De generatie die nu in de lagere school zit, wordt de voorkauwgeneratie. Met dank aan AI

We zijn allemaal in de ban van artificiële intelligentie. Het is vooral de generatieve AI, die we plots voor van alles en nog wat gebruiken, die tot de publieke verbeelding spreekt. Een samenvatting maken, een tekst herschrijven, een overzicht van argumenten pro en contra krijgen, specifieke technische vragen beantwoorden, computercode schrijven, een logo maken, een eenvoudige juridische tekst, een menselijke stem iets laten inspreken, iets vertalen, een film maken met artificieel gecreëerde mensen, een muziekje componeren, fake news genereren, je auto vanzelf laten rijden, het lijkt allemaal kinderspel geworden.

Het is niet de generatieve AI zelf die ons verleidt, het zijn de talloze mogelijke toepassingen die we niet kunnen weerstaan. Net zoals het overweldigende succes van de smartphone te danken was aan al die handige en verslavende apps op onze telefoon, zal de doorbraak van AI gedreven worden door het overvloedige aanbod van toepassingen die er in sneltreinvaart aankomen. Het is allemaal erg gemakkelijk geworden en we leren het supersnel gebruiken. We wanen ons de koning te rijk.

In eerste instantie lijkt het inderdaad een geweldige upgrade van onze eigen beperkte talenten. We blijken plots een aantal dingen veel beter te kunnen door op AI-tools te gaan leunen. Onze teksten lopen lekkerder, onze foto’s zijn altijd perfect, onze filmpjes worden steeds beter, onze bedrijfsprocessen worden goedkoper, en we hebben steeds minder mensen nodig om iets te realiseren. AI wordt beschouwd als een uitstekende hulp die ons veel productiever maakt, en dat zal nodig zijn gezien demografische ommekeer waar we deze eeuw mee te maken krijgen.

Toch zijn er een paar belangrijke randbemerkingen. Ten eerste is al die artificiële creativiteit natuurlijk gewoon een complex model met ontzettend veel parameters dat werd getraind op echte data, echte creativiteit van mensen. Wij hebben allemaal onze data en dus onze creativiteitspatronen gratis gedeeld met een paar grote bedrijven. Daarmee hebben zij de modellen getraind die ons in de toekomst geld zullen kosten en velen van ons overbodig maken, zonder ons daarvoor te vergoeden.

Op die manier verandert de inkomensstroom van vergoedingen voor creativiteit van een rijke en complexe delta naar een estuarium waarbij alle geld naar een paar nauwe geulen stroomt. De wereldwijde elite van creatievelingen zal de nieuwe mogelijkheden gebruiken om nog productiever te worden en rijkdom concentreren, maar de tussenlaag dreigt er tussenuit te vallen. Stemacteurs, reclamesterren, freelance schrijvers, broodfotografen, grafisch ontwerpers, vertalers, chauffeurs, liedjesmakers, en tutti quanti, ze worden allemaal vervangbaar door een handige gratis tool.

Voorkauwgeneratie

Het onderliggende probleem is dat ons internetmodel grondig fout zit. Nu is alles gebaseerd op gratis modellen waarbij we betalen met onze data, die dan worden gebruikt om ons meer goederen en diensten te verkopen of om de AI-modellen te trainen waarvoor we uiteindelijk ook zullen moeten betalen en die ons overbodig maken. Een beter internetmodel zou zijn dat we zelf eigenaar blijven van de data die we genereren. Je kunt dan beslissen dat zo te houden en betalen voor de apps die je gebruikt, of je data tegen betaling openstellen voor wie je zelf wil. Logisch toch?

Bovendien lopen we het risico op termijn fundamenteel dommer te worden. Nu interpreteren we de resultaten van generatieve AI tegen de achtergrond van de kennis en inzichten die we met de nodige inspanning verworven hebben. Maar de generatie die nu in de lagereschoolbanken zit, zal anders leren. Zelf een boekbespreking maken, een literatuuroverzicht schrijven, een debat voorbereiden, een cursus lezen en zelf de samenvatting maken, een filmpje bedenken en redigeren, een presentatie maken, computercode schrijven... vergeet het maar, dat doet AI wel voor je. Het wordt de voorkauwgeneratie.

Maar hoe zal die generatie AI interpreteren, als ze zelf een minder sterk ontwikkeld denkkader hebben om die resultaten te plaatsen. En waarop zal AI nog trainen als steeds meer data gegenereerd wordt door AI zelf? Zal een dergelijk zelfvoedend systeem niet leiden tot een algehele vervlakking omdat alles met dezelfde gladde saus wordt overgoten? Zo voedt AI niet alleen het menselijk intellect, maar ook de menselijke stupiditeit.