Nu het Amerikaanse Congres akkoord is met 61 miljard dollar (ruim 56 miljard euro) wapenhulp aan Oekraïne, is de Russische tactiek duidelijk. Voordat de Amerikaanse granaten in Oekraïne zijn, moet er zo snel mogelijk met grof geschut zoveel mogelijk terreinwinst geboekt worden.
Overspeelt Rusland daarmee zijn hand? Het probeert uit alle macht nog enig succes te boeken voordat de Amerikaanse granaten arriveren. Maar de terreinwinst is ook het gevolg van het terugtrekken van Oekraïense troepen naar beter verdedigbare linies.
Zelfs de gevreesde Russische oorlogseconomie kan het huidige tempo niet volhouden. Die oorlogseconomie draait nu dag en nacht en maakt 2,5 keer zoveel granaten als voorheen. Van sommige munitiesoorten worden er zelfs zestig keer zoveel gemaakt. Maar westerse sancties zorgen voor een chiptekort en de Russische productie is nu weliswaar hoog, maar steeds 'ouderwetser'.
De Financial Times stelde vorige week vast dat er nu zes keer minder Russische granaten worden verschoten dan in het najaar van 2022 (60.000 om 10.000). De Russische productie is simpelweg niet genoeg om het 'schiettempo' bij te benen.
Russen geloven ogen niet: Oekraïne verliest terrein door grote blunder
Rusland gebruikt steeds meer supersnelle raketten
Rusland en Oekraïne moeten het dus van andere middelen hebben. Rusland van genadeloze bombardementen met drones, zweefbommen en raketten. Oekraïne van spectaculaire uitbraken op de Krim en het Russische achterland. Maar vooral tegen de Russische raketten heeft Oekraïne weinig verweer.
Rusland is steeds meer overgeschakeld op 'ongrijpbare' supersnelle ballistische raketten. Het vuurde er in de eerste maanden van dit jaar al bijna vierhonderd af, 40 procent van het totaal sinds februari 2022. Vandaar de aanhoudende roep uit Kyiv om Patriots en vergelijkbare luchtverdedigingssystemen. Alleen daarmee kunnen de Russische raketten neergehaald worden.
Volg de oorlog in Oekraïne
Westen niet enthousiast om luchtverdedigingssystemen te leveren
Meer air defense dus. Maar de berichten daarover zijn verwarrend. Niemand lijkt precies te weten wie, wat, waar en hoeveel. Een jaar geleden lekte uit dat Oekraïne maar twee Patriot-systemen had. Die stonden op strikt geheime locaties, maar waren toen kennelijk genoeg om een stad als Kyiv te beschermen tegen Russische (kruis)raketten en vliegtuigen. Inmiddels is dat te weinig.
Oekraïne zou nu zeker een viertal systemen hebben: één uit de VS, twee uit Duitsland (dat er inmiddels nog één heeft toegezegd) en één uit Nederland. Alleen Duitsland heeft officieel bevestigd een Patriot-systeem te hebben geleverd. Andere landen, zoals Roemenië, leveren misschien ook, maar zijn te schuw om dat openlijk te zeggen.
President Volodymyr Zelensky herhaalde half april dat Oekraïne minstens zeven systemen nodig heeft om de Russen van het lijf te houden. Eigenlijk was dat nog bescheiden, want alleen al dit jaar heeft Rusland negenduizend bommen op Oekraïense steden en energiecentrales losgelaten, en tientallen ballistische raketten die alleen door Patriots en S-300-systemen kunnen worden uitgeschakeld.
Westerse landen staan niet bepaald in de rij om die systemen te leveren. Turkije zei Patriots nodig te hebben omdat Griekenland ze heeft en andersom zei Griekenland hetzelfde. Spanje zegt ze ook niet te kunnen missen. Polen kan ze zonder Amerikaanse rugdekking ook nog niet leveren.
Een jaar geleden zeiden sommige experts dat ook Nederland zijn knopen moest tellen, omdat de Rotterdamse haven er dan wel erg bloot bij zou komen te liggen. Dat argument verwees havendirecteur Boudewijn Siemons vorige week nog naar de prullenbak, omdat de Patriot hoogst mobiel is. Nederland heeft nog een Patriot-systeem dat voor onderhoud naar de VS is. Zodra dat terug is, kan het best naar Oekraïne.
VS vindt nieuwe (goedkope) manier om Oekraïne te helpen: zo zit het
Amerikaanse steun zet andere landen in beweging
Nadat Joe Biden zijn steunpakket van 61 miljard dollar voor de poorten van de hel had weggesleept, kondigde de Amerikaanse president vorige week een spoedzending aan van 10 procent van het beloofde materiaal.
Daar zit een geheim aantal Patriot-raketten tussen. Maar de bestelling komt dus eerst bij de Amerikaanse wapenindustrie terecht. Het klinkt cynisch, maar dáár knallen nu eerst de champagnekurken.
Toch heeft de losgekomen Amerikaanse hulp nu al een groot voordeel. Andere landen kunnen zich nu niet meer verschuilen achter het argument dat ze hun raketten niet kunnen missen. Als ze er te weinig hebben, kunnen ze de Amerikaanse wapenfabrikant Raytheon bellen om hun voorraad aan te vullen.
Dat bedrijf gaat trouwens ook extra Patriot-onderdelen maken in Spanje en Duitsland. Dat kost zeker een jaar. Hopelijk is het kalf dan nog niet verdronken.