Direct naar artikelinhoud
Migratiecrisis

Vluchtelingen trekken alleen naar Europa en andere mythes ontkracht

Meer dan zeshonderd Afrikaanse bootvluchtelingen dobberden dagenlang rond op zee, omdat Italië en Malta reddingsschip Aquarius de toegang weigerden.Beeld Photo News

Nooit eerder waren wereldwijd zo veel mensen op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging. Maar dat iedereen op weg is naar Europa, klopt niet. Hoe zit het dan?

Het aantal vluchtelingen in de wereld is voor het vijfde jaar op rij gestegen. Eind 2017 waren 68,5 miljoen mensen op de vlucht, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in een rapport. Belangrijke oorzaken zijn de crisis in de Democratische Republiek Congo, de oorlog in Zuid-Sudan en de vervolging van Rohingya in Myanmar. Afgelopen jaar sloegen ruim 16 miljoen mensen op de vlucht: één vluchteling per twee seconden.

Mythe 1: 'Vluchtelingen overspoelen Europa'

De verdeeldheid over de opvang van vluchtelingen in Europa bereikte afgelopen week een nieuw dieptepunt. Meer dan zeshonderd Afrikaanse bootvluchtelingen dobberden dagenlang rond op zee, omdat Italië en Malta reddingsschip Aquarius de toegang weigerden. Terwijl Spanje zich over hen ontfermde, kwam in Duitsland bondskanselier Angela Merkel onder grote druk om snel met een oplossing te komen.

Het aantal asielzoekers dat in Europa aanklopt is het afgelopen jaar behoorlijk gedaald

Op het beeld dat Europa wordt overspoeld door vluchtelingen valt wel wat af te dingen. Het aantal asielzoekers dat in Europa aanklopt is het afgelopen jaar behoorlijk gedaald. In 2017 vroegen 728.000 mensen in EU-landen asiel aan, meldde het Europees Ondersteuningsbureau voor Asielzaken; 44 procent minder dan het jaar ervoor. Slechts een kleine minderheid van de vluchtelingen wordt opgevangen in westerse landen, blijkt uit de wereldwijde cijfers van de Verenigde Naties. 85 procent wordt opgevangen in ontwikkelingslanden, vaak buurlanden van hun land van herkomst.

Mythe 2: 'Duitsland vangt de meeste vluchtelingen op'

Duitsland zette drie jaar geleden (met Merkels beroemde uitspraak 'Wir schaffen das') de deur open voor honderdduizenden asielzoekers. Met 970.400 opgevangen vluchtelingen staat Duitsland wereldwijd niet eens in de top vijf van grootste opvanglanden. Turkije prijkt met stip bovenaan: het vangt 3,5 miljoen mensen op, vooral uit buurland Syrië. Daarna volgen Pakistan (1,4 miljoen, voornamelijk Afghanen), Uganda (1,4 miljoen, vooral vluchtelingen uit buurlanden Congo en Zuid-Sudan), Libanon en Iran.

Met 970.400 opgevangen vluchtelingen staat Duitsland wereldwijd niet eens in de top vijf van grootste opvanglanden

Gemeten naar aantal vluchtelingen per duizend inwoners is Libanon het meest gastvrije land. Vijf van de tien landen met het hoogste percentage vluchtelingen op hun totale bevolking liggen ten zuiden van de Sahara en zijn zelf straatarm. Van de rijke landen vangen Zweden en Malta in verhouding de meeste vluchtelingen op.

Mythe 3: 'Vluchtelingen zoeken hun geluk massaal in het buitenland'

Twee op de drie mensen die op de vlucht slaan, blijven binnen de grenzen van hun eigen land. Eind vorig jaar telden de Verenigde Naties zo'n 40 miljoen 'binnenlands ontheemden'. Colombia heeft de twijfelachtige eer het land te zijn met de meeste interne vluchtelingen: 7,7 miljoen mensen. De vrede die de Colombiaanse regering in 2016 sloot met rebellenbeweging FARC, leidde na een halve eeuw burgeroorlog nog niet tot een terugkeer van vluchtelingen.

Twee op de drie mensen die op de vlucht slaan, blijven binnen de grenzen van hun eigen land

Ook binnen Syrië, Congo, Irak, Somalië en Jemen zijn miljoenen mensen op de vlucht. De meesten wonen niet in vluchtelingenkampen, maar in steden. Het aantal internationale vluchtelingen is wel gestegen. Vorig jaar waren het er ruim 25 miljoen; bijna 3 miljoen meer dan in 2016. Onder die mensen zijn ook economische migranten. Hoeveel is echter onbekend.

Momenteel wachten 3,1 miljoen mensen op de uitkomst van hun asielprocedure. Van alle vluchtelingen is liefst 53 procent kind.