Wodka, bier en augurken: zo gaat het er aan toe in hedendaagse rjoemotsjnaja’s in Moskou

Het ruikt naar ingemaakte augurken in de bar waar iedereen het over heeft in Moskou. De augurken drijven in glazen tienliterpotten die je normaal gesproken alleen in fabriekskantines van provinciesteden ziet. Niet boven op een bar in de Pokrovka Straat, de hipste uitgaansstraat van de hoofdstad.

Maar bijna iedereen in de lange rij wil een ingemaakte augurk. Want niets gaat boven een zoute augurk na een slok wodka. En nergens in Moskou gaat de wodka zo snel als hier. Jongeren klokken de drank naar binnen uit shotglazen en uit bierpullen met halve liters jorsj: bier met wodka.

Welkom in Zanziver, een revolutionaire verschijning in het Moskouse uitgaansleven. Dit is geen café of bar, maar een van de pas geopende rjoemotsjnaja’s. In de Sovjet-Unie stonden rjoemotsjnaja’s bekend als dranklokalen zonder stoelen waar arbeiders na het werk twee wodkaatjes naar binnentikten en een augurk aten. Dan liepen ze door naar huis. Nu komen de Sovjet-bars terug in een nieuwe gedaante.

Zanziver zit ingeklemd tussen de hippe biercafés en wijnbarretjes die de afgelopen tien jaar het centrum van Moskou overnamen. Daar sip je aan Vlaamse kloosterbiertjes. Rode saperavi van een oude Georgische wijnmaker. Biologisch speciaalbier van twee broers uit een kelder van een Russisch dorp. Dat werk.

De sfeer bij Zanziver is radicaal anders. Hier gaat het er niet om wat je drinkt, maar dat je drinkt. Honderd gram wodka (wodka gaat per gram in Rusland) heb je al voor 200 roebel (2,50 euro). Een halve liter bier kost nog geen twee euro. Een fles wijn iets meer dan een tientje. Bij de buren zijn de prijzen minstens het dubbele.

Betaalbaar dronken

‘Hier kan ik het betalen om dronken te worden’, zegt Olja, een 25-jarige analist bij een grote Russische bank. Ze heeft in een keer 36 shotjes besteld voor zichzelf en drie vrienden. De rij begint buiten, dus je kunt beter in een keer veel bestellen, zegt ze.

Olja heeft ook wat te eten besteld bij de drank. Stukken roggebrood met haring. Een kartonnen bekertje met opgewarmde deegpakketjes. En augurken natuurlijk.

De oprichters van de bar hebben gekozen voor simpele gerechten die aan de bar bereid kunnen worden. Je hoeft er alleen voor te snijden, niet voor te koken. Het kartonnen bestek kan na gebruik meteen de ton in. Zo kan de lange rij in razend tempo geholpen worden. Nog een snelheidsbooster: betalen kan alleen via contactloos pinnen.

Overdag heeft de bar veel weg van de rjoemotsjnaja’s uit de Sovjet-Unie: even snel een wodkaatje en weer verder. ’s Avonds is dat anders. De mensen in de rij zijn geen arbeiders op weg naar huis, zoals tijdens het communisme, maar jongeren op weg naar een onvergetelijke avond.

Sommige bezoekers op een vrijdagavond zeggen dat de Sovjet-bar een nostalgisch thuisgevoel geeft. Darja, een 26-jarige fotograaf, vergelijkt de bar met een kvartirnik, een culturele avond bij vrienden thuis, meestal met veel drank. Ook hier klinkt muziek: er wordt gezongen. ‘Het publiek is pretentieloos en wil vooral lol hebben’, zegt Darja. Op Valentijnsdag was dit de plek die ze uitkoos om een jongen te zoeken.

Op de grond

Anderen zijn zo dronken dat ze moeite hebben om uit te leggen waarom ze van Zanziver houden. ‘Sovjet-cultuur is zo cool’, mijmert Roman, een 27-jarige medewerker van een telecombedrijf. Hij pakt het notitieblokje van de verslaggever, tekent er een half paard in en valt kort daarna op de grond.

Zanziver, open sinds oktober, is opgericht door een van de bekendste horecaondernemers van Rusland, Dmitri Itsjkevitsj. Tien jaar geleden opende hij hippe barretjes waar de intelligentsia bij elkaar kwam. De afgelopen jaren zijn ze een voor een gesloten. Zijn dochter en haar vrienden overtuigden Itsjkevitsj dat jongeren iets nieuws willen.

Zijn rjoemotsjnaja is inmiddels de populairste, maar bij lange na niet de enige in het genre. Een paar straten verderop zit revolutiegenoot Svoboda (‘Vrijheid’) en in de buurt van de Leninbibliotheek heb je sinds kort Dvoika. In drankhoofdstad Petersburg zijn de rjoemotsjnaja’s al langer een succes.

Het concept is ook aangeslagen bij de intelligentsia, die uitgekeken is op Franse wijnbars van waaruit ze eerder protesten tegen Poetin organiseerde. In een rjoemotsjnaja naast een van die wijnbars worden nu literaire avonden gehouden. Dichters treden op in een soortgelijke Sovjet-bar in een buitenwijk.

Vechtpartijen

Het hoge drankgebruik in heeft ook voor de eerste problemen gezorgd. Bezoekers klagen over diefstal van telefoons, er zijn vechtpartijen geweest. Sinds kort is er binnen een brede beveiliger.

Een ander gevolg is dat mensen regelmatig spullen vergeten. Aan het eind van de avond, als de potten met augurken leeg zijn, zijn er zelfs jassen achtergebleven – in Moskou in maart is dat ongebruikelijk, aangezien het buiten nog altijd winter is.