Jongeren vinden partnergeweld als zelfverdediging acceptabeler dan ouderen

Zij vinden slaan of schoppen aanvaardbaar als de partner gewelddadig is tegen de kinderen of als zelfverdediging. Jongeren en hoogopgeleiden vinden fysiek en psychisch geweld als zelfverdediging binnen een relatie acceptabeler dan ouderen en lageropgeleiden. 71 procent wijst partnergeweld in alle omstandigheden af. Dit blijkt uit een representatief onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction, kennisinstituut voor emancipatie Atria, en BlijfGroep, een hulporganisatie voor slachtoffers van huiselijk geweld. Het is het eerste onderzoek onder de Nederlandse bevolking naar opvattingen over geweld binnen een liefdesrelatie.

Verdediging

Majone Steketee, directeur van het Verwey-Jonker Instituut en niet betrokken bij dit onderzoek, vindt de uitkomsten schokkend maar niet verbazingwekkend. 'Partnergeweld is een groot probleem dat meer aandacht behoeft.' Zij zegt dat geweld zelden eenzijdig is. 'Bijna iedereen die wordt aangevallen verweert zich door zelf terug te slaan. De rechtvaardiging van zelf geweld gebruiken als verdediging is iets anders dan geweld acceptabel vinden.' Dat jongeren vaker dan ouderen slaan of schoppen uit zelfverdediging acceptabel vinden, herkent Steketee uit haar eigen onderzoek naar huiselijk geweld. 'Het wil zeker niet zeggen dat ze mishandeling van een partner tolereren. Jongeren die thuis geweld tussen ouders meemaken voelen zich vaak machteloos en willen iets doen, ze komen tussenbeide soms door zelf geweld te gebruiken.'

Het verschil in opvatting tussen de generaties verklaart zij ook uit het feit dat jongeren zich doorgaans onmachtig voelen als er geweld is in het gezin, waardoor zij zich mogelijk minder weerbaar voelen dan ouderen. Vrouwen zijn stelliger gekant tegen geweld binnen een relatie dan mannen. De laatste zijn volgens de onderzoekers vaker neutraal of 'vermijdend' in hun oordeel en doen uitspraken als 'Het slachtoffer zal het wel hebben uitgelokt' of: 'Beiden hebben schuld.' In eerste instantie noemt slechts 1 procent van de ondervraagden in het vandaag gepresenteerde onderzoek geweld als slaan en schoppen binnen een relatie acceptabel. Maar de grenzen verschuiven zodra concrete situaties worden voorgelegd.

Migratie-achtergrond

Precieze cijfers over de omvang van partnergeweld zijn er niet. Schaamte en schuldgevoel maken dat het vaak achter de voordeur verborgen blijft, schrijven de onderzoekers. Volgens het Openbaar Ministerie wordt er zelden aangifte van gedaan. De zeldzame keren dat het voor de rechter komt is er meestal sprake van geweld met dodelijke afloop. Het OM schat dat partnergeweld jaarlijks 200 á 230 duizend volwassenen treft, vrouwen vaker dan mannen. Het aantal slachtoffers in opvanglocaties van de BlijfGroep in 2016 laat een duidelijk verschil zien tussen de seksen: 437 vrouwen en 14 mannen.

Opvallend is dat jongeren minder afwijzend staan tegenover seksueel geweld binnen een relatie: 5 procent van de 25-minners heeft geen moeite met verkrachting van de vrouwelijke partner, tegenover 1 procent van de 55-plussers. 'Als dit daadwerkelijk zo is, dan is dit schokkend en zorgwekkend en moet daar serieus aandacht voor komen,' zegt Majone Steketee. De onderzoekers hebben weinig verschillen aangetroffen tussen Nederlanders met en zonder migratie-achtergrond. Nederlanders met een migratie-achtergrond vinden geweld tegen de partner wel iets vaker acceptabel als de ander is begonnen (18 procent tegenover 14 procent). Oog om oog tand om tand dus.