”De N-VA moet kiezen tussen het communautaire en het sociaaleconomische,” zei Vincent Van Quickenborne woensdag in de marge van een perscontact waarbij de partij haar plannen voor de zelfstandigen bekend maakte. De voormalige minister van Justitie zakte daarvoor speciaal af naar slagerij Goeminne in de Antwerpse Hoogstraat. Om de plannen alle kracht bij te zetten maakte hij samen met partijvoorzitter Tom Ongena flink wat hamburgers.

 

In een gesprek achteraf speculeerden de twee liberalen luidop over een nieuwe regering zonder de socialisten. Van Quickenborne sprak het N-VA-mantra tegen dat er niets meer kan in België en dat daarom een nieuwe staatshervorming noodzakelijk blijft. De Kortrijkzaan ziet bijvoorbeeld een kern van eensgezindheid rond bijvoorbeeld het beperken van de werkloosheid in de tijd. In Vlaanderen verdedigen N-VA, Open VLD en CD&V deze optie. In Wallonië tonen de MR en Les Engagés (de christendemocratische tegenhanger van CD&V) zich voorstander. 

 

Volgens Van Quickenborne, bijgetreden door Ongena, opent het voorbeeld de weg naar meer sociaaleconomische hervormingen, geanimeerd door een centrumrechts kabinet. Het impliceert dat de N-VA, net als in 2014, het communautaire in de koelkast moet steken. Momenteel geeft die partij andere signalen. Van Quickenborne gaf toe dat de boutade dat een regering zonder de PS een staatshervorming op zich betekent flink wat aan glans heeft ingeboet. De Zweedse regering (N-VA, CD&V, Open VLD en MR onder leiding van Charles Michel (MR)) eindigde in chaos na het voortijdige vertrek van de N-VA over het Marrakech-pact. 

 

Toch blijft het virtuele gehalte van de denkoefening hoog, zelfs met de komst van Les Engagés. In 2014 kon de regering rekenen op een meerderheid van 86 zetels (op 150). Vooral de N-VA woog met haar 33 zetels zwaar door. Peilingen voorspellen flink wat minder. Ruwe schattingen (een landelijke peiling als basis voor een zetelverdeling volgens kieskringen blijft hachelijk) resulteren in drie blokken van zowat twintig zetels: de N-VA en de Christendemocratische familie elk 20 zetels, de liberale familie wellicht iets meer. Dat blijft een eind verwijderd van de noodzakelijke 76 zetels voor een meerderheid. 

Als de betrokken partijen op 9 juni boven elke verwachting presteren, kan het mathematisch nog. Open VLD trekt alvast naar de oppositie wanneer de dubbele cijfers niet worden gehaald.  

 

In Vlaanderen werd er door de linkse oppositie schande gesproken over de premie van 5.000 euro die de Vlaamse regering uitkeert bij de aankoop van een elektrische auto van minder dan 40.000 euro. Met de maatregel zou geld uitgedeeld worden aan mensen die het strikt genomen niet nodig hebben.
De Franstalige krant La Libre ging na hoe de Franstalige partijen staan tegenover de invoering van zo'n premie in Wallonië en Brussel. Opmerkelijke voorstander is de PS. De Franstalige socialisten vinden samen met Les Engagés en MR. Ecolo, Défi en PVDA/PTB zijn tegen.

De federale regeringskern raakte het gisteren niet eens over de erkenning van Palestina als staat, nadat Noorwegen, Ierland en Spanje dat wel deden. De liberale partijen MR en Open VLD vinden het daarvoor nog te vroeg. David Leisterh, de MR-kandidaat om Brussels minister-president te worden, erkende vanmorgen op Radio 1 "dat erkenning de richting is waarnaar de geschiedenis zal leiden." Maar hij acht de tijd nog niet rijp. "Symbolische acties gaan Palestina niet concreet helpen. Na een erkenning zullen er niet minder doden vallen in Palestina. De sleutel tot vrede is onderhandelen." En dat gebeurt volgens Leisterh achter de schermen. "Zo werkt diplomatie nu eenmaal. En achter die schermen wordt hard gewerkt."

Groen-boegbeeld Petra De Sutter is maandagavond neergestreken in de Ierse pub De egel in Hasselt voor haar 'Petra on tour'. Een gespreksavond vooral gericht op jongeren, maar in het publiek toch ook heel veel grijze haren. Klimaat kwam aan bod, maar ook Gaza en het psychologisch welzijn van jongeren. “Jongeren worden moedeloos omdat ze het gevoel hebben dat de wereld hen ontglipt”, wierp een Limburgse jeugdwerker De Sutter voor de voeten.

“Engagement kan tegen dat gevoel helpen Of het nu over klimaat of Gaza gaat, elke burger kan het verschil maken door zich te engageren. Het vraagt soms tijd, maar als de massa in beweging komt, beweegt de politiek vroeg of laat ook.”

De christendemocraten willen met hun "Roadmap voor onze Belgische Defensie" aan de kiezer duidelijk maken wat hun plannen zijn voor onze landsverdediging. Het plan telt vijftien punten en wordt naar voren geschoven door Europees lijsttrekker Wouter Beke en voorzitter Sammy Mahdi. 

In die vijftien punten pleit de partij onder meer voor 40.000 manschappen tegen 2040. Die moeten "goed uitgerust" en "goed betaald" worden. Reservist worden moet aantrekkelijker zijn en er moet een offensieve en defensieve cybercapaciteit komen. CD&V schrijft ook heel wat militair materiaal op haar verlanglijstje. Een extra fregat, nog 14 F-35's extra bij de lopende bestelling en luchtafweer. "Daarbij denkt onze partij aan American Patriots." Volgens de huidige plannen komt luchtafweer slechts in de tweede helft van het volgende decennium onze richting uit. Dat moet sneller, vindt CD&V nu. Luchtafweer is noodzakelijk bij "mogelijke doelwitten", zoals de haven van Antwerpen, het Navo-hoofdkwartier en de Europese instellingen. 

Voorts gaat CD&V volop voor de bewapening van drones. Stemmingen in het parlement toonden al aan hoe gevoelig dat lag voor coalitiepartners Groen en Vooruit. "Verschrikkelijk naïef", oordeelt Mahdi. "Bij moderne oorlogsvoering horen bewapende drones." 

Het leger moet ook Europeser, volgens CD&V. “Vandaag vloeit er vanuit Europa ongeveer 60 miljard euro naar de Amerikaanse defensie-industrie voor de aankoop van materiaal. En dat is problematisch op twee fronten. Enerzijds maakt het ons enorm afhankelijk van de Amerikaanse industrie op het vlak van bevoorrading. Anderzijds gaat het om enorme bedragen die wegvloeien uit Europa, maar die we zélf goed kunnen gebruiken." De partij wil een Europees plan om de defensie-industrie te versterken. De Unie moet ook in staat zijn om "defensiebonds" uit te schrijven om financiering op te halen. In de meerjarenbegroting moet de EU minstens 0,5 procent voorbehouden voor defensie-uitgaven. "Goed voor zo'n 75 miljard euro.'" 

De Navo-norm, die stelt dat leden van het bondgenootschap 2 procent van hun bbp aan defensie moeten spenderen, moet tegen 2030 gehaald worden, stelt CD&V. Omdat de nood zo hoog is, rekent de partij op clementie vanuit Europa voor onze begroting, om zo de nodige investeringen te kunnen doen. 

De laatste stop op onze toer langs Vlaamse schooldebatten: Wetteren. Waarom stemmen sommige jongeren op Vlaams Belang, en anderen net helemaal niet?

Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere is woensdagmiddag op campagne in de wijk de Boterbloem in Roeselare. Daar doet ze huisbezoeken. Zo passeerde ze ook bij Hilde Vermeulen en haar hondje Boris. In Vermeulens voortuin een groot verkiezingsbord van... Melissa Depraetere. Vermeulen is al veertig jaar overtuigd socialist. Ze kijkt uit naar de verkiezingen. "Nog twee weken, de spanning stijgt", zegt ze.

De politiek bracht in het verleden enkele slagerszonen voort. De bekendste is ongetwijfeld voormalig Vooruit-voorzitter en Antwerps burgemeester Patrick Janssens. Bij Open VLD gorden ze liever zelf de schort om. Woensdagmiddag bij slagerij Goeminne in de Antwerpse Hoogstraat stonden Open VLD-voorzitter Tom Ongena en West-Vlaams lijsttrekker Vincent Van Quickenborne achter de toog om het liberale plan voor de zelfstandige te promoten.

 

“Zelfstandige zijn, als startpunt van ondernemerschap, moet voor ons de meest eenvoudige, flexibele en goedkoopste manier zijn om te ondernemen", vindt Open VLD. ”Helaas is dat vandaag niet het geval.” De partij stelde daarom een zespuntenplan voor:  “Meer netto op de rekening, de sociale rechten met de bijdragen in lijn brengen, het statuut van student-zelfstandige aantrekkelijker maken, de regeldrift beteugelen en de strijd tegen oneerlijke concurrentie opvoeren."

Mag het iets meer zijn, kreeg plots een bijkomende dimensie. Want in de peilingen mag het ook iets meer zijn. 

Antwerps Vooruit-lijsttrekker Jinnih Beels stopt in 2029 met politiek. Dat vertelde ze afgelopen weekend in een interview met Gazet Van Antwerpen. "Ik heb mij voorgenomen toen ik zes jaar geleden in de politiek stapte, dat ik twee legislaturen zou afmaken, als de kiezer het wil natuurlijk. Dus, als de kiezer op 9 juni op mij stemt, dan ga ik vijf jaar naar de Kamer, maar daarna stop ik met politiek.” Wat ze na 2029 gaat doen, weet ze nog niet. Ze zoekt tegen dan een nieuwe "uitdaging".

Door het Pinksterweekend viel het gesprek wat tussen de plooien. Maar het is hoogst ongewoon dat een aspirant-Kamerlid, een lijsttrekker zelfs, op voorhand meedeelt dat ze er al na vijf jaar een punt achter zet. Over het algemeen krijgt een volksvertegenwoordiger het metier pas tijdens de tweede legislatuur in de vingers. Het toekomstige Kamerlid kan in 2029 rekenen op een uittredingsvergoeding van 120.000 euro.

Beels is momenteel schepen van Onderwijs in de stad Antwerpen. Enkele weken geleden paste ze na interne strubbelingen voor het lijsttrekkerschap van de stad voor de gemeenteraadsverkiezingen in dit najaar. Wellicht zal schepen Karim Bachar, die kandidaat-Vlaams parlementslid is, nu de lijst trekken. Dat is alvast de wens van voorzitter Melissa Depraetere.

Onderwijs is een Vlaamse bevoegdheid, in de Kamer kan Beels haar opgebouwde kennis dus niet gebruiken. Maar als voormalige politieofficier ligt ook veiligheid haar na aan het hart. Ooit stelde ze in dat verband voor om de overheid cocaïne te laten verkopen. In Knack veegt Frank Vandenbroucke, Vooruit-lijsttrekker voor Vlaams-Brabant, daar vandaag de vloer mee aan. "Ik ben daar absoluut niet van overtuigd. Het staat ook niet in het programma van Vooruit." De minister van Volksgezondheid verwijst naar alcohol, tabak en gokken: "allemaal businessmodellen die draaien op het verslaafd maken van mensen. Ik zou denken dat we onze les hebben geleerd, en drugs niet aan de vrije markt moeten overlaten".

Stiekem hoopt Beels erop om minister van Defensie te kunnen worden. Maar de kans dat Vooruit haar als minister vooruit schuift, lijkt uiterst klein. In Antwerpen wordt Caroline Gennez gegarandeerd viceminister-president, als de socialisten in de Vlaamse regering kunnen stappen. Door de geografische verdeling van de ministersposten herleidt dat Beels' kansen tot haast nul.

In hetzelfde interview herhaalt ze dat ze slechts met een been in Vooruit staat. Zonder haar engagement zou ze waarschijnlijk voor CD&V kiezen.

Lees ook: Jinnih Beels na haar 'offer': "Mijn politieke carrière in deze stad is voorbij. De roepers hebben gekregen wat ze wilden"

Groen voert een gevecht bergop. En die berg is nog steiler in Limburg. Daar trekt de partij met twee nieuwe onbekende gezichten - Dirk Opsteyn (Kamer) en Bright Adiyia (Vlaams Parlement) - aan de kop van de lijst naar de kiezer. Het gevecht voor Groen tegen de kiesdrempel is in Limburg het grootst. Slaagt het duo erin om de ene groene Limburgse zetel in Kamer en Vlaams Parlement te behouden? 

Eerste stop: Adiyia kruist live in de studio van TV Limburg de degens met Vlaams Belang-kopstuk Chris Janssens. "We moeten stoppen met het OCMW van de wereld te zijn. Als je Groen laat doen, wordt onze identiteit helemaal van de kaart geveegd." Adiyia reageert: "Vlaams Belang zet de mensen tegen elkaar op. Daar doet Groen nooit aan mee. En neen, Groen is niet voor een opengrenzenbeleid, maar een beleid op basis van mensenrechten."

Zou de verkiezingscampagne dan toch over centen gaan? Bij Open VLD willen ze niet liever. Maar ook de N-VA zit op vinkenslag. Professoren nemen daarbij een belangrijke rol voor hun rekening. Een, weliswaar wat gecontesteerd, onderzoek van Gert Peersman (Universiteit Gent) stelde dat 60 procent van de hoogste inkomens aan koopkracht heeft gewonnen, de rest zou tijdens Vivaldi koopkracht hebben verloren. Het gaat daarbij vooral om mensen die in slecht betaalde sectoren werken. Voor de critici van Vivaldi, met de N-VA op kop, vormde dit het bewijs dat de "Debora's" van deze wereld erop achteruit waren gegaan.

Vanmorgen volgde een studie van Ive Marx (Universiteit Antwerpen). Die benadrukte dat het verschil tussen werken en niet-werken wel degelijk substantieel is. Bijgevolg flikkerde hij de slogan van de N-VA - "Het zijn zotten die werken" - de prullenmand in. Toch betwistte Marx niet dat voor deeltijdswerkenden en bepaalde gezinssamenstellingen het plaatje minder rooskleurig is. Open VLD voert al heel de tijd campagne dat het verschil tussen werken en niet-werken minstens 500 euro moet bedragen.

Luttele uren later kwam de N-VA met een reactie. "In aanloop naar de verkiezingen blijven we in sommige media berichten lezen die stellen dat werkende mensen zich vooral problemen inbeelden. Dat is hoegenaamd niet het geval", repliceerde "kandidaat-premier" Bart De Wever. En hij somt op: "Nergens in de westerse wereld is de belastingdruk op arbeid hoger dan in België; nergens in Europa is het verschil tussen werken en niet werken kleiner dan in België en het verschil tussen werken en niet werken verkleinde onder de regering-De Croo. Leeflonen en werkloosheidsuitkeringen werden fors verhoogd, bovenop de index."

Voor de N-VA-voorzitter ligt de conclusie voor de hand: "In bepaalde gevallen houden mensen amper tot niets over als ze zouden gaan werken in plaats van thuis te zitten met een leefloon. Zéker als sociale voordelen en kosten van werk worden meegerekend, wat men meestal niet doet." Dat laatste is een verwijt naar het onderzoek. Marx nam inderdaad deze voordelen niet mee, omdat ze verschillend zijn naargelang de gebruiker. Bovendien wijst hij op het feit dat ook werk met bepaalde voordelen kan komen (bijvoorbeeld maaltijdcheques) die evenmin meegerekend worden. De professor stipt wel aan dat bepaalde voordelen moeten worden uitgebreid naar werkenden met een laag loon.

Lees ook: Zijn het echt ‘zotten die werken’? Zo groot is het verschil tussen een job en een uitkering

Cieltje Van Achter (N-VA) legde de voorbije jaren vanuit de oppositie het vuur aan de schenen van minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen). De kans is niet onbestaande dat ze na de verkiezingen samen in de Brusselse regering belanden. In een soms hoog oplopende discussie in de Molenbeekse koffiebar Brol blijken de twee over een aantal zaken grondig van mening te verschillen - maar opvallend vaak blijken ze het ook eens met elkaar. Om nog te zwijgen over de negentien burgemeesters van het Brussels Gewest. Het dubbelinterview leest u later in De Standaard - en dan wél met mooie foto’s van fotograaf Jef Van den Bossche.

In een stemming voorafgaand aan een jongerendebat voor alle Wetterse scholieren geeft ongeveer twee op de drie studenten aan te weten voor wie ze straks gaan stemmen. Op welke partij precies, werd niet gevraagd. Maar applaus uit de zaal doet vermoeden dat Vlaams Belang hier goed scoort. 

Pleidooien van Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans om "mensen hier niet te pesten met klimaatbeleid omdat de meeste uitstoot uit Azië komt" of "elektricienstudies gratis, genderstudies betalend", kunnen in Wetteren op applaus rekenen. Vooral een groep jongens in de zaal zwengelt het geklap en gejuich aan.

Er moet een minister van Water komen. Dat zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) in De afspraak. "De logica zelve" vindt ze. Qua waterbeleid zou de minister graag "doorpakken", zegt ze naar aanleiding van de overstromingen in de Voerstreek. Een betere organisatiestructuur kan daarbij helpen. "Er is een versnippering van bevoegdheden op Vlaams niveau", stipt de Vlaams-nationaliste aan. "Nu is een deel de bevoegdheid van het departement Omgeving, terwijl de bevaarbare wateren bij mobiliteit zit." Waterbeleid is nodig om ons te beschermen tegen overstromingen, verduidelijkt Demir.

"Er moet een onafhankelijk onderzoek komen om te bepalen in hoeverre woke en cancelcultuur een bedreiging is aan onze universiteiten." Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement Chris Janssens zegt in Terzake voor de camera's nog eens wat onze krant al eerder schreef. Aanleiding is een peiling van studentenblad Veto waaruit blijkt dat de Leuvense proffen massaal op linkse partijen stemmen, in het bijzonder Groen. De universiteit is een "microkosmos", vindt Janssens. Hij pleit voor een actieplan rond pluralisme voor de universiteiten "voor diversiteit aan politieke opinies".

Minister van Samenleven Gwendolyn Rutten (Open VLD) toont zich in de studio bijzonder bezorgd over de plannen van het Vlaams Belang. Ze waarschuwt voor een heksenjacht. "De academische wereld is een meritocratie. Je wordt geen prof zonder daar hard voor te werken. Kwaliteit van onderzoek wordt onafhankelijk beoordeeld."

Lees ook: Vlaams Belang opent klopjacht op “woke vergif” in het onderwijs: tuchtcommissie, sancties en meldpunt

De ingetogen campagne van Conner Rousseau lijkt voorbij. In een nieuwe campagnevideo van Vooruit staat de Oost-Vlaamse lijstduwer op gelijke voet met voorzitter en opvolger Melissa Depraetere om de algemene partijpunten in de verf te zetten. Vandaag dook de voormalige voorzitter al op buiten zijn kieskring in het Vlaams Brabantse Tienen. 

"De regeltjesbrigade slaat weer toe." Via Twitter/X maakt Open VLD-voorzitter Tom Ongena wereldkundig dat zijn partij niet meestapt in een algemeen rookverbod vanaf een bepaalde leeftijd. "Na voorstellen (van) CD&V en Vooruit voor verbod op smartphone of sociale media voor jongeren, nu Zuhal Demir en N-VA." Zo'n verbod valt niet te controleren en "(ik) heb vertrouwen in mensen dat ze zelf hun keuzes kunnen maken", schrijft Ongena.