Waar organiseren Kim en Trump top? Vliegtuig van Noord-Koreaanse leider raakt niet verder dan Mongolië

Hoewel Noord-Korea in de afgelopen maanden al meerdere malen zijn spierballen liet rollen met zijn supersonische langeafstandsraketten, stammen de regeringsvliegtuigen van het Noord-Koreaanse staatshoofd nog uit de sovjetperiode. Ze kunnen geen grote afstanden afleggen, of toch niet zonder onderbrekingen. Tot nu toe had Kim Jong-un nooit echt een dringende reden om de vliegtuigen te vervangen. Hij bezocht sinds het begin van zijn leiderschap in 2011 geen enkel land met het vliegtuig. Maar met een historische top met president Trump in het vizier, komt hij toch wel in een ongemakkelijke positie terecht. 

Het is al een uitdaging om een locatie te vinden die politiek gezien geschikt is. Voeg daaraan toe dat deze locatie binnen een straal van pakweg 3.000 kilometer rond Noord-Korea moet liggen, en de gemiddelde diplomaat krijgt last van hoofdpijn. Een maand geleden nog nam het staatshoofd in het geheim een privétrein naar de Chinese hoofdstad Peking, maar met de trein komt hij deze keer niet ver. Bovendien zou een dergelijke top politiek gezien beter niet plaatsvinden in China. De relatie tussen China en de Verenigde Staten is al enige tijd gespannen en ook Kim Jong-un staat niet bekend om zijn hartelijke contact met het land.

Claustrofobisch

Maar waar zouden de mannen elkaar dan wel kunnen zien? Om het Kim Jong-un gemakkelijk te maken, zou de bestemming best op een steenworp afstand zijn van het Noord-Koreaanse schiereiland. Toch is de kans dat Trump zin heeft om af te reizen naar bijvoorbeeld het Koreaanse schiereiland vrij klein. 

"De locatie speelt mee. Al is het maar psychologisch", zegt David Criekemans, hoofddocent internationale betrekkingen van de UAntwerpen. Mocht Trump naar Noord-Korea reizen, brengt dat hem in een verzwakte positie. "Hij bevindt zich dan in de Koreaanse invloedssfeer. Dat kan claustrofobisch voor hem zijn." Het verleden bewees al vaker het belang van een goede, neutrale locatie voor een politieke top. "In de jaren 70 werd in Finland het Helsinki-proces gehouden, waarbij het land een brug vormde tussen oost en west. Die locatie hielp mee tot ontspanning tussen de betrokken landen."

Wereldwijd liggen er nog een aantal mogelijkheden op tafel voor Trump en Kim. Binnen Europa zouden Zweden en Zwitserland goede mogelijkheden zijn. Beide landen onderhouden goede contacten met zowel Noord-Korea als de Verenigde Staten. "Zweden is een heel goede optie, omdat het land ook in de VN-Veiligheidsraad actief is. Ook Zwitserland zou kunnen, dat land heeft natuurlijk van oudsher de rol van neutraal gebied", verklaart Criekemans. Zowel Zwitserland als Zweden hebben al aangegeven bereid te zijn om de top te organiseren. Maar dan komt het gammele vliegtuig van Kim Jong-un weer om de hoek kijken. En de kans is klein dat hij een commerciële vlucht ziet zitten.

"Het gebrek aan een goed regeringsvliegtuig confronteert Noord-Korea met zijn armoede. Toch is het eerder vervelend dan een echt obstakel in de onderhandelingen", verklaart Noord-Korea-kenner Jonathan Holslag van de VUB. Holslag ziet ook met oude vliegtuigen nog mogelijkheden. "Er zijn een aantal bereikbare plekken in de regio, zoals Mongolië." Het zoeken van een geschikte locatie blijkt een ingewikkelde evenwichtsoefening, weet Criekemans. En als er dan eindelijk een land is gekozen, dan komt er nog veel meer bij kijken. "Zware beveiliging moet mogelijk zijn, de locatie moet passen bij de staatshoofden..." Voordat Trump en Kim Jong-un elkaar de hand schudden, moet er dus nog heel wat gebeuren.