Naar deze landen gaat u best niet op vakantie met de auto

Hét zwarte beest op het vlak van verkeersveiligheid in Europa is Roemenië. Daar vielen vorig jaar 1.951 doden in het verkeer, of omgerekend 99 doden per miljoen inwoners. Bulgarije doet niet veel beter met 96 doden per miljoen inwoners. Voorts scoren ook Servië (82 doden per miljoen inwoners), Croatië (80) en Polen (74) erg zwak op het vlak van verkeersveiligheid.

Dat blijkt uit het jongste rapport van het European Transport Safety Council, een onafhankelijke non-profitorganisatie die sinds 1993 aanbevelingen doet aan Europa om het aantal doden en gewonden in het verkeer terug te dringen.

In absolute cijfers vallen de meeste verkeersdoden in Frankrijk (3.448 doden in 2017), Italië (3.340) en Duitsland (3.177). Maar dat zijn dan ook grote landen. Om de cijfers beter te kunnen vergelijken, wordt het aantal verkeersdoden afgezet tegen het aantal inwoners. En dat levert een totaal ander plaatje op. De meeste verkeersdoden vallen dan in de genoemde Balkanlanden en Polen. De verschillen tussen de Europese landen zijn ook erg groot. Roemenië is maar liefst vijf keer gevaarlijker dan Noorwegen, met 20 doden per miljoen inwoners het veiligste Europese land.

Nog beter zou zijn om ook de verkeersdrukte in de verschillende landen in rekening te brengen. Dat kan door rekening te houden met het aantal afgelegde vervoerskilometers in ieder land. Dergelijke cijfers zijn echter niet voor elk land beschikbaar. Toch staan in deze rangschikking opnieuw landen als Polen (14,6 doden per miljard kilometer), Kroatië (13,6), Letland (12,) en Tsjechië (10,1) triest bovenaan. Ter vergelijking: het Europese gemiddelde ligt op 5,9 doden per miljard kilometer.

België

En België? Op het eerste gezicht heeft ons land de afgelopen decennia een prima parcours afgelegd. De 620 verkeersdoden van vorig jaar (voorlopig cijfer) betekenen een ruime halvering vergeleken met 2001. Toen vielen er nog bijna 1.500 doden in het Belgische verkeer. Ook het aantal gewonden werd met rasse schreden teruggedrongen. Maar toch, in Nederland, dat zes miljoen inwoners méér telt, vielen er vorig jaar minder verkeersdoden (613).

Vergeleken met andere Europese landen verdwijnt ons land inderdaad in de buik van het peloton. Met 55 doden per miljoen inwoners, scoort België nog altijd boven het Europese gemiddelde (50). België moet er het gezelschap dulden van Italië, Tsjechië en Frankrijk. Ook als de verkeersdrukte in rekening wordt genomen, scoort ons land met 7,3 doden per miljard afgelegde kilometers een stuk boven het gemiddelde (5,9).

“Het is uiteraard goed nieuws dat het aantal doden en gewonden in het verkeer de voorbije decennia zo fors is teruggedrongen”, zegt Tom Brijs, professor Mobiliteitswetenschappen van de UHasselt. “Maar vergeleken met andere landen moeten we ons toch niet te hard op de borst kloppen. Ook in andere landen is een grote vooruitgang geboekt. Er zijn dus zeker nog inspanningen nodig, niet enkel voor de verkeersveiligheid, maar ook voor een betere doorstroming. Niet overal zijn bijkomende wegen of extra rijstroken nodig. Dat is niet meer van deze tijd. Er is nog ruimte om de bestaande capaciteit beter te benutten.” Brijs denkt daarbij vooral aan slimme infrastructuur (dynamische verkeers- en informatieborden, spitsstroken en verkeerssturingssystemen), slimme verkeerslichten (beter op mekaar afgestemd) en slimme voertuigen (met actieve veiligheidssystemen).

Plan

De Europese Commissie stelde zich in 2010 nog tot doel om het aantal verkeersdoden tegen 2020 met de helft terug te dringen tot onder de 16.000 jaarlijkse verkeersdoden. Het is weinig waarschijnlijk dat Europa dat doel zal halen. Vorig jaar vielen er nog 25.250 doden in het Europese verkeer, een daling met 2 procent vergeleken met het jaar voordien. Maar aan dat tempo zal Europa er niet geraken.

De Europese Commissie stelde vorige maand daarom een nieuw Strategisch Actieplan voor Verkeersveiligheid voor. Met onder meer nieuwe veiligheidsstandaarden voor voertuigen wil de Commissie het aantal verkeersdoden opnieuw halveren tegen 2032, aan een tempo van 2.000 minder verkeersdoden per jaar. Ook het aantal zwaargewonden moet tegen die tijd halveren. Dat waren er vorig jaar nog 213.000.

Tot slot nog dit: een verkeersdode is iemand die tot 30 dagen na een verkeersongeval overlijdt aan de gevolgen ervan. Voor een zwaargewonde worden in ieder land andere definities gehanteerd.