Hoe Safet Rustemi niet alleen België maar ook Albanië op zijn kop zette

De groep rond Safet Bajri wordt in Albanië 'de clan van 40 moorden' genoemd. In België werkte hij onder de naam Safet Rustemi en kijkt hij aan tegen 22 jaar cel voor moordpoging, pooierschap, afpersing en cocaïnehandel.

Pas deze zomer leerde het grote publiek hem kennen toen bleek dat de Belgische federale politie op zoek was naar een Albanese crimineel die de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) een jaar eerder het land had uitgezet.

Staatssecretaris Theo Francken (N-VA) noemde dat "snel en efficiënt omgaan met illegale criminelen", maar al snel kwam er protest van de oppositie, die het had over 'schijnveiligheid'. Er volgden parlementaire vragen over het uitwijzen van criminelen die hun veroordeling nog moeten krijgen en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) wilde meer overleg tussen DVZ en de parketten.

Onaantastbaar

In Albanië deed Rustemi een half jaar eerder, in december 2017, al stof opwaaien. De voortvluchtige voelde zich onaantastbaar in eigen land, waar zijn criminele clan vastgoed en stranden bezit in Shkodër. Zo onaantastbaar dat hij in discotheek L'Evasion met zijn revolver een klant onder vuur nam. Politieagenten van Shkodër kwamen ter plaatse, waar Rustemi hen opwachtte, maar zouden via de radio te horen hebben gekregen dat ze onmiddellijk het gebouw moesten verlaten zonder de schutter te verhoren.

Er ontstond een rel in Albanië rond de corruptie van politici die dicht tegen criminele bendes zouden aanleunen. 

Nu is er opnieuw ophef, want Albanië verwijt België dat het heeft getalmd met het doorsturen van een vonnis. Volgens de Albanese regering vroeg ze al sinds april om dat document om Safet Rustemi te kunnen oppakken. Uiteindelijk kreeg Albanië dat vonnis pas enkele weken geleden. 

Oasis

Zijn arrestatie afgelopen weekend maakte deel uit van een grote operatie, met codenaam 'Oasis', tegen de hele clan. Elf arrestaties waren het resultaat van tientallen uren afluisteren, de analyse van duizenden pagina's met gegevens, en intense observaties, onder andere met drones.

De aanklachten zijn niet min: moord met voorbedachten rade, productie en illegaal bezit van wapens en munitie, organisatie van onwettige loterijen, witwassen van de opbrengsten van misdrijven, afpersing, produceren en verkopen van verdovende middelen. Een hotel in Velipoja en een lokaal in Shkodër zijn verzegeld, omdat er vermoedelijk criminele activiteiten plaatsvonden.

Verscheidene Albanese regeringsleden lieten hun trots blijken, maar de oppositie is minder onder de indruk. "Dit is niet het werk van onze politie en parket, maar van de Belgische en Nederlandse autoriteiten en hun media", zei oud-premier Sali Berisha. En in één adem noemde hij de Bajri-clan intieme vrienden van huidig premier Rama en van de diensthoofden van politie en parket in Shkodër.

Enkele kranten schreven het oprollen van de bende zelfs toe aan een Belgische agent die "perfect Albanees" spreekt en vanuit Brussel "kon infiltreren in de organisatie". 

Succesvol

Bronnen in Belgische veiligheidskringen bevestigen dat het gaat om een specialist zedenzaken die zo de Albanese criminele bendes leerde kennen. Dat nu de Albanese regering zegt dat België het onderzoek tegenwerkte door het vonnis achter te houden, wordt dan ook schouderophalend onthaald. 

Ook Rustemi's advocaat in ons land, Sven Mary, ziet de uithaal naar België vooral als een boodschap voor de eigen publieke opinie in Albanië. “De Albanese ministers  willen geen mal figuur slaan."

Minister Geens had het in Terzake over een hevige strijd tussen oud-premier Berisha en de huidige regering over corruptie. "De broer (van minister van Binnenlandse Zaken Xhafaj, BST) is uitgeleverd aan Italië voor drugshandel en corruptie", zei Geens.