Eén op de zeven Vlamingen is met zijn smartphone bezig als hij in zijn eentje eet. Een kwart zit op zijn gsm te tokkelen tijdens een vergadering of de les. En meer dan de helft zit met zijn smartphone of tablet voor de televisie.

Daarom grijpt De Sleutel in. Het verslavingspreventiecentrum geeft al lessen rond de gevaren van alcohol, cannabis en tabak en start nu ook een workshop rond gamen en scherm­verslaving, zowel voor leerkrachten als voor leerlingen.

“Gamen is het nieuwe roken”, zegt medewerker ­Johan Van de Walle. “We krijgen steeds meer vragen van ongeruste ouders en scholen die problemen hebben met game- en schermverslaafde jongeren. Die kunnen zich niet meer concentreren en zijn geneigd om elk verloren moment in te vullen met hun smartphone. Tieners worstelen met een ongelofelijke ­Fear of Missing Out (FOMO), de vrees om iets te missen Terwijl door dat overmatige gsm-gebruik veel mooie momenten verloren gaan. Daarom grijpen we in.”

24 uur per dag

De Sleutel werkt daarvoor samen met professor Lieven De Marez, die voor de UGent al jaren focust op de relatie tussen media, technologie en mens. Via filmpjes, oefeningen en interactieve spelletjes worden leerlingen geconfronteerd met hun eigen schermgebruik.

Vrijdag werd een try-out gedaan in het derde middelbaar van BenedictusPoort in Ledeberg. Het levert geen rooskleurig plaatje op: heel wat jongeren zijn vergroeid met hun gsm en kunnen hem zelfs niet tijdens de workshop opzij laten liggen. “Vooral mijn bso-leerlingen zijn verslaafd”, zegt leerkracht Tom Beuckels. “Ze ­leven op Snapchat en Instagram en maken voortdurend selfies. Veel leerlingen hebben het niet gemakkelijk thuis. Voor hen is de gsm een vlucht, een veilige haven.”

Snapstreak

De nieuwste rage: Snapstreak, een soort van spelletje binnen Snapchat waarbij je vrienden drie dagen na elkaar berichten, video’s of foto’s moet sturen. “Ik ben er zelfs tijdens het eten thuis mee bezig”, zegt ­Seda (16). “Best stresserend. Mijn ­ouders vragen me dan wel om mijn gsm weg te steken, maar dat lukt niet. Het is een soort van dwang.”

Bij Ladislav (16) ging het zelfs zo ver dat zijn ouders hem zijn smartphone een maand lang afpakten. “Ik stond op met mijn gsm en ik ging ermee slapen. Ik was er bij wijze van spreken 24 uur per dag mee bezig. Nu leef ik al enkele weken zonder. En eerlijk? Mijn vrienden vinden het lastiger dan ik. Ik ben niet meer continu te bereiken, maar heb nu wel tijd voor andere dingen. Werken bijvoorbeeld. Ik heb een job gevonden in de horeca en verdien nu centjes bij in plaats van online tijd te verspillen.”

Smartschool

De medewerkers van De Sleutel willen op termijn een beleid uitstippelen hoe scholen het best omgaan met smartphones en digitale media. “We zijn niet per se voor een totaalverbod maar we willen wel duidelijk maken wat wel en niet kan. Smartphones op de schoolbank laten leggen, is bijvoorbeeld geen goed idee. En ook bij de elektronische leeromgeving Smartschool plaatsen we vraagtekens. Het kan een handig hulpmiddel zijn, maar het leidt ertoe dat leerkrachten continu beschikbaar moeten zijn. Uiteindelijk moeten zij, en de ouders, de jongeren het goede voorbeeld geven.”