Zeilteam AkzoNobel valt voor de start uiteen: schip zal varen zonder kopman Tienpont

Groot staat zijn beeltenis op het tijdelijke onderkomen van Team AkzoNobel in Alicante, de Spaanse havenstad aan de Middellandse Zee die wederom de startplaats is van de Volvo Ocean Race. Maar schipper Simeon Tienpont zal deze zware wedstrijd rond de wereld niet zeilen. Vrijdag werd de 35-jarige Nederlander door hoofdsponsor AkzoNobel aan de dijk gezet vanwege 'contractbreuk', luttele uren voor het officiële begin van de race.

Het tijdstip wekte veel verbazing omdat het verf- en chemieconcern al in juli 2016 had bekendgemaakt met een team te zullen deelnemen - de allereerste van de zeven inschrijvingen die de organisatie van deze driejaarlijkse zeilrace uiteindelijk ontving. 'Als geboren leider en kapitein van het team beschikt hij over veel kwaliteiten die AkzoNobel ook in haar medewerkers waardeert', schreef het bedrijf toen over Tienpont in een persbericht. Bestuursvoorzitter Ton Büchner repte daarin van een 'uitgelezen kans'.

Ruim een jaar later is de situatie veranderd. Topman Büchner is afgelopen zomer opgestapt vanwege gezondheidsredenen na een overnamestrijd met de Amerikaanse concurrent PPG, en nu is ook de aanvoerder gesneuveld van het zeilavontuur dat het concern vele miljoenen euro's kost.

Trainen

Tienpont was al sinds oktober vorig jaar aan het trainen met zijn bemanning. Hij leek gezien zijn vroege start en ruime budget goede papieren voor de eindzege te hebben. De andere Nederlandse boot, het door Bouwe Bekking geleide Team Brunel, is pas in de zomer van dit jaar met de voorbereiding begonnen.

Toch waren er aanwijzingen dat het niet helemaal lekker liep bij Team AkzoNobel. Carolijn Brouwer, die al twee Volvo Ocean Races heeft gevaren, had graag op een Nederlandse boot gezeild. Maar ze koos na een gesprek met Tienpont voor de Frans-Chinese deelnemer Dongfeng. Annemieke Bes, die als een van de eerste bemanningsleden door Tienpont was geselecteerd, vertrok kortgeleden naar het team uit Hongkong, Sun Hung Kai/Scallywag. Het opstappen van Roberto Bermúdez de Castro was een nog groter verlies: 'Chuny', zoals zijn bijnaam luidt, heeft al zes keer de race gezeild, de laatste keer aan boord van het winnende team.

Toch hebben deze wisselingen, en het feit dat AkzoNobel in oefenraces steeds achter het slechter voorbereide Brunel eindigde, volgens bronnen in Alicante niets te maken met de uiteindelijke breuk. Zij wijzen erop dat Tienpont herhaaldelijk zijn budget heeft overschreden, wat vorige week tot een ingreep van AkzoNobel leidde.

Sponsorgeld

Tienpont heeft zelf het geld gezocht om deze race, waaraan hij al twee keer als bemanningslid had deelgenomen, weer te kunnen varen. Toen AkzoNobel met hem in zee ging, is bepaald dat het sponsorgeld in een door Tienpont opgerichte bv werd gestoken, Steam Ocean Racing. Als directeur was hij verantwoordelijk voor de financiën, al keek het verfconcern natuurlijk mee.

Vorige week is hem door AkzoNobel gevraagd zijn rol als directeur van het project neer te leggen en om alleen als schipper verder te gaan. Tienpont zou dat hebben geweigerd. De partijen raakten daarna in een ruzie verwikkeld die niet meer kon worden bijgelegd.

Opvallend is dat Tienpont dit weekeinde ook zelf suggereerde dat het om een budgetkwestie ging. Tegen de NOS zei hij: 'Ik vermoed dat ze vinden dat ik te veel geld heb uitgegeven, maar ik kan vertellen dat ik honderd procent transparant ben geweest. AkzoNobel is altijd op de hoogte geweest van alle uitgaven. Ik schend het contract niet, dat doen zij.'

Als directeur kon Tienpont niet worden ontslagen, vandaar de term 'contactbreuk'. Zijn bedrijf had ook alle bemanningsleden in dienst. AkzoNobel stelt met de race door te gaan en zou alle contracten nu willen overnemen. Tienpont lijkt niet te berusten in zijn afzetting. Mogelijk draait het uit op een rechtszaak.

Het vertrek van de schipper - de enige Nederlander die nog over was in de selectie van Team AkzoNobel - wordt door velen als een verlies voor de Nederlandse zeilsport beschouwd. Bouwe Bekking van Brunel noemde zaterdag zijn collega, die twee keer de prestigieuze America's Cup heeft gewonnen, een 'superzeiler', al merkte hij wel op dat Tienpont nog nooit eerder een team heeft geleid.

Ook Bekking, die voor de achtste keer aan de Volvo Ocean Race deelneemt en de laatste keer als tweede eindigde, is niet zonder zorgen. Weliswaar heeft hij een zeiler kunnen strikken die door veel deelnemers werd begeerd (de 26-jarige Peter Burling, stuurman van het Nieuw-Zeelandse team dat deze zomer de America's Cup won), maar hij stelt nog niet genoeg sponsorgeld bij elkaar te hebben om de acht maanden durende race te kunnen uitvaren. 'We zijn nog op zoek naar twee miljoen.'

Brunel eindigde afgelopen zaterdag in Alicante als vierde in de eerste 'in-port-race', het officiële begin van de Volvo Ocean Race. Dat is een korte wedstrijd die in elke etappehaven wordt gehouden, mede als vermaak voor publiek aan de wal. Deze races leveren geen punten op, maar de uitslagen daarvan zijn wel bepalend indien teams na alle etappes op evenveel punten zijn geëindigd. De eerste etappe start komende zondag en voert van Alicante naar Lissabon. De laatste etappe eindigt in juni volgend jaar in Den Haag.

De in-port-race werd soeverein gewonnen door het Spaanse Mapfre, dat mede gezien eerdere zeges in oefenwedstrijden als de favoriet kan worden beschouwd. AkzoNobel eindigde, zonder schipper Tienpont aan boord, als voorlaatste.