Met dit akkoord over zware beroepen wordt de solidariteit tussen ambtenaren en andere werknemers onder zware druk gezet
Bart Eeckhout is opiniërend hoofdredacteur.
Een van de meest stuitende onrechtvaardigheden in onze welvaartsstaat is het verschil in levensverwachting tussen mensen. Dat verschil loopt redelijk gelijk met verschillen in opleiding en arbeid. Wie fysiek of mentaal zwaar werk moet verrichten, heeft achteraf minder gezonde levensjaren in het verschiet.
Dat is het belangrijkste argument voor een gedifferentieerd pensioensysteem dat een onderscheid maakt tussen zware en minder zware beroepen. De discussie over dat thema is dan ook niet zo onnozel of decadent als sommige geprivilegieerde spraakmakers het voorstellen. Dit raakt het welzijn van vele hardwerkende mensen.
Dat neemt niet weg dat de voorstellen voor afbakening van de zware beroepen in overheidsdienst de strengste kritiek verdienen. Natuurlijk zijn er ook mensen bij de overheid die hard labeuren. Kleuterleiders of leerkrachten in het bijzonder onderwijs bijvoorbeeld, of zorgpersoneel.
In een zo belangrijk dossier als dat van de pensioentoekomst is zulk gehannes onverantwoord
Door de lijst al te ruim op te stellen, wordt juist van deze groepen met een aantoonbaar zwaar beroep een lachertje gemaakt. Met pervers effect. De zeer gerechtvaardigde solidariteit met die mensen dreigt verloren te gaan in het algemene onbegrip.
Boos en ongerust
De verantwoordelijkheid voor dat falen ligt, zoals wel vaker in het lopende pensioendebat, gedeeld bij de regering en bij de sociale partners (in dit geval enkel de vakbonden). Opnieuw slaagt de bevoegde minister er niet in helder te communiceren over een robuust akkoord. Eerst is er een akkoord, dan wordt er weer teruggefloten. Zo ging het al zo vaak. Dit maakt mensen nodeloos boos en ongerust. In een zo belangrijk dossier als dat van de pensioentoekomst is zulk gehannes onverantwoord.
Als bijna iedereen bij de zware beroepen hoort, verdwijnt het perspectief op een hogere werkzaamheidsgraad
Maar ook de vakbonden gaan niet vrijuit. Dat ze voor hun achterban het onderste uit de kan willen halen, kan je de overheidsbonden amper aanwrijven. Als bijna iedereen bij de zware beroepen hoort, verdwijnt evenwel het perspectief op een hogere werkzaamheidsgraad. Dat perspectief is nodig om de wettelijke pensioenen op een deftig niveau te houden of te krijgen.
Alternatief
Met dit akkoord wordt de solidariteit tussen ambtenaren en andere werknemers onder zware druk gezet. Zonder die wil tot solidariteit heeft de sociale zekerheid geen toekomst. Je mag verwachten dat vakbonden ook dat algemene belang voor ogen houden.
De meerderheid meent dat ze met de pensioenhervorming een knap parcours aan het rijden is. We denken dat de meerderheid zich vergist
Er was een alternatief. De expertencommissie die de pensioenhervorming voorbereidde, stelde voor een vast extra (punten)budget ter beschikking te houden voor mensen met een zwaar beroep. Daarbinnen zouden de sociale partners dan zelf mogen uitmaken wie extra bescherming verdient. Als die enveloppe ruim genoeg is, had dit een rechtvaardig systeem kunnen zijn.
De regering wou het anders doen. Met gekend gevolg. De meerderheid meent dat ze met de pensioenhervorming een knap parcours aan het rijden is. In alle bescheidenheid gezegd: we denken dat de meerderheid zich vergist.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
