt van stenige, hellende, beslijkte paden, ineens nog een portret aan een boom.
Het was Frank H. Norton (29), verkenner van de 82nd Armored Division. Zijn tank reed hier op een mijn. Weer terug op het honk, plukten we in flarden zijn verhaal uit de lucht via de kasteelwifi.
Leerling-bakker Frank nam vrijwillig dienst. Hij poseerde narrig in uniform, zijn blik overschaduwd. Op 6 januari 1945 verloor hij in de Battle of the Bulge zijn leven voor de vrijheid. In 2013 vond een Vlaming zijn identiteitsplaatje, verbogen riemgesp en muntjes uit de vijf door hem bevrijde landen, waaronder Frans Marokko. Ook in Nederland is hij geweest. Hij is eerst begraven in België en in 1949 gerepatriëerd naar Silver Creek (VS). Oud ijzer slingert er in ruime mate op slagvelden rond. Maar persoonlijke sporen vinden, dat is wel zeldzaam. Niet zo gek dat de vinder onder de indruk was. Een neef van Norton stuurde ’m een foto van de militair op, die pardoes midden in het bos aan een boom werd gespijkerd, op de plek waar Norton de wissel over ging van tijd en eeuwigheid. Aldus geïnformeerd, sloegen wij gesterkt het stenige, hellende pad naar het heden weer in, dankbaar voor de offers van generaties voor ons, voor vrijheid en vriendschap.
