Direct naar artikelinhoud
Weer

Maakt ook u binnenkort het mooie weer bij het KMI?

Tom Dutoit (47).Beeld thomas legreve

Het weer laat zich nog steeds moeilijk voorspellen, zo bleek al. Daarom nemen steeds meer mensen het heft in eigen handen en bouwen ze zelf hun weerstation. Vanaf volgend jaar gebruikt het KMI die waarnemingen zelfs officieel om het weer te voorspellen. "Waarnemingen crowdsourcen is de toekomst." 

en

Terwijl zijn vrienden nog videospelletjes speelden, bouwde Niels Spaenjers, student sociaal werk, al op veertienjarige leeftijd zijn eerste weerstationnetje in de achtertuin van zijn huis te Zoersel. Vandaag is hij 22 jaar en is hij ondertussen overgestapt naar een professioneel model om de temperatuur, luchtdruk en windsterkte voortdurend in de gaten te houden. "Mijn weerstation geeft om de twee seconden een weerupdate die rechtstreeks op mijn website verschijnt. Met die gegevens kan ik waarschuwen voor gladde wegen in de buurt, of in detail melden wanneer grillige regenbuien zullen voorbijrazen."

Om voorspellingen te maken doet Spaenjers een beroep op zowel het Europese als het Amerikaanse weermodel. Die modellen vergelijkt hij met zijn eigen metingen om een zo accuraat mogelijke weersverwachting te kunnen opmaken.

'Mijn weerstation geeft om de twee seconden een weerupdate die rechtstreeks op mijn site verschijnt'
Niels Spaenjers, amateurweerman

Tom Dutoit (47), die onderwijzer is in Izegem, gaat nog een stap verder met zijn voorspellingen. Op basis van een weerstation en een zelfgebouwde thermometerhut voorspelt hij vanuit zijn eigen tuin het weer in Izegem en omstreken. "Zo kan de buurt zich loskoppelen van het nationale weerbericht, dat vaak niet klopt voor deze regio." Dutoit doet waarnemingen, voorspelt op basis van het Amerikaanse weermodel, en verstuurt zijn voorspellingen per nieuwsbrief. Daarop zijn volgens hem meer dan 600 mensen uit de regio geabonneerd.

Daarnaast schrijft hij dagelijks 'het weerpraatje', een soort nieuwsflash, maar dan met weernieuws over Izegem op zijn website. "We wonen in een klein landje, maar hebben verschillende weerstructuren. Je kan voor alles terecht bij het stadhuis, maar niet voor het weer. Daarom moeten lokale metingen meer gepromoot worden." 

De weercommunity

Spaenjers en Dutoit zijn dan wel amateurweermannen, er zijn ook honderden mensen die het weer simpelweg waarnemen zonder het te voorspellen. Exacte cijfers daarover zijn er niet, maar een blik op gespecialiseerde websites als openweathermap.org of wundermap.com, die wereldwijd de gegevens van particuliere weerstations in kaart brengt, leert ons dat in België alleen al honderden mensen hun eigen weerstation hebben en hun metingen delen met de 'weercommunity' en iedereen daarbuiten. Wereldwijd verzamelen dergelijke websites de gegevens van meer dan 250.000 waarnemers.

De temperatuur in en rond Brussel op 19 juli, op Wundermap.org gepuurd uit de gegevens van tientallen particuliere weerstations in en rond de stad.Beeld WunderMap.org

Het resultaat van de verzamelde metingen is een interactieve kaart waar in één oogopslag het weer van een bepaalde regio waargenomen kan worden. Dergelijke websites willen dan ook vooral informatie verzamelen en bezoekers de kans geven om het weer in een bepaalde stad of dorp te kunnen raadplegen. Het weer voorspellen doen ze niet.

Kennis is macht

Toch kunnen de waarnemingen van de weerstations gebruikt worden om het weer te voorspellen. Zo doorzag het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) de trend van de opdoemende weerstations in onze achtertuinen en lanceerde het in november vorig jaar de website wow.meteo.be, die op dezelfde manier de gegevens verzamelt. "We hebben nu 62 particuliere weerstations in ons bestand, waarvan we de gegevens voortdurend monitoren", legt medewerker Alex Dewalque uit. Zo is ook het weerstation van Niels Spaenjers aangesloten bij het KMI.

De weerstations dekken zowat het hele land, maar worden vandaag enkel gebruikt als 'second opinion' bij eigen waarnemingen, of om na te gaan of voorspellingen klopten. "We lanceerden het project nog maar in november vorig jaar, maar hebben al een berg data kunnen verzamelen", zegt Dewalque, die andere hobby-meteorologen aanspoort om hun weerstations bij het KMI aan te sluiten.

'Vanaf volgend jaar beginnen we de verzamelde gegevens officieel te gebruiken om het weer te voorspellen'
Alex Dewalque (KMI)

Wie het meteorologische vuur nu voelt branden, neemt beter in acht dat een weerstation niet overal geplaatst kan worden. Zo is het belangrijk dat de thermometer niet in direct zonlicht staat en niet vlak bij een gebouw de warmte opmeet. De warmte van gebouwen heeft namelijk een te grote invloed op de meetresultaten. Daarnaast staat de windmeter het best zo ver mogelijk van obstakels, om de windrichting zo correct mogelijk weer te geven, én best zo hoog mogelijk, zoals op een dak. Om neerslag correct op te meten mag het weerstation uiteraard niet afgedekt zijn.

Als u na het lezen van dit stuk aan de slag gaat als amateurweerman, weet dan dat weldra ook het KMI misschien een beroep op u zal doen. "Vanaf volgend jaar beginnen we de verzamelde gegevens officieel te gebruiken om het weer te voorspellen", vertelt Dewalque. Hoe de particuliere weerstations concreet zullen bijdragen tot die voorspellingen, wil hij nog niet prijsgeven. Wel is kennis, in dit geval zoveel mogelijk data, macht in de wereld van de meteorologie. "Waarnemingen crowdsourcen (uitbesteden aan het publiek, BW) is in opmars. Het is de toekomst", besluit Dewalque. 

Hoeveel betaalt u voor een weerstation?

Alecto WS-4700, 99 euro. Meet binnen- en buitentemperatuur, luchtvochtigheid, windsnelheid, luchtdruk en neerslaghoeveelheid. Ook vorstwaarschuwing is inbegrepen.

Netatmo NWS01-EC
, 169 euro. Naast de standaardinformatie kunnen ook omgevingsgeluiden en CO2 geregistreerd worden. De metingen kunnen in grafiekvorm geraadpleegd worden via de iOS of Android app.

Vantage pro 2, 858 euro. Meet nog nauwkeuriger en laadt zichzelf op met zonne-energie.

Het Noordpoolgebied staat in brand

In het Noordpoolgebied van Zweden moet de brandweer momenteel elf branden bestrijden, en zijn dorpen geëvacueerd door de nabije vlammen. Daarnaast zijn er in Siberië, normaal een van de koudste regio's ter wereld, temperaturen tot 32 graden gemeten. Wetenschappers van de Idaho University voorspellen bovendien dat er voor het einde van deze eeuw vier keer meer natuurbranden in Alaska zullen voorvallen dan nu. Toch is het niet overal te heet. In Portugal, waar het in deze tijd van het jaar normaal behoorlijk warm is, meten de thermometers een frisse 21 graden.