LIVE GAZA. Volg hier het nieuws over de oorlog in de Gazastrook en spanningen in het Midden-Oosten

Bij de Israëlische luchtaanvallen op een vluchtelingenkamp zondag, in de humanitaire zone van Rafah, zijn al minstens 45 doden geteld.  Dat meldt het Hamasministerie van Volksgezondheid maandag.

Door de aanvallen vlogen de tenten in het Tal Al-Sultan-kamp in brand. Tientallen vluchtelingen zijn gewond geraakt door de branden.

"Het bloedbad in Rafah resulteerde in de dood van 45 martelaren, onder wie 23 vrouwen, kinderen en ouderen. In totaal raakten 249 mensen gewond," zegt het ministerie in een persbericht.

Het Israëlische leger heeft zondagavond bevestigd dat het een aanval heeft gelanceerd, naar eigen zeggen op een complex in Rafah "waarin belangrijke Hamas-terroristen actief waren".

België maakt 5 miljoen euro extra steun vrij voor Palestina. Dat heeft minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) maandag bekendgemaakt na een ontmoeting met de Palestijnse premier Mohamed Mustafa en leden van de Palestijnse Autoriteit. Het geld zal dienen om geplande hervorming in het onderwijs te ondersteunen.

Palestina is een partnerland van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. De extra 5 miljoen euro wordt aan het huidige samenwerkingsprogramma toegevoegd. Dat programma loopt van 2022 tot en met 2027 en is goed voor 70 miljoen euro.

Het geld gaat naar een speciaal fonds waartoe ook andere Europese donoren zoals Finland, Ierland, Noorwegen en Duitsland zullen bijdragen. Bedoeling is om de toegang tot het onderwijs te verbeteren, zeker in de gebieden die het hard te verduren hebben onder de Israëlische bezetting, en om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Als en wanneer er een staakt-het-vuren komt in Gaza kunnen met het geld ook schoolgebouwen worden hersteld.

Israël heeft sinds het begin van de Gaza-oorlog zeventig onderzoeken tegen Israëlische soldaten geopend. Dat meldt generaal-majoor Yifat Tomer-Yerushalmi, als militaire advocaat-generaal de hoogste jurist van het Israëlische leger, maandag. De soldaten worden verdacht van misdrijven als plundering, geweld en het doden van gevangenen uit Gaza.

Tomer-Yerushalmi zegt dat Israël vecht tegen vijanden die zich niets aantrekken van het oorlogsrecht. Beschuldigingen van uithongering van de burgerbevolking in de Gazastrook, evenals de beschuldiging van het gericht doden van burgers, verwerpt de generaal-majoor. 

"In een oorlog gebeuren ook incidenten die aanleiding geven tot vermoedens van schendingen van het oorlogsrecht en militaire bevelen", aldus Tomer-Yerushalmi, die benadrukt dat de onderzoeken van het leger professioneel en onafhankelijk zijn. "Dergelijke verdachte gevallen worden grondig en krachtdadig onderzocht."

In februari waarschuwde Tomer-Yerushalmi al voor mogelijke illegale handelingen van Israëlische soldaten in de Gaza-oorlog. Er waren "gevallen van onacceptabel gedrag die afweken van de waarden en bevelen van het leger", schreef ze toen in een brief. De vraag voor een arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Yoav Gallant bekritiseert de generaal-majoor. 

Een groep van toezichthouders aan Vlaamse universiteiten zal uit protest tegen het geweld in Gaza de lopende examenperiode niet strikt toezien op spieken en andere overtredingen. "Zolang onze rectoren wegkijken van schendingen van internationale rechtsregels door Israëlische instellingen, zullen wij dat ook doen wanneer studenten regels overtreden", zeggen ze. De oproep is alvast ondertekend door een twintigtal doctoraatsstudenten aan UGent, UAntwerpen, VUB en KULeuven.

Het is afwachten of de oproep verder uitbreidt, maar de zogenaamde 'surveillancestaking' lijkt in eerste instantie steun te krijgen aan de UGent, waar een bezettting van het UFO-gebouw vrijdag uit de hand liep. De politie moest tussenkomen en de rector vroeg de ontruiming van het universitaire gebouw, waar maandag ook examens gepland waren. Die zijn niet doorgegaan, maar tot een gedwongen uitzetting is het voorlopig niet gekomen. Er loopt een bemiddeling tussen de universiteit en de actievoerders.

De activisten die het UFO-gebouw van de UGent bezetten, willen de examens niet verstoren. Dat zegt een woordvoerder van de protestgroep. Maandag is aan de Gentse universiteit voor ruim 40.000 studenten een examenperiode begonnen. Maar in een centraal gebouw loopt nog steeds een burgerprotest tegen academische samenwerking met Israëlische universiteiten.

Tientallen tenten zijn opgesteld in de inkomhal van het gebouw en een grote houten constructie is het voorbije weekend opgetrokken nadat de rector gevraagd had om het gebouw te ontruimen. Maandag werden geplande examens in het zogenaamde UFO-gebouw (afkorting voor universitsforum) verplaatst naar een andere locatie. Nochtans hadden de academische proeven er wel kunnen doorgaan, zeggen de activisten. Tenten die een vlotte doorgang naar de aula moeilijk maken, zijn verplaatst of verwijderd.

Een geimproviseerde verdedigingswal, gebouwd met houten paletten, blijft wel intact aan de zuidelijke ingang. Maar die constructie moet geen schrikwekkend effect te hebben, verklaren de activisten. In de loop van de voormiddag is er een kartonnen bordje aangebracht waarop staat dat het gaat om een kunstinstallatie.

Gents burgemeester Mathias De Clercq (Open VLD) verdedigt het politieoptreden van vrijdag in het rectoraat van UGent. Een tiental activisten is toen het universitaire gebouw binnengedrongen en luisterde niet naar het veiligheidspersoneel. De politie kwam ter plaatse en tien personen werden opgepakt. Ze werden aangehouden op basis van het weigeren van identificatie en opzettelijke slagen en verwondingen.

Bij sympathisanten van actievoerders klonk de kritiek tegen het politieoptreden en de activisten ontkennen de tenlastelegging. Maar burgemeester De Clercq heeft er "alle vertrouwen in dat onze politie dat op een correcte en professionele manier heeft gedaan".

"De politie heeft vrijdag een oproep gekregen dat een tiental actievoerders met geweld het rectoraat binnendrongen", zegt De Clercq maandag. "Zij schatten op dat moment in wat hun inzet is en hoe ze dit aanpakken. Het is normaal dat zij reageren op een oproep en hiervoor de nodige manschappen voorzien."

Aan de UGent zijn nog steeds tientallen activisten aanwezig in het UFO-gebouw, ondanks de vraag van de universiteit om de bezetting stop te zetten. Een deel van de centrale hal is wel ontruimd. Tenten zijn verplaatst en met houten paletten is een kleine verdedigingswal opgetrokken, er hangen Palestijnse vlaggen.

Vrijdag gaf UGent-rector Rik Van de Walle het bevel om het universiteitsgebouw te ontruimen nadat een groep activisten zonder toelating het rectoraat had betreden. Het kwam toen tot strubbelingen met de politie, die een tiental activisten heeft opgepakt. Er was sprake van slagen en verwondingen ten aanzien van universiteitspersoneel.

Van de Walle zette vrijdag de procedure in gang om een uitzetting af te dwingen, maar het voorbije weekend werd de situatie gede-escaleerd. De politie heeft nog niet ingegrepen en de bezetters, die sinds 6 mei met enkele honderden in het UFO-gebouw hebben overnacht, zijn nog steeds aanwezig.

Al lijkt het aantal actievoerders maandagochtend wel iets lager dan voor het weekend. Het is te vroeg om te concluderen dat de steun voor de actievoerders afgenomen zou zijn. Heel wat activisten en sympathisanten zijn niet permanent aanwezig bij het protest en er zijn sinds vanochtend examens aan de Gentse universiteit.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het Spaanse consulaat in Jeruzalem bevolen om vanaf 1 juni de dienstverlening voor Palestijnen te staken. De maatregel komt er als vergelding voor de Spaanse erkenning van Palestina. In een apart persbericht heeft de Israëlische minister Israel Katz het over "voorlopige strafmaatregelen".

Het Spaanse consulaat kan vanaf 1 juni enkel "aan inwoners van het consulaire district Jeruzalem" diensten verlenen, en niet "aan inwoners van de Palestijnse Autoriteit", aldus het persbericht van het ministerie. "We tolereren geen aanvallen op de Israëlische soevereiniteit en veiligheid", vult Katz nog aan.

Sinds het begin van de oorlog is Spanje een van de EU-landen die de zwaarste kritiek had op Israël. Vorige week maakte Spanje - samen met Ierland en Noorwegen - ook bekend dat het, vanaf dinsdag, de Palestijnse staat zal erkennen. 

Amnesty International heeft het Internationaal Strafhof in Den Haag opgeroepen om een onderzoek te openen naar oorlogsmisdaden die plaatsvonden bij drie Israëlische luchtaanvallen in april. Daarbij kwamen 44 Palestijnse burgers om het leven, onder wie 32 kinderen.

De aanvallen vonden plaats op 16 april op het Maghazi-vluchtelingenkamp, in het centrum van de Gazastrook, en op 19 en 20 april op Rafah, in het zuiden. "Deze vernietigende aanvallen hebben families uitgeroeid en kostten het leven aan 32 kinderen", zo zegt Erika Guevara-Rosas van Amnesty in een persverklaring. Het onderzoek van de ngo zou "essentieel bewijs hebben opgeleverd dat wijst op illegale aanvallen door het Israëlische leger". In de drie gevallen vond de organisatie "geen bewijs van aanwezige militaire doelen in of rond de locaties die door het Israëlische leger als doelwit werden gekozen", klinkt het.

Het Israëlische leger heeft bevestigd dat het een luchtaanvallen heeft uitgevoerd op Rafah, en zegt berichten over het "schaden van burgers" te onderzoeken. Het leger spreekt echter van een "precieze luchtaanval" waarbij twee Hamas-kopstukken gedood zijn: de "terroristen" Yassin Rabia en Khaled Nagar. Beiden zouden meerdere aanvallen hebben uitgevoerd waarbij Israëlische soldaten omkwamen.

"Een IDF-vliegtuig heeft kort geleden een Hamas-vestiging in Rafah getroffen waar belangrijke terroristen van Hamas actief waren", klonk het in een eerste verklaring. "De aanval werd uitgevoerd op legitieme doelen onder internationaal recht, door het gebruik van precieze munitie en op basis van precieze inlichtingen die aangaven dat Hamas het gebied gebruikte. De IDF is op de hoogte van rapporten die aangeven dat als gevolg van de aanval en het vuur dat uitbrak, verschillende burgers in het gebied geschaad zijn. Het incident wordt geëvalueerd."

Volgens Palestijnse hulpverleners werd een tentenkamp met gevluchte Palestijnen getroffen en kwamen daarbij minstens 35 mensen om het leven. Het kamp zou volgens de Rode Halve Maan door het Israëlische leger aangeduid zijn als humanitaire zone.

Na de Israëlische luchtaanval op een vluchtelingenkamp in Rafah, in het uiterste zuiden van de Gazastrook, heeft Hamas Palestijnen opgeroepen om "op te staan en te marcheren" in een reactie op het "bloedbad", waarbij volgens Palestijnse gezondheidsdiensten zeker 35 personen werden gedood.

"In het licht van het afschuwelijke zionistische bloedbad dat vanavond werd aangericht door het criminele bezettingsleger, gericht op de tenten van ontheemden, roepen we ons volk op de Westelijke Jordaanoever, Jeruzalem, de bezette gebieden en in het buitenland op om massaal op te staan en boos te marcheren tegen het aanhoudende zionistische bloedbad tegen ons volk", stelt de islamistische Palestijnse beweging in een verklaring.

Het kantoor van de Palestijnse president Mahmoud Abbas hekelde eerder al "het afschuwelijke bloedbad" in het Tal Al-Sultan-kamp. Volgens het kantoor heeft Israël doelbewust het vluchtelingenkamp aangevallen.

Bij de Israëlische aanval op een humanitaire zone in de buurt van de stad Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, zijn zeker dertig doden gevallen. Ook tientallen anderen raakten gewond. Dat heeft de communicatieafdeling van Hamas bekendgemaakt. De Palestijnse civiele verdediging spreekt dan weer over vijftig doden en gewonden.

Bij een Israëlische aanval op een humanitaire zone in de buurt van de stad Rafah, in het zuiden van de Gazastrook, zijn een "groot aantal" doden en gewonden gevallen. Dat heeft de Palestijnse Rode Halve Maan zondag bekendgemaakt.

"Ambulancepersoneel van de Palestijnse Rode Halve Maan vervoert een groot aantal martelaren en gewonden nadat de bezetting (Israël, red.) de tenten van ontheemden in de buurt van het hoofdkwartier van de Verenigde Naties, ten noordwesten van Rafah, onder vuur nam", zei de Rode Halve Maan op X. De organisatie voegde eraan toe dat "deze locatie door de Israëlische bezetting was aangeduid als humanitaire zone".

De Palestijnse premier Mohammad Mustafa, de Noorse minister van Buitenlandse Zaken Espen Barth Eide en andere vertegenwoordigers van Arabische, Europese en EU-landen zijn zondagavond in Brussel bijeengekomen om te bespreken hoe ze hun krachten kunnen bundelen om tot een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict te komen. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) zondag gezegd in een persmededeling.

"Ons doel is duidelijk: een tweestatenoplossing waarbij Israëli's en Palestijnen zij aan zij leven in veiligheid en vrede. Omdat de tweestatenoplossing de enige manier is om vrede tussen Palestijnen en Israëli's te garanderen, om te voorkomen dat het conflict escaleert en om stabiliteit en co-existentie tussen de volkeren in de regio tot stand te brengen", zei minister Lahbib.
"Ik ben hier ook om samen met onze partners de kalender en de criteria te bepalen die van de erkenning van Palestina een nuttige hefboom voor vrede zullen maken", vervolgde ze. "Erkenning met rechten en vrijheden voor de Palestijnen. Erkenning met een legitieme Palestijnse Autoriteit die in staat is om voor bestuur te zorgen, met de steun en inzet van de Arabische landen en de Europese Unie."

"Humanitaire hulp en de vrijlating van de gijzelaars is urgent, maar we moeten het politieke proces voor een tweestatenoplossing nieuw leven inblazen", had de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Josep Borrell voor de bijeenkomst al verklaard.

Zeker dertien Palestijnse burgers zijn gedood bij een bombardement door Israëlische vliegtuigen op een huis in Jabalia, een stad in het noorden van de Gazastrook. Dat meldt het Palestijnse persbureau Wafa. Ook zouden er tientallen gewonden zijn gevallen.

Getuigen vertelden Wafa dat reddings- en civiele beschermingsploegen blijven zoeken naar overlevenden en lichamen van burgers onder het puin. Het huis zou volledig verwoest zijn.

Op Instagram geplaatste beelden van de Palestijnse journalist Fadi al Wahidi tonen de nasleep van de aanval. Daarop is te zien hoe mensen het puin doorzoeken. Al Jazeera heeft de video geverifieerd.