© Dirk Vertommen

Jonge sterrenkundige (23) ontvangt prestigieuze prijs: “Er is nog heel veel om te ontdekken”

De prestigieuze Odisseaprijs voor jonge sterrenkundigen is dinsdag uitgereikt in de Senaat. De winnaar is de 23-jarige Heistenaar Robin Baeyens. Hij onderzocht de atmosfeer van zogenaamde ‘hot Jupiters’ en de jury onder leiding van astronaut Dirk Frimout bleek onder de indruk.

Bert Provoost

Robin is ondertussen aan het doctoreren aan de KU Leuven. Maar de thesis die hij in zijn afstudeerjaar schreef mocht hij dinsdag nog eens een laatste keer verdedigen in het statige gebouw van de Senaat in Brussel. “Ik mocht mijn thesis presenteren aan de jury onder voorzitterschap van astronaut Dirk Frimout. Ik heb net als de andere drie geselecteerde kandidaten een half uurtje verteld over mijn thesis, die ‘The effect of vertical mixing on the chemical composition of hot Jupiter atmospheres’ heet. Daarna hebben ze nog een kwartiertje vragen gesteld”, legt Robin uit.

© Dirk Vertommen

De titel van zijn werk klinkt niet meteen zo sexy voor een leek, maar Robin is ondertussen gewoon om de abstracte wereld van de sterrenkunde in begrijpelijke taal uit te leggen. “Hot Jupiters zijn gasreuzen zoals onze planeet Jupiter die zich buiten ons zonnestelsel bevinden. Het woord ‘hot’ betekent dat ze heel warm zijn omdat ze zich dicht bij hun zon bevinden en dus duizenden graden warm kunnen zijn.”

“Ze draaien in enkele dagen tijd of zelfs minder rond hun ster. Ik heb nu bestudeerd hoe het transport in de atmosfeer van zo’n gasreus verloopt. Er zijn heel sterke winden die de gassen zoals pakweg methaan die in de kern worden gevormd naar de buitenste lagen brengen. Ik heb het klimaat op die planeten gesimuleerd in drie dimensies. Dat kan helpen om de chemische samenstelling beter te begrijpen. Mijn simulaties kunnen ook gebruikt worden op aardeachtige planeten, zodat we bijvoorbeeld kunnen zien of er leven mogelijk is.”

Universum beter begrijpen

De Heistenaar moest opboksen tegen andere straffe afgestudeerden uit Koersel, Angleur en Gent. Die laatste onderzocht onder andere hoe je heimwee kan vermijden bij een ruimtereis naar Mars, een onderwerp dat wellicht bij een veel breder publiek tot de verbeelding spreekt dan de chemische samenstelling van de hete Jupiters van Robin. “Het klopt dat het niet zo makkelijk te begrijpen is”, lacht Robin.

© Dirk Vertommen

“Maar ik vind het alleszins heel interessant om fundamenteel onderzoek te doen. Voor mij hoeven er niet meteen praktische toepassingen te zijn. Ik geloof wel sterk dat als we antwoorden kunnen vinden op vragen over verre planeten, we dan ook onze eigen omgeving beter zullen kunnen begrijpen. Door telkens kleine stapjes te zetten, kunnen we het universum beter begrijpen. En er is nog heel veel om te ontdekken. En bij alles wat je vindt, stel je je weer tien nieuwe vragen. Ik vind het alleszins heel fascinerend”, lacht Robin.

Aan de jaarlijkse prijs is een mooie beurs verbonden van 8000 euro. De prijs maakt het voor de laureaat mogelijk om een stage in een bedrijf of ruimtevaartinstelling te doen. “Ik ben nu ook aan mijn doctoraat bezig, waarin ik nog verder werk rond hetzelfde thema en onder andere bekijk waarom dat verticale transport met winden op die hot Jupiters op bepaalde plaatsen op de planeten veel harden is dan elders. Ik zou in de toekomst heel graag als onderzoeker blijven werken. Hier zou ik mijn verdere leven mee kunnen bezig zijn.”