Boze reacties op “Trumpiaanse” toespraak May
Speaker John Bercow heeft Lagerhuisleden donderdagochtend een hart onder de riem gestoken na de keiharde en alom bekritiseerde aanval van Theresa May. “Geen van u is een verrader”, verklaarde de voorzitter van het Lagerhuis, “de enige plicht van een parlementslid is doen wat hij of zij denkt dat juist is.”
Anderen noemden de aanval van de Britse premier reeds “giftig”, “schandelijk”, “hatelijk”, “opruiend”, “gevaarlijk” en “onverantwoordelijk”.
In de “Trumpiaanse toespraak” had May de Britten woensdagavond verzekerd aan hun kant te staan en beschuldigde ze afgevaardigden van “het spelen van politieke spelletjes”. “U wilt dat dit stadium van het brexitproces ten einde komt,” sprak ze, “en ik ben het daarmee eens. Ik sta aan uw kant. Het is nu aan de parlementsleden om te beslissen.” Deze woorden droegen bij aan de ‘people against parliament’-stemming die in de Britse politiek heerst.
De korte toespraak had iets paradoxaals. May heeft de steun van Lagerhuisleden nodig voor een derde stemming over haar brexitakkoord en besloot hen vervolgens zo hard mogelijk af te vallen. Deze tactiek heeft ertoe geleid dat sommige volksvertegenwoordigers die van plan waren dit keer voor te stemmen, zich hebben bedacht. De aanval van May past in een patroon. Al jaren benadert ze het parlement met grote afkeer. Aanvankelijk wilde ze het Lagerhuis zelfs helemaal niet bij de brexit betrekken.
Ontvlammend
Labourparlementslid Wes Streeting reageerde woedend. “Ik heb lang nagedacht voor ik dit zei”, tweette hij, “maar May weet dat Lagerhuisleden het doelwit zijn van doodsbedreigingen. Haar toespraak was ophitsend en onverantwoordelijk. Als iemand van ons iets overkomt, zal zij een deel van de verantwoordelijkheid op zich moeten nemen.” Oud-staatssecretaris Sam Gyimah zei dat “democratie verliest als een premier zichzelf tegenover het parlement plaatst”.
The Guardian schreef in een commentaar dat de premier “losgeslagen” is, terwijl commentator Helen Lewis in The New Statesman schreef dat “hoe langer ik nadenk over Mays verklaring, des te duisterder ik die vind klinken”. Wijzend op de zinsnede “dit uitstel vind ik persoonlijk erg spijtig”, merkten commentatoren op dat de strijd voor haar brexitdeal voor haar erg persoonlijk is. Dit zou de reden zijn dat ze er niet over piekert haar koers te wijzigen.
Op BBC-radio probeerde minister van Buitenlandse Zaken Jeremy Hunt zijn baas te verdedigen. May, die inmiddels in Brussel is aangekomen voor de Europese top, zou “heel gefrustreerd” zijn over de weigering van het parlement haar deal goed te keuren. Geen premier in de moderne geschiedenis die zoveel te verduren heeft gehad. Hunt beweerde dat het Lagerhuisleden vrij staat om, nadat het akkoord weer is weggestemd, de regering op te roepen om artikel 50, waarin het Verenigd Koninkrijk het EU-lidmaatschap opzegt, in te trekken.
Annulering
Dat is zeker de hoop van de honderdduizenden Britten die vandaag hun handtekening hebben gezet onder een petitie voor het cancelen van de brexit. De belangstelling was zo groot dat de website van het parlement meerdere malen plat kwam te liggen. Aanstaande zaterdag zal Londen wederom het decor zijn van een massale anti-brexit-demonstratie. Bekende Britten als Gary Lineker en Stephen Fry hebben mensen opgeroepen mee te lopen naar het paleis van Westminster.
Ondertussen wordt er gespeculeerd over wat er na weer een parlementaire nederlaag gaat gebeuren. Wanneer May dan besluit om een lang uitstel van de brexit aan te vragen, moet ze haar consequenties trekken en opstappen, al dan niet gedwongen door haar kabinet. Haar wankele positie is ook de reden dat de DUP, de Noord-Ierse gedoogpartner van de regering, geen zin lijkt te hebben haar akkoord te steunen.
Volgens mensen die haar goed kennen zal May er eerder voor kiezen het land naar een harde brexit te leiden. Dat zou de reden zijn waarom ze in haar toespraak de schuld bij het parlement legde. “Ze staat dusdanig op instorten”, vertelde oud-minister Anna Soubry bij de BBC, “dat ze zelfs bereid is om de Europese Unie zonder akkoord te verlaten en dat ze niets zal doen om dat te voorkomen”. Het vertrek van de Britten staat voor volgende week vrijdag gepland.