Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Hoe fout die Syrië-strijders ook mogen zijn, het blijven Belgische onderdanen

Koen Vidal.Beeld Eva Beeusaert

Koen Vidal is commentator bij De Morgen. 

Premier Charles Michel (MR) en binnenlandminister Jan Jambon (N-VA) zeggen dat Belgische Syrië-strijders die in een Iraakse gevangenis belandden, niet moeten rekenen op de hulp van de Belgische overheid. Voor ex-strijders als Tarik Jadaoun is er ook geen enkele marge om ‘interessante’ inlichtingen aan te bieden in ruil voor een uitlevering aan België.

Dat er met Syrië-strijders geen deals gesloten kunnen worden, is evident. Het gaat hier om strijders die tot een terreurorganisatie behoorden en hebben deelgenomen aan een wrede oorlog waar geen regels golden.

Hoe zwaar de misstap van deze criminelen ook was, de Belgische rechtsstaat is het aan zichzelf verplicht om hun grondrechten te vrijwaren

Maar of de Belgische overheid zomaar zijn handen van die jongeren kan afhouden, is een heel andere vraag. Hoe fout die strijders ook moge zijn, het zijn en blijven Belgische onderdanen die nog steeds over Belgische grondrechten beschikken.

Eerlijk

De redenering dat zij zich door hun daden uit de maatschappij hebben geplaatst, is geen afdoende argument om ze rechteloos te maken of ze in Irak tot de doodstraf te laten veroordelen. Ook de leden van de Bende van Nijvel, pedofielen à la Marc Dutroux en recidiverende doodrijders plaatsen zich buiten het maatschappelijke kader. Al deze misdadigers verdienen een gepaste en strenge straf. Maar hoe zwaar de misstap van deze criminelen ook was, de Belgische rechtsstaat is het aan zichzelf verplicht om hun grondrechten te vrijwaren en hen op een eerlijke manier te berechten.

Wat deze kwestie vooral blootlegt, is dat de Belgische regering momenteel geen weldoordacht plan heeft om met terugkerende Syrië-strijders om te gaan. De komende maanden zullen voormalige Syrië-strijders nochtans op eigen kracht richting België reizen en zich aan het gerecht aanbieden. Nog gevoeliger wordt het wanneer vrouwelijke ex-strijders met hun kinderen terugkeren of vanuit Irak of Turkije een verzoek indienen om aan thuisland België uitgeleverd te worden.

Wat deze kwestie vooral blootlegt, is dat de Belgische regering momenteel geen weldoordacht plan heeft om met terugkerende Syrië-strijders om te gaan

Controle

Als premier kun je dan zeggen: blijf weg, we pakken uw Belgische nationaliteit af en trek uw plan. Maar als een politicus echt nieuwe wandaden en terreuraanslagen wil voorkomen, rijst de vraag of het niet verstandiger is om directe controle te verwerven over ex-Syrië-strijders door ze zelf te berechten en in Belgische gevangenissen te deradicaliseren.

Als een politicus echt nieuwe wandaden en terreuraanslagen wil voorkomen, rijst de vraag of het niet verstandiger is om directe controle te verwerven

De stoere boodschap die onze premier en ministers momenteel verkondigen, is eigenlijk niet meer dan een laisser-faire-koers die de kans vergroot dat ronddolende ex-Syrië-strijders in het onbekende verdwijnen of zich opnieuw in een land als Libië hergroeperen om nieuw onheil aan te richten.