Kweekvlees - ook wel gecultiveerd vlees - wordt gemaakt in een bioreactor in het laboratorium. Wetenschappers nemen een stamcel van de huid van een varken of koe. Die cellen worden in het lab vermenigvuldigd en opgekweekt tot vet- of spierweefsel. Dat proces duurt een paar dagen.
Bij Meatable kweken ze varkensworstjes. Naast het dierlijke vet, wordt er bindmiddel, kikkererwten en soja toegevoegd voor de structuur. "De worstjes zijn voor een derde van gecultiveerd vet en de rest is plantaardig", vertelt Bo de Koning van de start-up.
In het laboratorium in Leiden vond onlangs de proeverij plaats. Volgens het panel smaakte de gekweekte worst naar "ambachtelijk" vlees. En dat terwijl er geen dier voor is geslacht.
Kweekvlees stoot minder uit, maar heeft hoog energieverbruik
Op gebied van dierenleed een verbetering dus. Maar hoe zit het met de voetafdruk van kweekvlees? Veel lezers vroegen op ons reactieplatform NUjij naar de mate van duurzaamheid.
Meatable kan geen getallen noemen. "Je kunt pas echt iets zeggen als we op grote schaal kunnen produceren", antwoordt De Koning. "Maar het is ook in ons eigen belang om naar de energie-efficiëntste cyclus te gaan."
De weinige wetenschappelijke publicaties die er nu zijn, laten geen eenduidig beeld zien. Hoe het kweekvlees wordt gemaakt, welke ingrediënten erin zitten en de schaal van de productie zorgen ervoor dat er niet één conclusie te trekken valt.
De gemene deler in de studies is dat er veel minder land en water nodig is voor de productie van kweekvlees dan van regulier vlees. Bij de productie van vlees wordt bovendien veel CO2, stikstof en methaan uitgestoten. Het houden en voeden van vee is op dat vlak belastender voor klimaat en milieu.
In een studie van CE Delft uit 2023 wordt de voetafdruk van kweekvlees in 2030 vergeleken met die van kip, omdat de productie op dit moment relatief veel energie verbruikt. Denk aan de bioreactor in de labs, water en elektriciteit, maar ook productie van ingrediënten als soja. Wetenschappers en bedrijven verwachten dat het energieverbruik daalt met efficiëntere techniek en meer hernieuwbare energie in de productieketen.
Geen vlees eten is meest duurzaam
Die keten staat nog in de kinderschoenen, vertelt Bart Bossink, hoogleraar Business, Science & Innovation. Hij leidt een onderzoeksgroep naar de doorbraak van duurzame technologieën aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam. "Het is wat mij betreft nog niet zo relevant wat de milieuwinst nu is, maar wel wat deze technologie ons stráks kan opleveren", zegt hij. "Dat zal aanzienlijk zijn."
De mens heeft een diepgewortelde behoefte aan vlees, denkt de hoogleraar. Op gebied van duurzaamheid zou stoppen met vlees eten het beste voor de planeet zijn. Maar massaal vegetariër zullen we niet worden. Bossink: "Gedragsverandering kun je niet opleggen. Maar technologie zoals deze kan de behoeften van de mens wel dienen."
We zitten midden in de omslag naar een ander voedselsysteem.Bart Bossink, hoogleraar Business, Science & Innovation (VU)
Dat zal nog jaren duren, al verwacht Bossink (56) het zelf nog mee te maken. "We zitten midden in de omslag naar een ander voedselsysteem." De volgende stap is volgens de hoogleraar dat consumenten kweekvlees kunnen proeven. Jaren later belandt het in speciaalzaken en uiteindelijk volgt ook de supermarkt.
Daarvoor moeten de Europese Unie en de lidstaten wel nog goedkeuring geven aan kweekvleesbedrijven om op grotere schaal te produceren en te verkopen: een lang en bureaucratisch proces.
In andere landen gaat dat sneller. Zo hoopt Meatable voor het eind van het jaar de eerste worstjes in Singapore te serveren, waar het al te bestellen is in een aantal restaurants.
NUjij: Uitgelichte reacties