Rani De Coninck: ‘Op een dag zal het weer beter zijn en lach ik nog luider dan daarvoor’

Jarenlang was Rani De Coninck niet van het scherm te branden. Als presentatrice van kijkcijferkanonnen als De droomfabriek, Het verstand van Vlaanderen en Mijn restaurant was ze op een bepaald moment een van Vlaanderens populairste televisiegezichten. Tot ze de camera’s voor een microfoon verruilde en we haar enkel nog konden hóren schaterlachen. De Coninck werd op JOE een duo met Raf Van Brussel, met wie ze al acht jaar de namiddagshow Raf & Rani presenteert. Maar kijk, nu is Vlaanderens vrolijkste spring-in-’t-veld even terug op het scherm. Met dank aan presentator Kobe Ilsen, die haar eerder al overtuigde om deel te nemen aan Mijn eerste reis, laat De Coninck in Door de bomen een meer kwetsbare kant van zichzelf zien.

Je moet niet lang met De Coninck praten om door te hebben dat ze zelden op de rem staat, bijna meteen ‘ja’ zegt op elk voorstel dat haar enigszins tof of origineel lijkt en dat ze een flapuit pur sangis. Toch twijfelde ze even over een groot persoonlijk interview. “Juist omdát ik zo ben, geef ik niet zo graag interviews. Na zo’n gesprek valt mij dan in wat ik vergeten ben te zeggen, of ben ik juist bang dat ik iets te weinig heb genuanceerd.”

Aan de Medialaan in Vilvoorde, waar JOE huist, lijken die angsten ver weg. De Coninck lacht veel en aanstekelijk, maar maakt ons ook deelgenoot van de emotionele momenten uit haar leven. Zo vertelt ze over de dood van haar zus, over weer moeder worden, lang nadat ze de pampers al dacht te hebben afgezworen, en over haar carrière in de media.

Wat deed je besluiten om deel te nemen aan Door de bomen?

“Eerst en vooral ben ik nogal een ‘springer’. Ik hou van het onbekende, ik laat me graag verrassen. We wisten van tevoren niet waar we terecht zouden komen, wat we zouden moeten doen, wie er nog ging zijn, maar net dat vind ik spannend. Daarnaast had ik een groot vertrouwen in de makers van het programma – niet toevallig omdat mijn man een van hen is. (lacht) Ik vond het wel vervelend dat ik niets mocht weten, en hij vond het ook lastig om te moeten zwijgen, maar er bestond dus veel vertrouwen langs mijn kant. Als dat er is, durf ik mij blootstellen of -geven, net zoals nu bij jou eigenlijk.”

Hoe was het om drie dagen helemaal alleen in een bos te verblijven, zonder afleiding van je telefoon, tv of gezin?

“Eigenlijk is dat best eigenaardig. Wij zijn het niet meer gewoon om met niemand te kunnen praten of om niet te weten hoe laat het is. Het voelt heel bizar, maar tegelijkertijd went het ook snel. Weet je wat mij ook opviel? Als we dan even alleen zijn, zijn we dat toch niet echt, want we dragen in ons hoofd en hart heel veel mensen met ons mee. Doordat je op zo’n moment niets moet en nergens moet zijn, kom je volledig tot stilstand. Je kunt je hoofd echt leegmaken. Ik heb ook heel wat tranen gelaten. Doordat er maar één cameravrouw aanwezig was – die zich ook nog eens gedroeg alsof ze dieren voor een natuurdocumentaire aan het filmen was – vergat ik vrij snel dat ik eigenlijk in een tv-programma zat. Het microfoontje dat we kregen werd ook in volledige stilte bevestigd en voor de rest waren er overal onbemande camera’s geïnstalleerd.

“Iedereen was gebriefd dat ze geen contact met ons mochten hebben. Behoorlijk bevreemdend. Als we iets nodig hadden – zoals toiletpapier – konden we dat doorgeven via de microfoon, maar het bleef wel stil aan de overkant. Dat werd dan ook niet meteen gebracht, maar pas wanneer wij uit het huisje waren. Ik vind het sowieso heerlijk om zonder plan te leven, dus dit was pure luxe voor mij. Mijn collega’s kunnen dat bevestigen: ik heb zeer veel moeite met ergens op tijd te zijn. Ik leef enorm in het moment. Als ik thuis klaar sta om naar Vilvoorde te vertrekken en ik zie plots een eekhoorn in de tuin, dan vergeet ik echt alles om mij heen. Alleen de schoonheid van die eekhoorn telt dan. Mijn hoofd werkt eigenlijk als een soort flipperkast.”

Dus je weet wel wat A, je doel is, maar je kunt er ook via B, C of F geraken?

“Ik weet vaak zelfs niet dat ik naar A ga. (schaterlacht) Mijn man zegt dat ik een zwaar ADHD-gevalletje ben. Maar volgens hem maakt dat ook dat ik zo goed ben in wat ik doe. Ik kan heel snel schakelen, wat een must is als je radioprogramma’s presenteert en tv wil maken op een plezante manier. Het ‘live’ gaan, daar hou ik van. Dat heb ik ook bij televisie. Mij mogen ze zo vaak mogelijk ergens gewoon insmijten: hoe meer er mis gaat, hoe liever. Live gaan is voor mij leven, letterlijk. Het moet léven, bewegen, alle kanten kunnen opgaan. Ik hou niet van programma’s die doodgescript zijn. Daar word ik heel ongelukkig van.”

Het huis, De Columbus, Zomeravonden, er waren wel al wat programma’s met bekende Vlamingen als gast. Wat maakt Door de bomen bijzonder?

“Ik vind het woord BV eigenlijk heel lelijk. Ik vind een bekende Vlaming niet per se een boeiende Vlaming. Zo mag ik hopen dat je mij nu geen vragen stelt omdat ik gewoon bekend ben, maar omdat het je interesseert, omdat je ergens
wel geboeid bent. Ik ben blij dat de makers van Door de bomen daar ook zo over denken. Zij wilden vooral boeiende Vlamingen in dat huisje hebben en dat hoefde niet per se een A-list BV te zijn. Voor de opnames zijn er meerdere lange gesprekken gevoerd tussen eventuele kandidaten en de programmamakers. Daarin hadden we het over alles wat ik nu ook met jou bespreek; zo spraken we uren aan een stuk over het leven. Over het soort keuken dat je lekker vindt, maar evengoed wat je graag in je vrije tijd doet. Wij hadden, tot we in de natuur bij dat huisje werden gedropt, geen flauw idee waaraan we meededen, dus het was belangrijk om elkaar echt goed te leren kennen, zodat er vertrouwen kon ontstaan. Een veilig gevoel is binnen zo’n format heel belangrijk, net omdat je jezelf naar de kijker toe volledig openstelt.”

Je presenteerde ooit De droomfabriek, dat onlangs een remake kreeg. Bart Peeters mocht terugkomen als presentator, maar Sabine De Vos en jij niet. Vind je dat jammer?

“De droomfabriek was het eerste tv-programma dat ik mocht presenteren. Nooit gedacht dat me dat ooit zou lukken, laat staan live. Voor mij leek het wel een snoepwinkel waarin ik terechtkwam. Ik, die juist uit het ei kwam gekropen, mocht met mijn piepstem naast Bart Peeters en Sabine De Vos gaan staan? Dat was fantastisch. De sfeer en het team daar waren zo goed. Ik koester De droomfabriek tot het einde van mijn dagen, maar geen haar op mijn hoofd dat eraan denkt om dat nog eens te doen. Gewoon omdat het een gigantische stap terug zou zijn. Ja, dat programma was de start van mijn carrière, maar tegelijkertijd wil ik niet in herhaling vallen. Ik wil mezelf liefst blijven heruitvinden. Ik doe niet graag iets wat ik dertig jaar geleden al heb gedaan.

“Bovendien vraag ik me af of er wel een remake van dat programma moest komen. Kunnen we het niet gewoon koesteren zoals het was? Covers zijn wat mij betreft ook zelden beter dan het originele nummer. Ook de sfeer en elementen van die tijd kunnen onmogelijk opnieuw gereconstrueerd worden. Dus blijf eraf. En als je het dan toch écht opnieuw wil maken, doe het dan met een fris team dat niets te maken heeft met het originele programma en het zelfs nooit gezien heeft. Alle begrip voor de makers dat ze dat opnieuw willen maken, maar mijn trein is de voorbije jaren eigenwijs blijven doordenderen en was het stationnetje Droomfabriek al lang gepasseerd. Komaan, dat is iets van meer dan dertig jaar geleden hé!”

Niet alleen in Door de bomen, maar ook tijdens Mijn eerste reis liet je je van een heel kwetsbare kant zien. Waarom besloot je om gevoelige thema’s uit je privéleven te delen?

“Ik werk al dertig jaar in de media en heb mezelf nooit als iemand anders voorgedaan dan wie ik werkelijk ben. Toen ik nog onbekend was vroegen de mensen in mijn dichte omgeving om altijd mezelf te blijven. Wanneer oude schoolvriendinnen me zeiden dat ik op radio en televisie ‘krak dezelfde’ was, beschouwde ik dat als het grootste compliment. Vroeger was ik als de dood dat ik zou veranderen door mijn job en de aandacht en bekendheid die ermee gepaard gaan. Toch ben ik daar altijd heel nuchter in gebleven. Ik doe mijn werk in de media met hart en ziel, maar als de werkuren erop zitten, zit het er ook écht op. Dan ga ik naar huis en ben ik moeder, dochter, vrouw, vriendin en zus. Ik zorgde er altijd voor dat ik die twee werelden gescheiden hield.

“Tot mijn man een paar maanden geleden midden in de nacht telefoon kreeg. Goede vrienden van ons lieten weten dat hun dochter overleden was na een auto-ongeluk. Ze had exacte dezelfde leeftijd als mijn zus toen die stierf. 23. Ik hoorde hem het gesprek voeren en bevroor compleet. Niet weer, dacht ik. Niet nog een gezin dat nooit meer hetzelfde zal zijn. Ik kreeg een déjà vu. Plots was ik weer 16 jaar en hoorde ik dat mijn zus Debbie aangereden was en het niet overleefd had. De muur van rauw verdriet kwam weer op me af. Ik kon daarna onmogelijk gaan werken. Ik heb lang getwijfeld over wat ik moest zeggen. Om mezelf wat tijd te gunnen liet ik aan mijn collega’s weten ziek te zijn. Ik dacht: ik ben een positief en constructief persoon. Dat verdriet gaat wel over. Het was ook niet de eerste keer. Dus sprak ik mezelf toe: ‘Komaan Rani, doe niet onnozel. Pak uzelf bijeen en ga gewoon werken.’”

Maar dat bleek niet te helpen.

“Nee. Ik kom uit een nest waarin het normaal is dat je niemand in je hart laat kijken. Kin omhoog en dapper doorgaan. Alsof je kwetsbaar opstellen niet flink is. (rolt met haar ogen) Het was mijn man die deze keer zei: ‘Doe dat nu eens niet. Probeer nu eens niet zo flink te zijn. Je hebt dat lang genoeg geprobeerd. Ga nu maar eens in dat verdriet staan en laat het gewoon gebeuren.’ Hoewel ik instinctief voelde dat hij gelijk had, zette ik daar uit angst toch een rem op. Want wat als het verdriet rond mijn zus me weer -helemaal zou overspoelen en ik maandenlang niets meer zou kunnen? Plus, ik leefde er ondertussen al zolang mee. Wat zou er veranderen?

“Toch liet ik het toe en ondanks dat het een zeer heftige periode is geweest, ben ik daar nu heel dankbaar om. Want ook al was het oud verdriet, de rouw om mijn zus kent geen einde. Die kan altijd getriggerd worden. Een geur, een blik van iemand of een lied, je kunt het zo gek niet bedenken of het is er weer. Ik word niet op een dag wakker met het gevoel: ah, het is voorbij, dat verdriet. Het is iets dat blijft komen en dan weer gaat. Wanneer iemand zegt: ‘Je moet het een plek geven’, vind ik dat daarom ook heel raar. Weet jij waar die plek is dan? Nee, ik ga tot het einde van mijn
dagen verdriet hebben om mijn zus, die plots niet meer naast mij liep op mijn levenspad. Maar ik probeer ook dankbaar te zijn voor de jaren die we wel samen hadden, zelfs al zijn dat er maar zestien.

“Ik was graag nog eens koffie met haar gaan drinken, had willen weten hoeveel kinderen ze zou krijgen en had haar nog willen zien als oma. Er is een gemis voor het leven dat voorbij is, maar ook een gemis voor het leven dat nooit geweest is. Toen ik dat allemaal voelde, wist ik dat ik daarover eerlijk wilde communiceren met onze luisteraars. Ook omdat we met zijn allen proberen onze moeilijkere gevoelens weg te moffelen en op de vraag ‘Alles goed?’, standaard ‘ja’ antwoorden. Mensen schrikken als het antwoord daarop ‘bwoah’ is. Door zelf het voortouw te nemen hoop ik mensen daarbij te kunnen helpen. Het is oké om te zeggen: nu gaat het even niet goed. Dat is niet erg, want ook dat gevoel is eindig. Op een dag zal het weer beter zijn en lach ik nog luider dan daarvoor.”

Geloof je dat er meer is na de dood?

“Toen Debbie overleed, had ik het daar heel moeilijk mee. De twee kanten woonden onder één dak: mijn gelovige vader kon zich troosten met zijn overtuiging dat ze elkaar terug zouden zien, terwijl haar dood bij mijn moeder, die totaal niet religieus is, extreem hard binnenkwam. Zij sprak er ook op een rauwe manier over. Ze zei dan dat ‘gedaan ook echt gedaan is’. Ik zat daar wat tussenin. Ik hoopte dat mijn vader gelijk had, maar vond dat mijn moeder ook een punt had. De avond dat ik te horen heb gekregen dat Debbie er niet meer was, heb ik me wel tot God gericht.”

Wat zei je toen?

“Ik heb hem gezegd dat hij zich in mijn ogen ongelofelijk vergiste door haar leven weg te nemen.

“Mijn zus was in mijn ogen op dat moment de gelukkigste vrouw ter wereld. Ze was getrouwd met haar jeugdliefde en had net een dochter van een jaar. Ze was ten tijde van het ongeval acht maanden zwanger van haar tweede kind. Ze barstte van het leven, letterlijk. En net op dat moment: baf, doen ze het licht uit. Zonder verwittiging. Ik was enorm boos en heb God op mijn knieën gesmeekt om haar terug te brengen (krijgt tranen in de ogen en richt zich naar boven) ‘Zij moet dat kindje nog op de wereld zetten en voor Liselotte kunnen zorgen. Haar man Dirk heeft haar nog nodig. Zij kan niet gemist worden, echt níét. Neem mij alstublieft. Ik ben een wezen van zestien, (grappend) ik ben mossel noch vis. Mijn mama en papa zullen wel een beetje verdriet hebben, maar dat zal snel over zijn. Dat gaat niet zo traumatisch zijn. Het zal niet zoveel levens beïnvloeden als de dood van
Debbie. Alstublieft God, als u bestaat, herstel uw fout vannacht, u moet mij komen halen en haar terugbrengen. Ik beloof dat ik het u niet kwalijk ga nemen, ik ga u zelfs zeer dankbaar zijn.’ De volgende dag was ik zo boos dat dat niet gebeurd was.”

Ik kan me voorstellen dat die boosheid lang is gebleven.

“Ja, ik kon dat niet aanvaarden. Ik wou niet leven. Ik voelde me schuldig omdat ik er wel nog was. Ik ademde, ja, maar dat was het ook wel zo’n beetje. Ik ging naar school en ik ging naar huis. Dat was mijn leven. Mijn zus verliezen maakte me mentaal op slag tien jaar ouder. Ik vond geen aansluiting meer bij mijn klasgenoten en dacht: over welke onbenulligheden zijn jullie bezig? Het heeft heel lang geduurd voor ik weer wat positiviteit kon vinden. Dat kwam denk ik ook door mijn zus. Opeens was het alsof ik hoorde hoe ze tegen mij zei: ‘En nu is ’t gedaan hè, kleine, jij gaat hier niet voor mijn ogen ook een beetje sterven. Draai die knop om.’ En dat is exact wat ik heb gedaan. Sindsdien leef ik ook voor haar en voor mijn nichtje of neefje dat nooit levend ter wereld is gekomen. Ik ben dankbaar dat ik er nog ben en neem haar overal mee naartoe.

“Ook al kan ik haar fysiek enorm missen, ik heb haar aanwezigheid altijd gevoeld. Sowieso leeft ze nog verder in haar dochter en kleinkinderen. Een tijd geleden had ik enorm de slappe lach met haar dochter. Toen schoot mijn gemoed wel vol. Want dat waren precies wij die daar zaten: mijn zus en ik. Net zoals vroeger. De Disney-film Coco geeft voor mij de juiste boodschap voor wanneer iemand dierbaar is komen te overlijden: iemand is pas dood wanneer iedereen die persoon vergeten is. Dat is ook mijn volste overtuiging. Zolang wij haar met herinneringen levend houden en haar hart in het onze voelen kloppen, zal zij altijd blijven leven.”

Jaarlijks vallen er nog steeds veel te veel verkeersdoden in België. Hoe moeilijk is het voor jou om daar telkens mee geconfronteerd te worden?

“Enorm. Het erge is dat het ongeval van mijn zus vermeden had kunnen worden. De politie is nog bij mijn ouders komen zeggen dat het hun schuld was. Er was net een klein ongeval gebeurd voorbij een gevaarlijke bocht en ze waren vergeten dat aan te geven, terwijl ze wisten dat er signalisatie nodig was. Maar dat andere ongeval was net gebeurd, het regende die dag ... Een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Ze heeft nog proberen uit te wijken, maar een vrachtwagen die vanuit de tegengestelde richting kwam, kon niet meer remmen. Die mens was daar het hart van in. Ons gezin heeft hem dat ook nooit kwalijk genomen. Over een ongeluk lezen in de krant is nog altijd hard. Vooral als ik lees dat het jonge mensen of kinderen zijn. Weer zoveel mensen die verdriet hebben en voor wie de zon niet meer hoeft op te komen, denk ik dan.”

Zelf heb je drie kinderen. Je derde kreeg je toen je 39 was, samen met je nieuwe partner, Laurens Verbeke. Was dat een bewuste beslissing?

“Toen Laurens en ik elkaar leerden kennen, vroeg hij mij na twee dagen of ik nog kinderen zou willen. Mijn antwoord was er direct. Zonder verpinken zei ik volmondig ja. En daar heb ik nog altijd geen seconde spijt van. Mijn vriendinnen verklaarden mij zot omdat ik net volledig uit de pampertijd was. Ja, mijn kinderen uit een vorig huwelijk waren ondertussen tieners, maar dat moederinstinct van mij bleef gaan als een raket. Ik heb de zwangerschap van Leon dan ook heel intens beleefd. Ook op een heel andere manier, juist omdat de twee oudsten al tieners waren.

“Een zwangerschap is een wonder. Het is een zegen als je zwanger mag worden, want het is helaas niet iedereen gegund. Ik vind het heel erg voor alle mensen die zo graag een kind willen, maar er geen kunnen krijgen. Net omdat ik me zo met dat gevoel kan vereenzelvigen. Dat het direct lukte, maakte me extreem dankbaar. Zeker op die leeftijd, want dat is geen evidentie. Laurens heeft altijd gezegd dat hij van zijn hart een steen zou hebben gemaakt en de relatie niet zou hebben verdergezet als ik niet over een kind had willen nadenken. Daarom stelde hij me de vraag al na twee dagen, hij wou vermijden om verliefder te worden. Het was een heel ander verhaal geweest als de natuur niet mee had willen werken, vindt hij. Dan had hij zich erbij neergelegd. Dan was het een beslissing van het leven, niet van een mens. Hij zag in mij voor het eerst de moeder van zijn kind.”

In een ver verleden was je Miss Belgian Beauty. Nog steeds zullen veel mensen jou als knap omschrijven. Welke rol speelt uiterlijk nog in je leven?

“Ik kan nu soms echt denken: amai, waar heb ik mij vroeger druk om gemaakt? Vooral jonge meisjes zou ik nu weleens door elkaar willen schudden en zeggen: ‘Je hebt een pukkel? Love the pukkel. Volgende week is hij weg. Die maakt je niet minder mooi en die maakt je vooral niet tot wie je bent. Focus op je mooie kanten en richt je op wat jou uniek maakt. Laat je niet gek maken door die picture perfect wereld op sociale media.’ Ik denk dat het in deze tijd enorm moeilijk is om een jong meisje te zijn. Wanneer ik op restaurant een peuter onderuitgezakt achter een iPad zie zitten, bloedt mijn hart. Wij zijn bij onze jongste zoon heel streng als het gaat over schermen. Zelfs zijn grote broer en zus waken daar mee over. Toen zij opgroeiden gingen ze mee op restaurant en kregen ze daar wat tekeningen en kleurpotloden of speelden we samen een spelletje tijdens het aperitief.

“Nu vertellen ze me dat ze daar de mooiste herinneringen aan hebben. Het is zo belangrijk om kinderen aan te leren wat sociaal geaccepteerd gedrag is, ook op restaurant, en wat verveling is. Daar begint namelijk alles, met verveling. Net dat is ook de baseline van Door de bomen. Vanuit niets ontstaat alles. Precies daarom vind ik het zo jammer dat we de schema’s van onze kinderen zo volproppen met activiteiten en schermpjes. Dat is echt niet nodig. Laat ze zich vervelen, laat ze weer zeuren. En als ze zeuren: sjot ze buiten, de natuur in. Ze verzinnen wel iets, vanuit niets.” (lacht)

Door de bomen is elke maandag om 20.40 uur te zien op VRT 1 en VRT MAX.