Direct naar artikelinhoud
Buitenland

Kliklijn en database moeten abortus in Chinese provincie Jiangxi voorkomen

Verpleegkundigen verzorgen baby's in Chongqing, China.Beeld AFP

Het afschaffen van de eenkindpolitiek in China moest de vergrijzing en krimpende bevolkingsgroei tegengaan. Maar het geboortecijfer valt alsnog tegen. Met een kliklijn en een database waarin alle echo’s van zwangeren worden opgeslagen, wil de Zuid-Chinese provincie Jiangxi een streng abortusverbod handhaven voor vrouwen die meer dan veertien weken zwanger zijn. 

De voormalige dienst gezinsplanning, die als uitvoerder van de in 2016 afgeschafte eenkindpolitiek ontelbare vrouwen heeft gedwongen tot abortus, gaat nu op inspectie in de gezondheidszorg met de tegenovergestelde missie: controleren dat vrouwen hun zwangerschappen voldragen.

‘Pas op: je baarmoeder wordt in de gaten gehouden’, aldus een sarcastische reactie van Chinese internetgebruikers over de vorige week aangekondigde maatregelen. De provincie Jiangxi verweert zich met het argument dat het gaat om een eerder ingevoerd verbod op abortus om niet-medische redenen. De inspecties zouden zich slechts richten op vrouwen die abortus willen omdat het geslacht van de foetus niet in de smaak valt – vanaf de veertiende week wordt zichtbaar of de baby een meisje of jongen is. ‘We beschermen het recht van meisjes om geboren te worden’, aldus Jiangxi tegen de Chinese nieuwswebsite The Paper in een reactie op de storm van verontwaardiging.

Demografische scheefgroei

Traditioneel hebben Chinezen een voorkeur voor jongens, omdat die op het land kunnen werken en hun bejaarde ouders verzorgen. Ziekenhuizen mogen het geslacht van de baby niet verklappen en sekse-selectieve abortus is officieel verboden, maar in de praktijk gebeurt het wel.

Het gevolg is een demografische scheefgroei. Gemiddeld worden op elke 100 meisjes 106 jongens geboren, maar in China zijn dat er 118. Onder het eenkindbeleid zijn naar schatting 30 miljoen meisjesbaby’s niet geboren, omdat hun moeders de zwangerschap afbraken om het opnieuw te proberen voor een zoontje. Nu zit China met een mannenoverschot van 20- tot 40 miljoen – 12 tot 15 procent van de Chinese bevolking.

Met een stevige controle wil Jiangxi het aantal abortussen verminderen. Alle zwangerschapsecho’s worden opgeslagen in een database. Elke echo moet uitgevoerd worden door twee leden van de medische staf: waarschijnlijk om te vermijden dat een enkele arts in een onbewaakt moment informatie over het geslacht van de baby lekt. Een ander onderdeel van de anti-abortuscampagne is een kliklijn voor burgers die vermoeden dat een zwangere in hun omgeving snode plannen heeft voor een abortus ‘om niet- medische redenen’ na veertien weken.

Overheidsinmenging

Het gehate eenkindbeleid is dan zijn afgeschaft, internetgebruikers zien in de maatregelen een nieuwe poging tot overheidsinmenging in hun privé-beslissingen over hun voortplanting. Ze reageren woedend. ‘Vroeger dwongen bevolkingsplanners je met 8 maanden nog tot abortus en nu dwingen ze je om baby’s te krijgen.’

Na dertig jaar draconisch bevolkingsbeleid mogen Chinezen tegenwoordig twee kinderen, in de hoop de vergrijzing en de krimpende beroepsbevolking een halt toe te roepen. Het aantal geboortes valt tot dusver zwaar tegen. Direct na de eerste versoepeling in 2016 was er een bescheiden geboortegolf – waarschijnlijk veroorzaakt door oudere vrouwen die hun laatste kans op een tweede kind grepen – maar het aantal vrouwen dat zwanger wordt van een eerste kind, is vorig jaar met 3,5 procent afgenomen. Dat komt doordat vrouwen in steden een huwelijk en gezinsvorming steeds langer uitstellen – het opvoeden van een kind is zwaar en duur.

Er gaan stemmen op in de toekomst de laatste beperkingen op het aantal kinderen ook af te schaffen om vrouwen aan te moedigen meer kinderen te krijgen. Sommige provincies hebben al aanmoedigend beleid ingevoerd, zoals een ruimer zwangerschapsverlof, of overwegen belastingvoordelen voor grotere gezinnen in te voeren.

Jiangxi probeert het geboortecijfer vooralsnog met controle en verboden op te krikken. Alleen vrouwen die verklaringen van drie verschillende artsen kunnen overleggen, waaruit blijkt dat het voldragen van de zwangerschap medisch onverantwoordelijk is, krijgen na veertien weken nog toestemming voor een abortus.