Dit uv-polsbandje waarschuwt (met emoticons) wanneer u te lang in de zon zit

Sip gezichtje op je arm? Blijf dan de rest van de dag binnen. Dat is wat een nieuw uv-polsbandje gebruikers moet vertellen. De Australische chemicus Vipul Bansal bedacht samen met collega’s een handige manier om ze te maken, zo schrijven ze deze week in het vakblad Nature Communications.

"We gebruiken alleen papier, inkt en een doorzichtig vel", zegt Bansal. Op die manier hebben de onderzoekers al meer dan vijfduizend prototypes gemaakt. Over een jaar willen ze de markt op. "Een tikje ambitieus", zegt Bansal, maar hij gelooft heilig in het idee. Hij richtte er zelfs een bedrijfje voor op.

Het bandje moet gebruikers onder meer tegen huidkanker beschermen. Die aandoening treft in Australië naar schatting twee op de drie mensen voor hun 70ste, en ook in België is het de meest voorkomende vorm van kanker. Elk jaar krijgen hier 37.000 mensen de diagnose.

Strippenkaart vol

Om die getallen te drukken, ontwikkelde Bansal een papieren bandje waarop vier steeds sipper kijkende emoticons staan. De gezichtjes zijn eerst nog onzichtbaar, maar verschijnen wanneer je ze blootstelt aan uv-licht. Elk van de vier gezichtjes kleurt blauw bij een andere dosis. Verkleurt het eerste, dan heb je 25 procent van de maximale lading te pakken. Bij het vierde, het verdrietigste, is je uv-strippenkaart vol en moet je de rest van de dag binnen blijven. Omdat de hoeveelheid uv-straling die je mag hebben afhankelijk is van je huidtype, komen de bandjes beschikbaar in zes varianten voor verschillende kleurtinten.

Dermatoloog Tamar Nijsten (Erasmus MC), niet betrokken bij de ontwikkeling, vindt de bandjes "een goed idee". Hij stelt dat ze kunnen helpen om mensen bewust te maken van de risico’s van de zon. "Voor de meeste slechte dingen doe je iets actiefs - roken, een biertje drinken, enzovoort", zeg hij. "Maar de zon overkomt je. Je moet iets actiefs doen - insmeren - om risico’s te voorkomen. Mensen alerter maken is dan handig", zegt hij.

Wel blijven smeren

Overigens is het bandje volgens Bansal geen vervanger van zonnecrème. "Je moet blijven smeren", zegt hij. Bij vervolgonderzoek wil hij kijken of de sensor de juiste dosis meet wanneer je er zonnecrème op smeert. In dat geval zou het verdrietige gezichtje na smeren later verschijnen. 

Het bandje meet trouwens niet alle nadelen van de zon. "De opgetelde zonblootstelling over je hele leven is ook een risicofactor", zegt Nijsten. Zelfs als je nooit verbrandt, maar wel regelmatig in de zon zit, heb je een verhoogde kans op huidkanker.

Het bandje is in eerste instantie nog iets te duur voor dagelijks gebruik. "Maar wanneer je naar het strand gaat, heb je voor een tientje al bandjes voor je hele gezin", zegt Bansal. Bovendien ziet hij mogelijkheden bij recreatieparken en zwembaden. Zij zouden de bandjes kunnen inkopen en gratis aanbieden aan bezoekers, zo hoopt hij.

De bandjes worden volgend jaar als eerste in Australië op de markt gebracht. Bij succes volgt de rest van de wereld.